Dąbrowa Tarnowska - synagoga

Posty: 644
Rejestracja: sobota 30 cze 2018, 15:29

Dąbrowa Tarnowska - synagoga

Postautor: Gatoma » piątek 10 kwie 2020, 09:05

Jedną z najokazalszych synagog w Polsce jest bożnica w Dąbrowie Tarnowskiej niedaleko Tarnowa. Synagoga powstała w latach 1855-1863 z fundacji bogatego miejscowego Żyda Ajzyka ( Izaaka) Sterna. Jej projektantem był architekt Abraham Goldstein. Usytuowana jest nieopodal rynku, tuż przy głównej ulicy.

Jest to budowla murowana, na planie prostokąta, wzniesiona w stylu eklektycznym z elementami mauretańsko-orientalnymi. Posiada jedną nawę. Na parterze znajduje się sień z dwoma przedsionkami po bokach. Na wyższej kondygnacji znajdują się babińce otwarte na główną salę modlitewną, do których prowadzą schody umieszczone w bocznych wieżach fasady głównej.

Ciekawą fasadę główną tworzy, przebudowana w latach 1936-1937, trójkondygnacyjna galeria arkadowa z górnymi arkadami wspartymi na grubych, niskich kolumnach. Kolumny te zastąpiły wcześniejsze podpory drewniane, które jeszcze widać na załączonym zdjęciu archiwalnym.

Galerię flankują na narożach nieco wyższe wieże ozdobione płaskorzeźbami biblijnych zwierząt ( lampart, orzeł, lew, jeleń), którym towarzyszą hebrajskie napisy. Szczyt fasady zdobią tablice Dekalogu.

We wnętrzu bożnicy zachował się bogaty wystrój malarski, zwłaszcza w głównej sali modlitewnej, nakrytej sklepieniem beczkowym. Polichromie przedstawiają głównie symbole i sceny biblijne, cykl zodiakalny oraz widoki świętych miejsc.

Synagoga została zniszczona w czasie I Wojny Światowej, ale odrestaurowano ją w latach 1936-1937. Warto zwrócić uwagę, że pracami restauracyjnymi kierowała kobieta-architekt. Nazywała się Dorota Mertz i pochodziła z Tarnowa ;) .

Kolejne zniszczenia przyniosła niemiecka okupacja. Budynek zamieniono wówczas na magazyn. Po wojnie opuszczona świątynia znacznie podupadła. W latach 70-tych XX wieku została przejęta przez Skarb Państwa i noszono się z zamiarem przeprowadzenia jej remontu. Jednak z braku funduszy prace nie doszły do skutku. Dopiero po 2006 roku, gdy budynek został przejęty przez gminę, pozyskano środki na restaurację świątyni.

Obecnie, po zakończonym kilka lat temu remoncie, w budynku mieści się Ośrodek Spotkania Kultur. Można tutaj zobaczyć m.in. oryginalny zwój Tory, zabrany ze świątyni podczas okupacji przez nieznaną z nazwiska osobę ( nie Żyda) i przekazany na przechowanie do klasztoru redemptorystów w Tuchowie. W 2011 roku redemptoryści zwrócili zwoje Tory i w 2013 roku powróciły one do synagogi.
Załączniki
Dabrowa Tar synagoga archiwalne Fotopolska.jpg
Dabrowa Tar synagoga archiwalne Fotopolska.jpg (106.17 KiB) Przejrzano 2683 razy
Dabrawa Tar synagoga fasada.JPG
Dabrawa Tar synagoga fasada.JPG (132.4 KiB) Przejrzano 2683 razy
Dabrawa Tar synagoga panorama.JPG
Dabrawa Tar synagoga panorama.JPG (114.88 KiB) Przejrzano 2683 razy
Dabrawa Tar synagoga kolumny.JPG
Dabrawa Tar synagoga kolumny.JPG (77.72 KiB) Przejrzano 2683 razy
Dabrawa Tar synagoga szczyt wiezy.JPG
Dabrawa Tar synagoga szczyt wiezy.JPG (111.49 KiB) Przejrzano 2683 razy
Dabrawa Tar synagoga wnetrze.jpg
Dabrawa Tar synagoga wnetrze.jpg (184.17 KiB) Przejrzano 2683 razy
Dabrawa Tar synagoga fragment ekspozycji.jpg
Dabrawa Tar synagoga fragment ekspozycji.jpg (161.59 KiB) Przejrzano 2683 razy
Dabrawa Tar synagoga fragment dekoracji.jpg
Dabrawa Tar synagoga fragment dekoracji.jpg (109.98 KiB) Przejrzano 2683 razy
Dabrawa Tar synagoga zwoje tory.jpg
Dabrawa Tar synagoga zwoje tory.jpg (80.85 KiB) Przejrzano 2683 razy
Dabrawa Tar synagoga szczyt fasady z tablicami Dekalogu.JPG
Dabrawa Tar synagoga szczyt fasady z tablicami Dekalogu.JPG (80.97 KiB) Przejrzano 2683 razy

phpbb 3.1 styles demo

Wróć do „Województwo małopolskie”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 8 gości