Czas powstania biskupickiego spichlerza ustalono na XVII wiek, chociaż archeolodzy dowiedli, że omawiany obiekt powstał w miejscu znacznie starszego założenia - podczas badań okazało się, że wybudowano go na średniowiecznych fundamentach dawnego, XIV-wiecznego murowanego budynku, najpewniej znajdującego się w obrębie fortalicjum rycerskiego.
Czyżbyśmy mieli do czynienia z reliktami średniowiecznego grodziska nad Bytomką?
Tajemnica ruin spichlerza w Biskupicach z pewnością nie zostałaby odkryta, gdyby nie zamysł Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Ze względu na bezpieczeństwo mieszkańców postanowiła je zburzyć.
- Przeprowadzone badania archeologiczne są dość fascynujące. Wynika z nich, że to najstarszy obiekt murowany w Zabrzu, relikt późnego średniowiecza, ze śladami przebudowania. Przypuszcza się, że to wokół tego miejsca powstały Biskupice - mówi Dariusz Walerjański, prezes zabrzańskiego koła Towarzystwa Opieki nad Zabytkami.
Na podstawie znalezionych kafli piecowych, zebranych materiałów i zbadanych warstw kulturowych archeolodzy przypuszczają, że obiekt ten powstał co najmniej w XVII w.
- Na początku trzeba było zadać sobie pytanie, czy obiekt ten od zarania pełnił funkcję spichlerza?
Na podstawie badań sondażowych i zapisów na mapach można stwierdzić, że był on wcześniej siedzibą rycerską - wyjaśnia archeolog Teresa Kosmala z Archeontusa.
Zdaniem Jacka Pierzaka z biura Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków często zmieniano użyteczność budynków. Oczywiście, w zależności od potrzeb właścicieli.
Był to powszechny zwyczaj. Kiedy w 1720 r. w Czechowicach-Dziedzicach wybudowano pałac, średniowieczny wówczas zamek w kształcie podkowy przemianowano na spichlerz - dodaje Pierzak, który nadzorował prace archeologiczne w Zabrzu.
Dodatkowo odkryta ceramika z przełomu XIV i XV w. potwierdza przypuszczenia, że budynek ten powstał na średniowiecznym osadnictwie.
- Była tu kiedyś wieś, średniowieczny gródek nad rzeką Bytomką - mówi T. Kosmala. Z zachowanych źródeł historycznych można przeczytać, że w 1243r księżna kaliska Viola wystawiła dokument zwalniający mieszkańców Biskupic z ciężaru (podatków) na rzecz dworu książęcego. Po raz pierwszy w tym dokumencie pojawiła się nazwa Biskupice. Stąd wniosek, że mają one najstarszy rodowód spośród wszystkich zabrzańskich dzielnic.
Biskupice należały do biskupów wrocławskich (stąd nazwa), ale podlegały opłatom do diecezji krakowskiej. Właściciele dzierżawili lub sprzedawali wieś. Gdzieś na przełomie XVI i XVIIw przeszła w prywatne ręce. Nim do tego doszło, jeszcze raz odnotowano w średniowiecznym dokumencie nazwę Biskupice. Było to w Rejestrze Ujazdów.
Nie wiadomo jeszcze, co stanie się z dawnym folwarkiem. Być może, jak to bywało w przeszłości, znów zmieni właściciela. Na razie wszczęto postępowanie, mające na celu wpisanie go do rejestru zabytków.
Źródło informacji
Lokalizacja obiektu
