To niezwykłe miejsce, dziś stanowiące rezerwat przyrody nieożywionej im. Zbigniewa Rubinowskiego, powstało z połączenia trzech kamieniołomów (Wietrznia, Międzygórz oraz Międzygórz Wschodni) i jest obecnie jednym z największych wyrobisk tego typu w regionie świętokrzyskim - całkowita długośc tego kompleksu wynosi około 800 metrów.
Eksploatację prowadzono tu już pod koniec XIX wieku, a wydobycie zakończono w roku 1974. Pozyskiwano tu wapienie należące do formacji górnego dewonu (powstałe mniej więcej 385- 360 mln lat temu).
Rezerwat Wietrznia należy do bardzo ważnych i niezwykle cennych odsłonięć geologicznych o znaczeniu wykraczającym poza region świętokrzyski. Badania tego terenu były prowadzone od końca XIX wieku. Po zakończeniu eksploatacji planowano utworzenie zespołu muzealno-sportowego, między innymi w wyrobisku miała stanąć hala sportowa w kształcie samolotu. Wiele miejsca w swej pracy naukowej poświęcił Wietrzni Zbigniew Rubinowski, geolog z Kielc. Między innymi opracował koncepcję muzeum geologiczno-górniczego z uwzględnieniem programu zagospodarowania kamieniołomów Wietrznia-Międzygórze.
Wietrznia jest stanowiskiem niezwykle bogatej i dobrze zachowanej fauny dewońskiej. Opisano kilkadziesiąt gatunków skamieniałości, pochodzących z tego miejsca, między innymi koralowce czteropromienne, gąbki krzemionkowe, ramienionogi, liliowce, stromatoporoidy, denkowce, małżoraczki, a nawet ryby kopalne.
Ponadto na terenie całego rezerwatu występują zjawiska krasowe, zarówno krasu kopalnego, jak i współczesnego (kotły, misy, kominy krasowe).
W wielu miejscach pojawiły się także osuwiska.
W chwili obecnej udokumentowano na terenie Wietrzni 5 schronisk skalnych i jaskiń, z których najdłuższa, „Jaskinia na Wietrzni”, liczy 60 metrów. Jaskinia o podobnej długości, zwana „Lisią Jamą”, została niestety zniszczona w latach 60. XX wieku w czasie eksploatacji kamieniołomu.
Na terenie rezerwatu znajdziemy też odsłonięcia, w których obserwować można zjawiska i procesy tektoniczne.
Źródło: Michał Paszkowski, "Kielce. Miejsce niezwykłe", tekst oryginalny zmodyfikowałam
W roku 1999 w kamieniołomie utworzono rezerwat częściowy o powierzchni prawie 18 hektarów. Jego patronem został wspomniany wyżej wybitny geolog, Zbigniew Rubinowski, zmarły dwa lata wcześniej.
Dziś rezerwat wchodzi w skład Geoparku Kielce. W wyrobiskach poprowadzono zaopatrzoną w barierki i tablice informacyjne wygodną ścieżkę dydaktyczną, a od strony ulicy Daleszyckiej wzniesiono nowoczesny budynek Centrum Geoedukacji.
Lokalizacja
Nasza wizyta miała miejsce w kwietniu 2017 roku. Nazwa miejsca okazała się być jak najbardziej adekwatna - wiało jak w świętokrzyskim!
