Pomnik został ufundowany przez lokalną społeczność w okresie międzywojennym. Stał sobie na swoim miejscu do lat 70. XX wieku, kiedy to pewnej nocy zniknął.
Pomnik stał zapomniany na rogu ulic Rodziewiczówny i Długosza do lat 70. ubiegłego wieku, kiedy to w pobliżu prowadzono prace drogowe. Po cichu, bez pozwoleń, zabrał go wtedy do swojego zakładu kamieniarz ze wsi pod Nysą.
- Kilka lat temu odnalazłem ten pomnik na posesji kamieniarza - opowiada Adam Konopka, prezes społecznego Stowarzyszenia na Rzecz Ochrony Cmentarzy i Pomników. - Był przeznaczony do pocięcia na płyty nagrobne, ale ocalał, bo trudno było znaleźć tak dużą piłę. Zgłosiłem to prokuraturze, ale uznała, że sprawa się przedawniła.
W 2007 roku Konopka przewiózł kamienny postument na swoją posesję w pobliżu dworca kolejowego. Dzięki wsparciu Mniejszości Niemieckiej z Opola odnowił napisy. Jednocześnie wystąpił do Starostwa w Nysie o ponowne ustawienie postumentu na dawnym miejscu.
W 2007 roku starosta Adam Fujarczuk wyraził na to zgodę, ale zaznaczył, że koszty przeniesienia pomnika, w sumie kilkanaście tysięcy złotych, musi pokryć stowarzyszenie.
Tymczasem jego prezes nie ma pieniędzy nawet na dzierżawę placu, gdzie przechowuje postument i grozi mu eksmisja. Na dodatek sama zgoda starosty nie kończy procedury. Pozwolenie na budowę musi też wcześniej zaopiniować Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w Warszawie.
- Pomocy finansowej nie przyznała mi już Mniejszość Niemiecka - opowiada Adam Konopka. - Przed rokiem napisałem do burmistrz Nysy, ale też odpowiedziano mi, że nie ma pieniędzy. Sam jestem chory, ledwo chodzę, utrzymuję się z 700 złotych emerytury. Chciałbym wreszcie przenieść ten pomnik, ale bez pomocy nie dam rady.
Nysa jest kolejnym miastem zamieszkanym w całości przez ludność napływową, gdzie podejmowana jest inicjatywa odbudowy pomnika niemieckich ofiar I wojny. W niektórych miejscowościach wciąż budzi to kontrowersje i sprzeciw mieszkańców.
- Ten pomnik powinien stanąć na pierwotnym miejscu uzupełniony jeszcze o krzyż, który zaginął - uważa ks. Mikołaj Mróz, proboszcz nyskiej parafii św. Jakuba. - Będę przekonywał miejscową parafię o. Werbistów, aby zaangażowała się w jego odtworzenie, bowiem postument upamiętnia także zakonników.
Tymczasem poseł Mniejszości Niemieckiej Ryszard Galla poinformował sejmową komisję mniejszości, że władze Nysy popierają odbudowę pomnika, ale chcą go przenieść na cmentarz. - Na razie nie ma żadnych rozstrzygnięć w tej sprawie - mówi Artur Pieczarka z Urzędu Miejskiego. - Decyzja należy do radnych.
Źródło
Na szczęście - udało się. Obelisk wrócił na swoje miejsce.
I tak oto stał się głównym powodem mojej kolejnej już wycieczki do Nysy.
Lokalizacja
Zdjęcia wykonałam w sierpniu 2020 roku.
