Jaworzno - Byczyna, pomnik Poległych za Wolność i Lud

[Velder]

W centrum dzielnicy Byczyna w Jaworznie, przy skrzyżowaniu ulic Krakowskiej i Gwardzistów, stoi wysoki pomnik w kształcie obelisku z orłem na szczycie.
Poświęcony jest poległym za wolność i lud oraz wszystkim pomordowanym przez okupanta hitlerowskiego. Wśród upamiętnionych na tablicy, znaleźli się także: działacze KPP, PPR i PPS, żołnierze Wojska Polskiego, Armii Ludowej oraz Armii Radzieckiej.

Pierwsze komórki PPR, zawiązały się w Bycznie w roku 1942. W tym samym roku w powiecie chrzanowskim zorganizowano oddział partyzancki Gwardii Ludowej, pod dowództwem Stanisława Barana „Bolka”, do którego dołączyła grupa byczyńska. 29 maja 1944 roku Niemcy przeprowadzili szeroko zakrojoną akcję rozbicia i zlikwidowania oddziałów partyzanckich. W wyniku tych działań aresztowano 78 osób (20 w Byczynie), a za stawianie oporu zginęły 3 osoby: Józef Koziarz, Piotr Palka i Stanisław Rejdych.

Źródło informacji: "Zeszyty Historiczne Miasta Jaworzna" 2000, nr 1/2

Lokalizacja
Zdjęcia pochodzą z sierpnia 2017 roku

[Velder]

Gdy przejeżdżałem przez Byczynę jakiś miesiąc temu, zauważyłem pewną zmianę w pomniku - mianowicie zniknęła jego tablica pamiątkowa. Skutek ustawy dekomunizacyjnej...
Tablica tego pomnika, jak i 3 innych "zdekomunizowanych" w Jaworznie zostały przetransportowane do Muzeum Miasta Jaworzna.

Jak na razie nie ustalono, co stanie się z pomnikiem w Byczynie, lecz raczej nie czeka go wyburzenie, jedynie przemianowanie:

Jaworznicka Inicjatywa Narodowa ma pomysł na zdekomunizowany pomnik w Byczynie

Stowarzyszenie Jaworznicka Inicjatywa Narodowa złożyło wniosek do Prezydenta Jaworzna o umieszczenie na pomniku w centrum Byczyny tablicy ku czci Ireny Odrzywołek, jaworznianki zamordowanej przez bezpiekę w 1946 r. Do tej pory na byczyńskim pomniku znajdowała się tablica upamiętniająca żołnierzy Wojska Polskiego i Armii Czerwonej oraz mieszkańców, którzy zginęli w czasie II wojny światowej, ale została zdjęta w ramach dekomunizacji.

Irena Odrzywołek, której poświęcenia nowej tablicy domagają się działacze Jaworznickiej Inicjatywy Narodowej, urodziła się właśnie w Byczynie. Tam skończyła szkołę i pracowała. Zaraz po wojnie została strażniczą w więzieniu Św. Michała w Krakowie, jednocześnie działała dla partyzantki antykomunistycznej.
W ramach zadań dla podziemia, w sierpniu 1946 r. dostarczyła więźniom granaty i pistolety oraz pomogła w zorganizowaniu bezkrwawego buntu i ucieczce ponad 60 osadzonych, w znacznej części antykomunistów. Po kilku miesiącach od akcji aresztowano ją i rozstrzelano. Miała niespełna 21 lat.

- Liczymy, że pan prezydent przychyli się do naszej decyzji gdyż do dziś bohaterska jaworznianka nie ma nawet nagrobka - dodaje Mateusz Musiał.

dziennikzachodni.pl, 12/04/2018