Gliwice - radiostacja

[piotrwilczek]

Pierwsza radiostacja w Gliwicach została uruchomiona w 1925 roku , a jej budynek mieścił się przy obecnej ul. Radiowej ( aktualnie w tym budynku mieści się szpital).
W 1935 roku wybudowano nowa radiostację przy ul. Tarnogórskiej, a głównym powodem jej budowy było zwiększenie mocy nadawczej tak by mogła konkurować z radiostacją w Katowicach. Zasięg sygnału miał obejmować cały Górny Śląsk. Stara radiostacja pełniła funkcje studia nagraniowego , w nowej umieszczono urządzenia nadawcze. Najbardziej charakterystycznym elementem radiostacji jest drewniana wieża nadawcza. To najwyższa drewniana wieża na świecie o wysokości 110,7 metra.
Wykonana została z modrzewia syberyjskiego, a całość konstrukcji połączono 16- tysiącami mosiężnych śrub. Pozwalało to na umocowanie anteny nadawczej wewnątrz konstrukcji wieży eliminując jednocześnie zakłócenia spowodowane przez elementy stalowe.

[piotrwilczek]

Budynki wchodzące w skład zabudowań radiostacji to: główny budynek nadajnika, stacja transformatorowa oraz domy mieszkalne przeznaczone dla pracowników.

[piotrwilczek]

Sercem radiostacji jest sala nadajnika. Znajduje się w niej zespół sterowania, nadajnik i stół kontrolny.
Przy zespole sterowania stoi głośnik kontrolny odtwarzający nadawaną audycję co umożliwiało ewentualną korektę sygnału.
Na pulpicie widoczny mikrofon tzw. burzowy. Służył do ostrzegania słuchaczy przed gwałtownymi burzami.

[piotrwilczek]

Nadajnik.

[piotrwilczek]

Stół kontrolny.

[piotrwilczek]

Generowane przez urządzenia nadawcze ciepło było odprowadzane przez 40 podwójnych okien w sali nadajnika.
Na pozostałych zdjęciach elementy wyposażenia stacji.

[piotrwilczek]

Prowokacja gliwicka.
To najbardziej znane wydarzenie związane z historią radiostacji.
Grupa SS-manów zajęła budynek radiostacji podając się za polskich bojowników i miała nadać sygnał radiowy w języku polskim. Miało to na celu przedstawienie Polski jako agresora w mającej rozpocząć się nazajutrz wojnie. Tragiczną postacią tej prowokacji jest śląski powstaniec Franz Haniok. Został on porwany przez gestapo i zmordowany, a jego ciało porzucono na terenie radiostacji aby uwiarygodnić atak Polaków. Franz Haniok uznawany jest za symboliczną ,pierwszą ofiarę wojny.
Sama prowokacja zakończyła się totalnym niepowodzeniem choć była przygotowywana przez wiele tygodni. W dniu ataku na radiostację 31 sierpnia ,aparatura nadawcza była wyłączona. Napastnicy potrzebowali więc dużo więcej czasu na nadanie odezwy ponieważ najpierw należało uruchomić nadajnik. Jak się okazało nadanie odezwy
też nie było takie proste ponieważ radiostacja była obiektem nadawczym, wszystkie nagrania realizowano w budynku starej radiostacji przy ul. Radiowej.
Posłużono się więc mikrofonem burzowym ale wskutek błędu czy też dywersji pracowników, w eter poszły jedynie pierwsze słowa odezwy i transmisja została przerwana.
Jednocześnie sygnał nadawczy był tak słaby, że słyszano go jedynie na terenie Gliwic , a nie jak zakładano w całej Europie.
Świat dowiedział się więc o "napaści" Polaków na gliwicką radiostację dopiero z radia berlińskiego i niemieckich gazet.