Złoty Stok - cmentarz epidemiczny na stoku Jawornika Wielkiego

[Karolina Kot]

Wiedziałam o tym miejscu już kilka miesięcy temu, ale dopiero niedawno - ku swojej ogromnej radości - udało mi się je wytopić na mapie. Godzinę później byłam już wysoko, wysoko, w lesie nad Złotym Stokiem (Reichenstein).
Wyruszyłam z Przełęczy pod Trzeboniem, pozostawiając uprzednio Archimedesa na parkingu. Maszerowałam początkowo czerwonym szlakiem, ale w miejscu, gdzie skręcał w górę, na szczyt Jawornika Wielkiego, ja ruszyłam dalej prosto, trawersując stok góry. Od strony północnej powitał mnie wspaniały widok na Ziemię Ząbkowicką.
Wkrótce dotarłam do celu.

Upamiętnione obeliskiem miejsce po dawnym cmentarzu jest obecnie bardzo zadbane. Znajdziemy tu ławeczkę, tablicę informacyjną, a nawet kosz na śmieci.
Miejsce pochówków wyznaczono na północnym stoku Jawornika Wielkiego w roku 1633, podczas Wojny Trzydziestoletniej, kiedy zaraza dziesiątkowała okoliczną ludność.
Pierwotnie cmentarzyk by otoczony kamiennym murem. Nie znalazłam po nim żadnego śladu w terenie, nie pomógł w tym przypadku nawet LIDAR z Geoportalu.
Według informacji zamieszczonych na tablicy spocząć tu miało 1291 ofiar dżumy i cholery.
897 było mieszkańcami Złotego Stoku, pozostali zmarli byli uchodźcami uciekającymi przed wojną i chroniącymi się na terenie miasteczka.
Kres epidemii przyniosła dopiero zima 1633 roku, kiedy to z powodu panujących mrozów bakterie straciły odpowiednie warunki do namnażania się.

Warto dodać, że od kilku lat, w miejscu dawnego cmentarza, na początku sierpnia odprawiana jest uroczysta msza święta.

Przybliżona lokalizacja
Zdjęcia wykonałam w marcu 2020 roku.

[Karolina Kot]

A tak wygląda cmentarzyk latem. Zieleń, wysokie trawy i naparstnica purpurowa.

Cmentarz latem (1).JPG (104.98 KiB) Przejrzano 2238 razy

Cmentarz latem (2).JPG (111.42 KiB) Przejrzano 2238 razy

Swoją drogą ponownie spróbowałam namierzyć dokładną lokalizację miejsca pochówków za pomocą LIDARu, bo miałam nieodparte wrażenie, że pamiątkowy kamień ustawiono dość przypadkowo, gdyż pamięć o mogile zatarła się.
Moją uwagę zwróciło wyraźne wypłaszczenie, widoczne na końcu drogi wiodącej nieco dalej, za pamiątkowy krzyż. Jest to także jedyna droga, która doprowadza tylko do tego miejsca i... kończy się.
Czyżby tutaj?

W wysokich trawach nie doszukałam się żadnych śladów wspomnianego w opisie muru kamiennego, ale może trzeba zajrzeć tu zimą?
Zdjęcia wykonałam w lipcu 2021 roku.