Jawiszów - zabytkowy młyn

Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Jawiszów - zabytkowy młyn

Postautor: Karolina Kot » czwartek 03 wrz 2020, 06:51

W położonej w gminie Kamienna Góra, tuz pod samym Krzeszowem wsi Jawiszów (Klein Hennersdorf), po prawej stronie drogi wiodącej do Chełmska Śląskiego, pod numerem 36 znajduje się bardzo łada i bardzo stara, zabytkowa zagroda młynarska.
Pochodzący z końca XVIII wieku dawny wodny młyn posiada konstrukcję szachulcową. Jego dwuspadowy dach jeszcze w trzeciej ćwierci wieku XX kryty był gontem, obecnie posiada pokrycie blaszane. Urządzenia zakładu napędzała woda - drewniane koło wodne umieszczone było poniżej szczytowej ściany budynku, od strony drogi. Kanał młynówki przebiegał pod klepiskiem podwórza. Podejrzewam, że zakład mielił zboże na mąkę jeszcze w czasie wojny, ale po wysiedleniu rdzennej, niemieckiej ludności został unieruchomiony, bo po prostu zabrakło młynarza.
Wraz z rodziną młynarską przepadły zapewne wszelkie lokalne legendy i opowieści, związane z tym wiekowym miejscem.

Do młyna, obecnie pełniącego wyłącznie funkcje mieszkalne, przylega równie ciekawy budynek dawnej piekarni, z parterem wspartym na kolumnie.
Obok, nieopodal jezdni, zachowała się figura sakralna, być może wotywna lub dziękczynna, z napisem w języku niemieckim, którego nie potrafię odczytać.

Właściciele budynku są bardzo sympatyczni i chętnie o nim opowiadają, zaznaczając, że brakuje im pieniędzy na remont. Według ich słów jakiś czas temu zwrócili się z prośbą o wsparcie finansowe do odpowiednich organów, ale jedynym efektem tych działań było... zniknięcie z elewacji tabliczki z napisem "Obiekt zabytkowy".

Lokalizacja
Zdjęcia wykonałam w sierpniu 2020 roku.
Na zakończenie dodam, że na zbliżony wiekiem i wyglądem młyn wodny natrafiłam na Dolnym Śląsku między innymi w w Sarbach w powiecie strzelińskim.
Załączniki
Dawny młyn (1).JPG
Dawny młyn (1).JPG (97.12 KiB) Przejrzano 3189 razy
Dawny młyn (4).JPG
Dawny młyn (4).JPG (109.68 KiB) Przejrzano 3189 razy
Dawny młyn (3).JPG
Dawny młyn (3).JPG (112.75 KiB) Przejrzano 3189 razy
Dawny młyn (2).JPG
Dawny młyn (2).JPG (110.38 KiB) Przejrzano 3189 razy
Dawny młyn (5).JPG
Dawny młyn (5).JPG (110.65 KiB) Przejrzano 3189 razy
Dawny młyn (8).JPG
Dawny młyn (8).JPG (126.28 KiB) Przejrzano 3189 razy
Dawny młyn (7).JPG
Dawny młyn (7).JPG (136 KiB) Przejrzano 3189 razy
Dawny młyn (6).JPG
Dawny młyn (6).JPG (116.4 KiB) Przejrzano 3189 razy
Dawny młyn (9).JPG
Dawny młyn (9).JPG (95.81 KiB) Przejrzano 3189 razy
Dawny młyn (11).JPG
Dawny młyn (11).JPG (134.9 KiB) Przejrzano 3189 razy
Dawny młyn (10).JPG
Dawny młyn (10).JPG (102.88 KiB) Przejrzano 3189 razy
Na archiwalnej mapie.jpg
Na archiwalnej mapie.jpg (71.03 KiB) Przejrzano 3189 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 2
Rejestracja: niedziela 23 sty 2022, 14:11

Re: Jawiszów - zabytkowy młyn

Postautor: landeshuter » niedziela 23 sty 2022, 14:38

"Christus hat für uns gelitten und Euch ein Exempel hinterlassen, daß ihr seinen Fußstampfen nachfolget"
"Chrystus cierpiał za nas i pozostawił wam przykład, jak podążać w Jego ślady"
1. Pet. 2. V. 21;
Johannes Schreiber 1803

Młyn ma znacznie starszą metrykę niż wiek XVIII. Rzeczywiście działał do 1945 r., a piekarnia przy nim istniała już co najmniej w XVII w. Wówczas miejscowego młynarza określano w księgach metrykalnych terminem "Becker-müller" czyli "piekarz-młynarz".
Tradycja stawiania kapliczek przydomowych w tych częściach Śląska i północnych Czech gdzie mieszkali katolicy, została zapoczątkowana w okresie kontrreformacji. Początkowo były to zwykłe drewniane krzyże. Jest to użyteczny ślad w terenie, pozwalający rozpoznać miejsce, gdzie dawniej na pewno mieszkał katolik. Dziś, szczególnie w okolicy Krzeszowa i Chełmska Śl., pozornie przydrożne, niewielkie kapliczki stojące na pustkowiu mogą wskazywać miejsce, gdzie było kiedyś gospodarstwo.

Z pozdrowieniami
G.

Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Jawiszów - zabytkowy młyn

Postautor: Karolina Kot » niedziela 23 sty 2022, 18:13

Dziękuję bardzo za cenne uzupełnienie!!
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 2
Rejestracja: niedziela 23 sty 2022, 14:11

Re: Jawiszów - zabytkowy młyn

Postautor: landeshuter » niedziela 23 sty 2022, 18:57

Mała errata: zamiast "Fußstampfen" powinno być "Fußstapffen".
Według książek adresowych powiatu Landeshut, właścicielami młyna w l. 1911 - 1925 była rodzina Raabe. W 1938 r. jako młynarza i piekarza odnotowano Johanna Domogallę.


phpbb 3.1 styles demo

Wróć do „Województwo dolnośląskie”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 2 gości