Został on utworzony wokół XIX - wiecznej baterii doświadczalnej Twierdzy Toruń, noszącej nazwę A.B. IV, wybudowanej w latach 1895 - 1896 w miejscu starszej, ziemnej baterii mobilizacyjnej A.B. IV z roku około 1890 (jak widać oznaczenie obiektu, pomimo zmiany jego charakteru, utrzymano po przebudowie).
Był to obiekt w pewnym sensie pionierki i eksperymentalny, planowano jego rozbudowę o kolejne elementy, w tym drugą wieżę.
W zrealizowanej baterii znalazło się miejsce tylko na jedno niewielkie pomieszczenie magazynu amunicji. Wystarczyło to na etapie testów prowadzonych w obiekcie. Pomieszczenia takie jak: izby załogi, latryny czy maszynownia miały znaleźć się w dobudowanej później części (wyprowadzono jedynie zaczątki korytarzy, zaślepione prowizorycznie ścianami z cegły), w przypadku przyjęcia rozwiązań koncepcyjnych baterii.
Uzbrojenie baterii stanowiła armata 105 mm L/20 w wieży pancernej. Zarówno wieża jak i działo były egzemplarzami doświadczalnymi. Po testach w toruńskim obiekcie, wyprodukowano 74 tego typu wieże z armatami kalibru 105 mm (trzy typy armat: L/20 – krótka, L/35 – zwykła i L/35 – wzmocniona) stanowiących największą tego typu produkcję uzbrojenia w fortyfikacji niemieckiej.
Pancerz sferycznej, obrotowej kopuły tworzyły dwie warstwy: główna ze stali niklowej o grubości 150 mm i podbicie ze stali miękkiej o grubości 40 mm. Wieża spoczywała na stalowej kolumnie, do obrotu i strzału podnoszono ją o ok. 10 mm ponad przedpancerz. Poza otworem na lufę, w pancerzu znajdowały się 3 szczeliny obserwacyjne: po obu stronach otworu działa i od tyłu. Oś obrotu pionowego lufy znajdowała się w strzelnicy wieży. Mechanizmy podniesienia lufy były zamocowane do lawety na pomoście bojowym, również tu znajdowały się urządzenia obrotu wieży. Mechanizm podniesienia wieży umieszczono na niższej kondygnacji. Dla ułatwienia naprowadzenia wieży na cel do przedpancerza przytwierdzono pierścień z podziałką w tysięcznych. Przedpancerz wieży stanowiło 5 segmentów (na segmentach przedpancerza znajdują się numery seryjne 1858 – 1862, późniejsze wieże armat 10 cm miały przedpancerze złożone z 6 segmentów). Segmenty te były ze sobą łączone poprzez klinowanie, w przeciwieństwie do późniejszych egzemplarzy skręcanych ze sobą.
- Wikipedia
Opisywana bateria stanowi główny i najważniejszy element skansenu, który w latach 2007 - 2008 został utworzony przez członków Toruńskiego Towarzystwa Fortyfikacyjnego. Pasjonaci oczyścili wnętrze zabytku, wywożąc prawie 700 ton ziemi.
W kolejnych latach w sąsiedztwie baterii umieszczonych zostało wiele typów schronów pochodzących z różnych okresów historycznych i miejsc.
Na terenie Muzeum obejrzymy między innymi radziecki schron obserwacyjno-bojowy z lat 70. XX wieku, niemiecki schron BWS firmy DYWIDAG oraz Ringstand 58c z II Wojny Światowej, polskie stanowisko obserwacyjno-bojowe z lat 50. XX w. „Rokossowszczak”, a także radziecki schron bojowy z lat 40. XX w. „ŻBOT” (Żelazobetonnaja Ogniewaja Toczka), który widziałam tu po raz pierwszy w życiu i którego bez wizyty w Toruniu ani chybi pomyliłabym z popularnymi na Śląsku i Zagłębiu Dąbrowskim niemieckimi kochbunkrami.
Podczas mojej wizyty w tym miejscu skansenu teren nie był ogrodzony (a raczej był, ale w sposób nieciągły) i częściowo wyglądał tak, jakby przez środek ktoś planował przeprowadzić obwodnicę miasta. Niemniej jednak bardzo mi się to wszystko podobało. Naprawdę warto rzucić okiem na eksponaty.
Dobrze, że są na świecie jeszcze tu i ówdzie ludzie z pasją, którzy starają się ocalić tego typu relikty dla potomnych.
Moja wizyta miała miejsce w grudniu 2018 roku. Pogoda była pod psem.
Lokalizacja
Dzięki Karolina 
) .