Sień w pałacach, zamkach i dworach

[Maras Starszy]

Sień to wydzielona przestrzeń gdzie wita się zaproszonych gości ale na przestrzeni wieków bywało i tak, że było to miejsce wielu negatywnych emocji. Znane są dramatyczne opisy z czasów wojny trzydziestoletniej, sprawozdania z rekwizycji w trakcie wojen w XVIII wieku, odmalowano też niezwykle sugestywnie dantejskie sceny dziejące się podczas sekwestracji ruchomości dłużników zamieszkujących owe zamki, pałace i dwory.
A dziś...dziś, już w naszych czasach sień do taki większy przed-przedpokój prowadzący "na pokoje" dawnych Jaśniepaństwa i dzisiejszych właścicieli tychże rezydencji. Przestrzeń ta - gdy już się tam znajdziemy, jest niekiedy dla nas miejscem zwrotnym - stojąc tam czekamy na decyzję: pozwolą wejść i zrobić zdjęcia czy wyproszą w sposób niekiedy stanowczy.
Było kiedyś też tak, że zanim wszedłem do pewnego pałacu kilka dobrych godzin - podczas pierwszej wizyty i następnych szukaliśmy pod kierunkiem właścicielki „orbsów”. Orbsów czyli…. „duchów tego miejsca” jak to zostało mi przez Panią z Wysokiego Zamku dokładnie wytłumaczone.

[Maras Starszy]

No to jedziemy dalej z tą analizą porównawcza śląskiej sieni : )

[Maras Starszy]

Najbardziej zadziwiającą sień znalazłem w Szymanowie k/ Dobromierza. Zresztą sam obiekt jest zadziwiający, niepowtarzalny i wyjątkowy na tle tego wszystkiego co zaliczamy do architektury rezydencjonalnej. We Włoszech byłby może czymś naturalnym ale tutaj... : )

[Maras Starszy]

Na dziś jeszcze kilka obiektów i dość : ).
Co do tej tytułowego zagadnienia to owa sień zwana niekiedy holem zainteresowała mnie jako taka dość specyficzna przestrzeń w "życiu" dworu, narzucająca wyobrażenie rzec by można takiego proscenium do tej właściwej niekiedy magicznej atmosfery panującej w tym czy innym zamku lub pałacu. Często też odnajdują się tam ciekawe rzeczy- np w sieni przejazdowej dawnego pałacu Richthofenów w Sichowie nieopodal Jawora (niestety w stanie ruiny), na ścianie wmurowane jest ciekawe epitafium. Co prawda jest tak wypłukane, że prawie nic nie można odczytać ale materiał z którego go odkuto (żółty piaskowiec ) jest niepowtarzalny.

[Maras Starszy]

Ile razy jestem w pałacu - ruinie w miejscowości Kamionna (niem.:Kammendorf) to mnie trafia. Do niedawna mieszkali sobie ludzie w tym wodnym zamku (zamek a później pałac zbudowany był na wysepce otoczonej wodą), potem niestety...poszło jak zawsze. A dziś przepiękny portal jest już w stanie takiego destruktu, że płakać się chce.
Portal pałacu umieszczę w osobnym folderze albo nawet pokaże cały pałac jak wygląda bo to przecież dzieło samego ....Christophera Hacknera !
Naprawdę robi się smutno gdy się ogląda takie ruiny...no ale dziś tylko sień.

[Maras Starszy]

Losowo wypadło na Kotlinę Kłodzką. Żelazno 1 - to tak w mojej nomenklaturze, ponieważ są tam dwa pałace, jedna wieża rycerska i folwark z dworem, no i tak na deser pałac królewski w Korytowie.

[Maras Starszy]

Trzebieszowice - pałac 1 (niem. Kunzendorf).
Znowu wyjaśnienie w kwestii "jedynki" przy określeniu iż jest to pałac. Otóż dwór a obecnie już pałac należał od początku wraz z wszystkimi majątkami do jednej z linii rodu von Reichenbach – linii kłodzkiej z Trzebieszowic, Idzikowa, Sarn i Piotrowic. Jednakże w początkowym okresie kształtowania się miejscowości Trzebieszowice (Gross - Kunzendorf) dzieliły się na 4 odrębne części: 1. Oberhof (v. Montani); 2. Frobelhof - (J. H. v. Frobel); 3. Rothen Hof - Czerwony Dwór (Ch. v. Reichenbach, później J. v. Schenkendorf) i interesujący nas Steinhof (Kamienny Dwór) - od wzniesienia w posiadaniu rodziny v. Reichenbach, piszącej się von der Biele. I w tej części części Trzebieszowic znajduje się obecny Pałac na Skale.

Trzebieszowice - pałac - sień a właściwie ogromny westybul.JPG (144.91 KiB) Przejrzano 6577 razy

Na zdjęciu sień, wielki hol a właściwie ogromny westybul powstały w XIX wieku, po nakryciu przeszklonym dachem dawnego wewnętrznego dziedzińca.


I przeskok do powiatu dzierżoniowskiego. Na początek Słupice (niem. Schlaupitz). Bardzo malarska kolorystyka tych ruin.

Słupice - sień przejazdowa.JPG (122.12 KiB) Przejrzano 6564 razy

A obiekt następny to pałac (ruina) w Piotrówku (niem Petersdorf). Przy Piotrówkach, Piotrkówkach, Piotrowicach średzkich czy innych trzeba uważać bo łatwo pomylić miejscowość; do 1945 roku często nazywały się identycznie i stąd niekiedy problemy.

A ten prezentowany to kiedyś piękny pałac v. Richthoffenów. Jeszcze dziś najpiękniejsza jest chyba sala balowa - wrażenie robi nawet to co pozostało i to po przejściu współczesnych Hunów.

Piotrówek - sień.JPG (143.48 KiB) Przejrzano 6564 razy

No i poniżej pałacu oczywiście grodzisko ; )
Jak niedziela to będzie i Kościół ale Czerwony czyli do roku 1945 Rothkirch.
Czerwony Kościół to od średniowiecza rodowa posiadłość rodziny v. Rothkirch. W czasach późniejszych majątek przechodził z rąk do rąk by wreszcie w XVIII wieku trafić na powrót do familii v. Rothkirch und Panthen. Obecny pałac zbudowano w k. XVIII w. wg projektu C. G. Langhansa. W sumie zaskakujące rozwiązania we wnętrzu no i oczywiście charakterystyczne kolumny.

Czerwony Kościół - sień przed remontem.JPG (130.15 KiB) Przejrzano 6549 razy

-------
Dziś na dzień dobry Luboradz (niem. Lobris).
Piękny pałac jednakże nie wiem czy na dziś się uda wejść. Jeśli tak to polecam kaplicę i oczywiście reprezentacyjną Wielką Salę z galerią malowanych portretów kolejnych właścicieli powstała w latach 1690-1692. Niektórzy nazywają to miejsce galerią v. Nostitzów. A jeśli się nie uda wejść to niedługo będzie na portalu taki mini fotoreportaż z wnętrz. A dziś tylko sień .

1. Luboradz.JPG (125.27 KiB) Przejrzano 6537 razy

2. Luboradz.JPG (133.52 KiB) Przejrzano 6537 razy

-----
Teraz taki przeskok i jesteśmy w Bobrzanach (niem: Girbigsdorf kreis Sprottau). Dawny zamek obronny otoczony fosą. Były zawsze problemy z nazewnictwem ponieważ Bobrzany połączone były z Chichami, a bezpośrednie sąsiedztwo z Janowcem spowodowało, że wybudowaną w latach 1544-1560 na fundamentach wieży rycerskiej rezydencje, określano jako zamek w Chichach Górnych lub Janowcu. Miejscowość była tez podzielona na część Dolną- i cześć Górną jednakże właściwa siedziba właścicieli leżała w tej pierwszej i nazywana była „Charlottenhohe".

Bobrzany - żagański.JPG (145.33 KiB) Przejrzano 6536 razy

-----
A teraz wracamy na wschód i rezydencja w Bagieńcu (niem: Teichenau). Pałac, dwór, zamek a właściwie wieża rycerska - wszystko w jednym. Warto zobaczyć wnętrza dla pewnego wynalazku jaki zastosowano podczas remontu kiedy właścicielem był jeszcze Ferdynand Lauda (brat Nikiego). Mianowicie przyziemie średniowiecznego zamku od wewnątrz- stojącego na skalnym cyplu otoczonym wodą .... olicowano płytami kartonowo-gipsowymi. Efekt był...grzybowy. ; ))

Bagieniec - sień.JPG (115.53 KiB) Przejrzano 6536 razy

I na zakończenie Żelowice (niem.: Silbitz ) - sień pałacu będzie taką uwerturą do późniejszej prezentacji całego pałacu i kaplicy rodowej powyżej rezydencji w której to właściciel hrabia Rudolf v. Stiellfried - Rattonitz (mistrz ceremonii dworu pruskiego) stworzył kolekcję płyt nagrobnych swoich przodków. Dla tego celu zbudował kaplicę, w której umieszczał swoje trofea przywiezione m.in. z Bożygniewa, Imbramowic, Lutyni i Prus. Wszystkie skatalogowane i opisane już wkrótce na portalu Strażnicy Czasu. Taką ciekawostką jest to, że płyty wewnątrz kaplicy są polichromowane (!).

Żelowice 1.JPG (125.81 KiB) Przejrzano 6536 razy

Żelowice 2.JPG (141.48 KiB) Przejrzano 6536 razy

[Maras Starszy]

Dziś tradycyjnie dwa kierunki, niczym dwie rozchodzące się wskazówki. Pierwszy obiekt to Żelazno 2 (Ober Eiserdorf) - czyli dwór nazywany też pałacykiem. Od połowy XIX wieku należał do Ernsta hrabiego von Münchhausena - ale czy do tego co kałuże przykrywał płaszczem? Późniejsze lata to częste zmiany właścicieli i wymienianie ich wszystkich było by nudne dla czytającego.

1. Żelazno 2 - dwór von Münchhausenów sień.JPG (120.93 KiB) Przejrzano 6476 razy

2. Żelazno 2 - dwór von Münchhausenów - detal schodów w sieni.JPG (126.74 KiB) Przejrzano 6476 razy

No i drugi kierunek powiat dzierżoniowski i Roztocznik (niem. Olbersdorf).
O zamku, dworzysku w Olbersdorfie mówiło się już w XVI jednakże Informacje te dotyczą „starego założenia renesansowego”, które zostało częściowo włączone w nowy barokowy pałac wzniesiony w końcu XVIII wieku z inicjatywy Zygmunta von Sehrr-Thossa. Dopiero następna przebudowa, z roku 1910 – kiedy to majątek już od dwudziestu lat należał do rodziny Seidlitz-Sandreczki – nadała mu ostateczny, znany dziś wygląd.

1. Roztocznik - pałac barona von Seher-Thossa-sień.JPG (124.94 KiB) Przejrzano 6476 razy

2. Roztocznik -pałac- schody z sieni.JPG (122.94 KiB) Przejrzano 6476 razy

Taka uwaga do postu z 21 stycznia - wkradł się błąd do podpisu sieni - jest tam napisane Roztocznik a powinno być Dobrocin !!!! - pałace tuż obok siebie ale mój błąd.
Uwaga dla zainteresowanej osoby: 2 grodziska średniowieczne zlokalizowane na sąsiadujących z wsią wzniesieniach : ))
----------




A na teraz pogranicze na styku Czech, Niemiec i Polski.
1. Zaręba Dolna (Nieder Lichtenau).

1. Zaręba Dolna (Nieder Lichtenau).JPG (132.66 KiB) Przejrzano 6393 razy

2. Zaręba Górna (Ober Lichtenau).

2. Zaręba Górna (Ober Lichtenau).JPG (133.86 KiB) Przejrzano 6393 razy

----------

[Maras Starszy]

Dziś trochę sieni "nadgryzionych zębem czasu" i tych co przetrzymały "ochronę" gdy je zakwalifikowano do obiektów zabytkowych ....szkoda, że ten Czas nie nadgryzł osób odpowiedzialnych za doprowadzenie do takiego stanu wszystkich tych zamków, dworów i pałaców.... żeby nie było, że zdjęcie jest z 1945 r. piszę wyraźnie: tak wygląda obiekt zabytkowy w XXI wieku.

1. Dziesław ( niem. Deichslau) -wielki hol w pałacu.JPG (144.51 KiB) Przejrzano 6232 razy

----------