Zielony Człowiek

Miejsca kultu wszystkich religii
Posty: 276
Rejestracja: środa 13 sty 2021, 21:48

Zielony Człowiek

Postautor: Maras Starszy » niedziela 24 sty 2021, 00:42

W wielu średniowiecznych kościołach na Śląsku - na spływach sklepiennych, spotykamy interesujące przedstawienia rzeźbiarskie, które umykają interpretacji. Są to najczęściej grupy konsol lub kluczy w formie liściasto-antropomorficznych masek. Zespoły te stanowią wizerunki o uproszczonych ludzkich cechach, mające wyraźne negatywne konotacje.
Powodem występowania we wnętrzu świątyń zdeformowanych maszkar z pogranicza świata ludzi i zwierząt - aplikowanych bogatą floraturą - była chęć przedstawienia przez artystę zagrożeń czyhających na człowieka.
Świdnica - Zielony  Człowiek.jpg
Świdnica - Zielony Człowiek.jpg (142.15 KiB) Przejrzano 5818 razy

Dwa sposoby poznania – własne doświadczenie oraz słowa głoszone z kazalnicy, były jedynymi drogami (zmysłową i alegoryczną) zrozumienia świata. Harmonijnemu bożemu dziełu – jak wykładał to z przejęciem nawet prosty wiejski klecha, przeciwstawiony był Mundus Inferior – świat którego hybrydalni mieszkańcy łączyli w sobie cechy śmiercionośnych środowisk (jałowej ziemi, zepsutej wody i morowego powietrza), będących przejawem upadku człowieka i skutkiem działalności szatana pod różnymi postaciami. Owe namacalne dowody: persony znajdujące się na kapitelach i wspornikach, spoglądające z wysokości, często „krzywym okiem” i z ukosa, podsycały i wzmagały pobożność ludu, a także były dydaktycznym przykładem głoszonych kazań. Za maską „zaczyna się podziemny świat, a maska pusta to diabeł we własnej osobie” – to zdanie odnieść możemy bezpośrednio do konsoli z absydy południowej w katedrze w Świdnicy , której zoomorficzne cechy wskazują niewątpliwie, iż jest to świńska głowa.
Świdnica (katedra) - głowa świni.jpg
Świdnica (katedra) - głowa świni.jpg (125.85 KiB) Przejrzano 5818 razy

W Legendarium Andegawenów to właśnie diabła wypędzanego z opętanego przez św. Bartłomieja przedstawiono jako świnię wydostającą się z ust, zaś samo zwierzę już od XIV w. uchodziło za jednoznaczny symbol szatana. Bruno z Segni utożsamiał także dzika (świnię) z heretykiem pustoszącym Kościół: „Iste aper, et ferus singularis quilibet haereticus est” . To budziło lęk, a niepewność towarzysząca nawet w Domu Bożym, skłaniały maluczkich do ciągłej czujności i bogobojnego życia.
Ale nie czas i miejsce by tu się rozwodzić o masce, której symbolika w zależności od kontekstu jest niezwykle wieloznaczna. Nas interesują Dzicy Ludzie czy też jak bywają najczęściej określani Zieloni Ludzie których ikonografia będzie sukcesywnie tu zamieszczana. I o ile wyraźnie pejoratywny wydźwięk mają maski, to bardziej płynne i dwuznaczne są przedstawienia ludzkie, z których ust wyrastają pędy roślinne. Mogą one z jednej strony symbolizować życiodajne siły przyrody - witalność i odradzającą się cyklicznie naturę (np. odniesienia do celtyckiego boga płodności Cernunnosa przedstawione np. w filmie Oczy szeroko zamknięte ) z drugiej zaś tajemnicze, reprezentujące piekielne i „nieznane moce mogące przerosnąć grzesznego człowieka”.
Targoszyn (pałac) - klucz archiwolty głównego portalu.jpg
Targoszyn (pałac) - klucz archiwolty głównego portalu.jpg (86.04 KiB) Przejrzano 5818 razy

Pomimo ambiwalentnych charakterów i zacierających się podziałów pomiędzy złem a dobrem, wyróżnić możemy wspólne fizjonomiczne cechy. Niewątpliwie mianownikiem dla tych przedstawicieli NATURA DEFORMATA jest sposób opracowania zmysłu wzroku - otwartych oczu obserwujących z uwagą – i co najważniejsze patrzących przenikliwie, świdrująco i bez przerwy [maski z Ząbkowic Śląskich].
Ząbkowice Śląskie - Zielony Człowiek 1.JPG
Ząbkowice Śląskie - Zielony Człowiek 1.JPG (123.73 KiB) Przejrzano 5818 razy

Ząbkowice Śląskie - Zielony Człowiek 2.JPG
Ząbkowice Śląskie - Zielony Człowiek 2.JPG (143.06 KiB) Przejrzano 5818 razy

Także i słuch był istotnym orężem owych sił, których uszy charakteryzują się dużymi rozmiarami i różnymi demonicznymi kształtami, zaś krzyczące usta mają na celu pokazanie grzeszności i cielesności – zła rodzącego się z natury samych ludzi – zła powstającego na co dzień w ustach, w słowie.
I wreszcie trzecim obliczem Zielonego człowieka są arturiańskie legendy i ich cały kontekst wokół konwenansu miłości dworskiej, której patronką była Pani Minne (Miłość). I tu możemy zrobić zwrot i na powrót przenieść się…. do fresków w Siedlęcinie. Czy zagadkowa postać na rysunku Wernera jest Zielonym Człowiekiem… któż to wie ; )). Ale należy mieć na uwadze to, że książęta świdnicko – jaworscy byli wielkimi miłośnikami poezji i konwenansów dworskich opiewanych przez jednego z najważniejszych minnesingerów średniowiecza jakim był Wolfram von Eschenbach. A sama legenda nie skończyła się wraz ze średniowieczem lecz trwa nieprzerwanie
Sir Gawain i Zielony Rycerz.jpg
Sir Gawain i Zielony Rycerz.jpg (45.06 KiB) Przejrzano 5818 razy

Od wieków widać niesłabnące zainteresowanie tematem..jpg
Od wieków widać niesłabnące zainteresowanie tematem..jpg (125.02 KiB) Przejrzano 5813 razy

To tyle na razie bo zanudzę nawet… najdzikszego człowieka.

----------

Dzień dobry!
Zainteresowanych tematem polecam świetny katalog z wystawy muzealnej - co prawda z lat 80-tych ubiegłego stulecia ale niezwykle przydatny do poszukiwań Zielonego Człowieka....i co najważniejsze ponad 230 stron tekstu i ilustracje .... Podpowiem, że jest dostępny na takim małym sympatycznym gryzoniu w necie.
: ))

The Wild Man.jpg
The Wild Man.jpg (26.26 KiB) Przejrzano 5796 razy
Załączniki
Korytów- pałac - klucz pierwszego portalu.jpg
Korytów- pałac - klucz pierwszego portalu.jpg (136.51 KiB) Przejrzano 5790 razy
Korytów- pałac - klucz drugiego portalu.JPG
Korytów- pałac - klucz drugiego portalu.JPG (108.29 KiB) Przejrzano 5790 razy

Posty: 276
Rejestracja: środa 13 sty 2021, 21:48

Cd: Zielony Człowiek

Postautor: Maras Starszy » niedziela 24 sty 2021, 22:51

Pojawiają się nowe fizjonomie niczym z koszmarów sennych...szczególnie te na kluczach portalowych z pałacu a właściwie z resztek tego co niego zostało w Wilkanowie w Kotlinie Kłodzkiej. Właściwie to te konterfekty przypominają raczej jakieś demony ale cóż w tamtych czasach o gustach się też nie dyskutowało. Pan kazał kamieniarz musiał odkuć.
Wilkanów - pałac ruina - portal 1.JPG
Wilkanów - pałac ruina - portal 1.JPG (135.78 KiB) Przejrzano 5783 razy

Wilkanów - pałac ruina - portal 2.JPG
Wilkanów - pałac ruina - portal 2.JPG (133.82 KiB) Przejrzano 5783 razy


Również Kunów jest ciekawy..... wiele sprzeczności w tym wielkim pałacu z równie dużą kaplicą.
Kunów - zgorzelecki.JPG
Kunów - zgorzelecki.JPG (126.87 KiB) Przejrzano 5783 razy


Roztoki na południowym skraju Kotliny Kłodzkiej mają ten swój dwór, pańską siedzibę czy może rezydencję właścicieli dawnego majątku...ale jak na mój gust jest to najbrzydszy budynek w tej miejscowości. Jedynie portal zaświadcza o tym, że był to dawny dwór a nie jakiś budynek gospodarczy. Niskie to niczym obora, długie jak jakiś kurnik no ale jest ważne uzasadnienie ziemie tu mało rodziły i było raczej biednie.
Roztoki - dwór - zwieńczenie kartusza herbowego str, lewa.jpg
Roztoki - dwór - zwieńczenie kartusza herbowego str, lewa.jpg (121.75 KiB) Przejrzano 5783 razy

Roztoki - dwórzwieńczenie kartusza herbowego str, prawa.jpg
Roztoki - dwórzwieńczenie kartusza herbowego str, prawa.jpg (136.44 KiB) Przejrzano 5783 razy

I na koniec Domanice... wielkie i przestrzenne zamiszcze w którym jest tyle pieców i kominków że zaspokoi najbardziej wymagające gusta....a historia tego miejsca jest przebogata....snuje się od średniowiecza co widać w każdym kącie : )) . I najważniejsze, że mają swego Zielonego Człowieka w edycji manierystycznej.
Domanice - zamek  - fragment kartusza nad kominkiem.JPG
Domanice - zamek - fragment kartusza nad kominkiem.JPG (132.89 KiB) Przejrzano 5783 razy

Posty: 276
Rejestracja: środa 13 sty 2021, 21:48

Cd: Zielony Człowiek

Postautor: Maras Starszy » środa 27 sty 2021, 23:30

Zieloni ludzie są też na Pomorzu...a podobno jest tam lepsze powietrze ; )
Załączniki
Gdańsk.jpg
Gdańsk.jpg (130.57 KiB) Przejrzano 5729 razy
Malbork - zamek - klucz sklepienny.jpg
Malbork - zamek - klucz sklepienny.jpg (128.97 KiB) Przejrzano 5729 razy

Posty: 276
Rejestracja: środa 13 sty 2021, 21:48

C. d. Zielony Człowiek

Postautor: Maras Starszy » piątek 29 sty 2021, 22:59

Dziś kilka detali z neorenesansowego pałacu w Kwietnie (dawniej Blumenrode) w powiecie średzkim. Piszę kilka ponieważ fizjonomii samych Zielonych Ludzi jest tu kilkadziesiąt. A do kompletu są i inne maszkarony tak, że grupa opiekuńcza strzegąca przed Złym jest dość duża.
Pałac został wzniesiony dla Karla Scheiblera w 30- hektarowym parku przez architekta Carla Heidenreicha w początkach ostatniej dekady XIX wieku. Jak mówili złośliwcy pomimo dość osobliwego mariażu Żyda z masonem - czyli zleceniodawcy i architekta, powstała niezwykle ciekawa budowla z mocno rozrzeźbioną bryłą którą dekorują ryzality wykuszy, liczne wieżyczki i ozdobne szczyty oraz precyzyjnie odkute misterne aplikacje .
Analizując te kilkadziesiąt przedstawień z Kwietna można stwierdzić, iż kamieniarz wykonujący owe elementy oparł się jedynie na dwóch a maksymalnie trzech wizerunkach, które miał w swoim wzorniku.
1. Kwietno (Blumenrode).jpg
1. Kwietno (Blumenrode).jpg (137.82 KiB) Przejrzano 5694 razy

2. Kwietno (Blumenrode).jpg
2. Kwietno (Blumenrode).jpg (141.58 KiB) Przejrzano 5694 razy

3. Kwietno (Blumenrode).jpg
3. Kwietno (Blumenrode).jpg (140.54 KiB) Przejrzano 5694 razy

4. Kwietno (Blumenrode).jpg
4. Kwietno (Blumenrode).jpg (116.7 KiB) Przejrzano 5694 razy

5. Kwietno (Blumenrode).jpg
5. Kwietno (Blumenrode).jpg (108.91 KiB) Przejrzano 5694 razy

6. Kwietno (Blumenrode).jpg
6. Kwietno (Blumenrode).jpg (125.44 KiB) Przejrzano 5694 razy

7. Kwietno (Blumenrode).jpg
7. Kwietno (Blumenrode).jpg (122.72 KiB) Przejrzano 5694 razy

8. Kwietno (Blumenrode).jpg
8. Kwietno (Blumenrode).jpg (136.55 KiB) Przejrzano 5694 razy

Dwa poniższe przedstawienia pochodzą z klasztoru w Lubiążu z kluczy portalowych dwojga drzwi, których nie pomnę gdzie się znajdowały. Ale owe twarzyczki - kojarzące się z płaszczkami, są niezwykle charakterystyczne i w razie potrzeby odnaleźć je będzie dość łatwo.
9. Lubiąż 1.JPG
9. Lubiąż 1.JPG (137.14 KiB) Przejrzano 5694 razy

10. Lubiąż 2.JPG
10. Lubiąż 2.JPG (133.21 KiB) Przejrzano 5694 razy

Posty: 276
Rejestracja: środa 13 sty 2021, 21:48

Cd: Zielony Człowiek

Postautor: Maras Starszy » niedziela 31 sty 2021, 10:58

Dziś zaczynam od Nowej Rudy (niem. Neurode) i fontanny przed dawnym zamkiem Bernharda v. Stillfried-Rattonitza. Zamek dziwny a jeszcze dziwniejsze "znalezisko" odkryłem w kotłowni. Otóż w wysokozasklepionych komorach robiłem sobie kiedyś rozwarstwienie budowli, patrzę i widzę..... pozostałości średniowiecznej zabiegowej klatki schodowej. Dla niewtajemniczonych: to takie schody z kamienia kręcące się wokół centralnej osi, najczęściej w okrągłym szybie.
Zamek b. ciekawy, obecny wygląd został ukształtowany wg włoskiego architekta Andrea Carove.
No i v. Stillfried-Rattonitz; ten to był oryginał.
Dlatego zamek + niespodzianka na pewno będzie w wersji monograficznego "fotoreportażu". ; ))

Jak się ogląda detale na zbliżeniu to widać różne - mówiąc dość oględnie, "niedociągnięcia". "Fachowiec" montujący wylot rurki doprowadzającej wodę zniszczył usta, nos i połowę podbródka prezentowanej maski....ale później "ładnie" zalepił.
Załączniki
1. Nowa Ruda - fontanna przed zamkiem.JPG
1. Nowa Ruda - fontanna przed zamkiem.JPG (124.22 KiB) Przejrzano 5650 razy

Posty: 276
Rejestracja: środa 13 sty 2021, 21:48

Cd: Zielony Człowiek - Kwietno - terakota

Postautor: Maras Starszy » niedziela 31 sty 2021, 14:39

Jeszcze jedna terakotowa aplikacja z Kwietna.... gdzieś mi wczoraj umknęła : )
Kwietno  - jedna  a aplikowanych płyt z terakoty.JPG
Kwietno - jedna a aplikowanych płyt z terakoty.JPG (132.09 KiB) Przejrzano 5646 razy

Jest ich więcej...dlatego warto poznać ten obiekt osobiście. Ponadto mauzoleum, mała architektura parkowa etc.
----------
Dzierżoniów - aplikacja ze szczytu czteropiętrowego budynku dlatego też trochę mało ostra.
Dzierżoniów - aplikacja ze szczytu budynku..JPG
Dzierżoniów - aplikacja ze szczytu budynku..JPG (132.91 KiB) Przejrzano 5591 razy

----------
Jest i kolejny Green Man. Znajduje się na marmurowej wazie na szczycie kominka w pałacu w Roztoce. Co prawda są tam cztery różne wizerunki ale potrzebna byłaby drabina by je "zdjąć". Na teraz do oglądu musi starczyć ten jeden,

Zielony człowiek z wazy na kominku w Roztoce.jpg
Zielony człowiek z wazy na kominku w Roztoce.jpg (121.23 KiB) Przejrzano 5540 razy

----------
Taki Zielony Człowiek przez przypadek, przez te oczy miałem skojarzenie z "Brunatnym Człowiekiem"
Kamienica gdzieś w Dzierżoniowie.JPG
Kamienica gdzieś w Dzierżoniowie.JPG (134.11 KiB) Przejrzano 5532 razy

----------
Bolków - klucz sklepienny z kościoła.
Bolków - Klucz sklepienny z kościoła.JPG
Bolków - Klucz sklepienny z kościoła.JPG (123.55 KiB) Przejrzano 5530 razy

----------

Posty: 276
Rejestracja: środa 13 sty 2021, 21:48

Cd: Zielony Człowiek

Postautor: Maras Starszy » sobota 06 lut 2021, 22:44

Dziś Pieszyce...wielki pałac, wyremontowany bez liczenia się z kosztami przez Pana Hajduka z Las Vegas....kilkadziesiąt lat wcześniej pomieszkiwał sobie na Górnym Śląsku - tam zresztą się urodził. Lecz dziś już nie ma Pana na Pieszycach , nie ma już nikogo z Jego fantazją. Odszedł.
Kojarzył mi się zawsze - tak po cichu, nigdy tego nie mówiłem, z Ludwikiem II Wittelsbachem, który był niezwykłym marzycielem i z racji tego nazywany był Bajkowym Królem lecz bardziej jest znany jako Ludwik Szalony.
Żeby to zrozumieć trzeba zobaczyć pieszycką rezydencję, było nie było kubaturowo jest to największy barokowy pałac na Dolnym Śląsku. A warto zobaczyć te: "dziwy" muszle klozetowe malowane złotem, portrety wszystkich, "kto się przyśnił Szalonemu Kapelusznikowi ".... Michael Jackson, Marilyn Monroe, Mikołaj Kopernik, Marcin Luter i wszyscy ci wielcy tego świata zgromadzeni na ścianach, sufitach tego pałacu. Ale są też pozostałości renesansowe tak więc....są też Zieloni Ludzie.
Te znalazłem na konsolach gurty sklepiennej zachowanej renesansowej klatki schodowej.
1. Pieszyce - pałac.JPG
1. Pieszyce - pałac.JPG (117.37 KiB) Przejrzano 5505 razy

2. Pieszye - pałac.JPG
2. Pieszye - pałac.JPG (124.23 KiB) Przejrzano 5505 razy

-----------
Taką przeciwwagą dla Pieszyc będą maski z Książa. Zieloni ludzie w edycji renesansowo-manierystycznej i żeby było jeszcze bardziej śmiesznie: Zieloni ludzie z czerwonego piaskowca na Czarnym Dziedzińcu.
Prawie, że kolory z flagi panafrykańskiej... tak się złożyło , bez żadnych piętrowych podtekstów : )
1. Książ - Czarny Dziedziniec.JPG
1. Książ - Czarny Dziedziniec.JPG (135.12 KiB) Przejrzano 5433 razy

2. Książ - Czarny Dziedziniec.JPG
2. Książ - Czarny Dziedziniec.JPG (138.28 KiB) Przejrzano 5433 razy

3. Książ - Czarny Dziedziniec.jpg
3. Książ - Czarny Dziedziniec.jpg (142.52 KiB) Przejrzano 5433 razy

4. Książ - Czarny Dziedziniec.JPG
4. Książ - Czarny Dziedziniec.JPG (144.43 KiB) Przejrzano 5433 razy

5. Książ - Czarny Dziedziniec.jpg
5. Książ - Czarny Dziedziniec.jpg (130.16 KiB) Przejrzano 5433 razy

6. Książ - Czarny Dziedziniec.JPG
6. Książ - Czarny Dziedziniec.JPG (143.91 KiB) Przejrzano 5433 razy

7. Książ - Czarny Dziedziniec.JPG
7. Książ - Czarny Dziedziniec.JPG (148.75 KiB) Przejrzano 5433 razy

8. Książ - Czarny Dziedziniec.JPG
8. Książ - Czarny Dziedziniec.JPG (149.42 KiB) Przejrzano 5433 razy


----------

Posty: 755
Rejestracja: poniedziałek 30 lis 2015, 11:09

Re: Zielony Człowiek

Postautor: pasqudek » niedziela 14 sty 2024, 14:39

A to i ja dodam swoje trzy grosze z Gliwic :)
Obrazek
Jeśli chcesz wykorzystać moje zdjęcia: OK. Tylko proszę podać nazwę forum i nick.

Posty: 1380
Rejestracja: piątek 30 paź 2020, 09:37

Re: Zielony Człowiek

Postautor: smar » poniedziałek 05 lut 2024, 11:49

To ja też dodam ciekawostkę. W książce "Pochodzenie bogów"
http://straznicyczasu.pl/viewtopic.php?f=38&t=22592
można znaleźć akapit opisujący genezę i postać Zielonego:
zielony_01.jpg
zielony_01.jpg (276.09 KiB) Przejrzano 382 razy


phpbb 3.1 styles demo

Wróć do „Świątynie i obiekty sakralne”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 2 gości