Żydzi z Gdowa

[Karolina Kot]

Niesamowita opowieść!
Od razu przypomniała mi się historia zapomnianego miejsca pochówku Żydów, opisana przez mojego Tatę na zaprzyjaźnionym forum Fałkowice – miejsce pochowku rozstrzelanych pod krzyżem Żydów z Gdowa.

[Markot Roman]

Ehrenhalt - Klinger

Kupiec Samuel Ehrenhalt ur. w 1850 roku w Zgłobicach, s propinatorów Jakuba i Racheli, przybył do Gdowa około 1875 roku. Związał się Ellą, Güttel Weitzenhof, ur. w 1853 roku, córką gdowskich piekarzy Izaaka, Leiby i Güttel. Pobrali się dopiero 5 kwietnia 1888, wcześniej mieli już dzieci,1 lutego 1876 ur. Rachela, w lutym 1877 ur. Jakub, zm. 10 listopada 1877, w (-) ur. Izrael, Majer, 10 marca 1881 ur. Freide, 12 czerwca 1882 ur. Izaak, 5 sierpnia 1883 ur. Chaim, zm. 10 kwietnia 1894, w 1884 ur. Chana, zm. 28 kwietnia 1885, 27 listopada 1886 ur. Salomon, 22 stycznia 1888 ur. Dawid, 25 marca 1889 ur. Sara, zm. 25 lutego 1890, 5 sierpnia 1890 ur. Marjem, zm. 20 października 1891, 9 lutego 1896 ur. Regina, 10 lutego 1897 ur. Rywka, w (-) Salomon.

Samuel Ehrenhalt 4 marca 1881, za 200 złr nabył od Andrzeja Chałupki, przy bocheńskiej drodze, w pobliżu rynku i mostu na Rudzie, nowopostawioną (około 1876 roku) drewnianą chałupę z nr 309 pokrytą blachą, z dwoma izbami i sienią (pb 161/2). Do niej przynależał wąski plac z północnej i zachodniej strony, szeroki na dwa łokcie licząc od okapu (łokieć austriacki – 78 cm). Na poszerzenie niewielkiej parceli w 1909 roku Ehrenhalt dokupił część sąsiedniej od gdowskiej Kasy Stefczyka, w manualiach geodezyjnych zachował się szkic (pb 223/4).

Rachela Ehrenhalt, c Samuela 7 grudnia 1896 wyszła za 31 letniego kupca Pinkasa Luxa ur. w Nowym Sączu 20 grudnia 1865 r, s Izaaka i Marjem.
Freide Ehrenhalt, c Samuela 23 sierpnia 1903 wyszła za Dawida Enocha ur. w Oświęcimiu 14 maja 1880, s handlarzy Samuela i Sary Krieser.
Izrael, Majer Ehrenhalt, c Samuela w grudniu 1906 dał na zapowiedzi Ruchel Barber ur. w Wadowicach, c Berla i Pessli.
Izaak, Leib Ehrenhalt, s Samuela w kwietniu 1909 zapowiedział ślub z Natalią Taffet, c Majera i Gütell Heller.
Salomon Ehrenhalt, s Samuela w grudniu 1919 dał na zapowiedzi z Laje Liebenheimer, c Józefa i Amalii.

W grudniu 1926 roku, po zmarłym Samuelu Ehrenhaltcie przeprowadzono spadek. Nieruchomość w całości przeszła na Klingera Jakuba i Heli (Helenę), ich niektóre z dzieci to: 15 kwietnia 1928 ur. Antonina, 1 października 1930 ur. Haina. Jakub Klinger podzielił tragiczny los wraz z innymi, kilkunastoma gdowskimi Żydami, ofiarami komendanta myślenickiej żandarmerii Kletta. Oprawca do maja 1942 roku co pewien czas, wpadał do Gdowa, aresztował kilku mężczyzn, najczęściej w sile wieku i brał w ostatnią drogę w stronę Dobczyc. Heli Klinger, jej córki Antonina i Heina, wywiezione w sierpniu do Wieliczki zginęły w Holokauście.

W lipcu 1946 roku właścicielami nieruchomości po 1/3 części zostali: Eliasz, Roman i Samuel Klingerowie. Odkupił ją Jan Stanisz i Joanna z Danielów.

[jbergknoff]

Weitzenhof (Weizenhof)
22 lutego 1887 ur. Salomon i Chaskel [Bergknopf]

I'm very interested in this. They were twins? I've tried to locate a record for this, but unfortunately https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/en/ ... rii=167521 seems to just miss 1887. Can you point me to their birth records? Thanks again.

[Markot Roman]

Rzeczywiście, izraelickie metryki Archiwum Narodowego są niekompletne, część wykazanych danych personalnych pochodzi z arkuszy świadectw szkolnych zachowanych w archiwum gdowskiej Szkoły Podstawowej, do której uczęszczały także żydowskie dzieci. Skanów tych świadectw jednak nie posiadam, poniżej jeszcze skrypt dłużny z 1897 roku na kwotę 200 złr Benziona i Freide Bergknopfów, pożyczoną od Samuela Ehrenhalta, to wszystko co mogłem ustalić o tych rodzinach, MR.