Historia górnictwa i pozyskiwania kamieni w tej okolicy ma wielowiekową tradycję.
Jeszcze w średniowieczu poszukiwano tutaj szlachetnych kamieni i rud metali. Źródła podają, że w latach 1819–1823 na górze Grochowiec i Stróżnik wydobywano najpiękniejszy chryzopraz. W połowie XIX wieku istniały w pobliżu dwie kopalnie węgla brunatnego. Początki wydobywania magnezytu sięgają połowy XIX wieku. Już wówczas na okolicznych polach znajdywano biały kamień, zwany przez miejscową ludność „szpikiem kamiennym”, który traktowano wówczas jako całkowicie bezużyteczny. Wkrótce znaleziono dla niego zastosowanie jako środek czyszczący i zaczęto go w ograniczonym zakresie wydobywać. Dopiero odkrycie najistotniejszej właściwości tego minerału – odporności na wysoką temperaturę, otworzyło nowe możliwości przed magnezytem. W latach 80. XIX wieku zbudowano nowe kopalnie i piece prażalnicze, znacznie wzrosło też zapotrzebowanie na magnezyt surowy. Powstawały nowe kopalnie, rosło wydobycie, które w końcu XIX wieku wynosiło 900 ton na miesiąc.
Z tamtego okresu pochodzi ruina XIX - wiecznego pieca do wypalania magnezytu, zachowana na terenie dzisiejszego przysiółka Grochowej, noszącego nazwę Kiełków (Kühnheide).
Swoistą ciekawostką jest fakt używania magnezytu w latach 80 XIX wieku do produkcji wody sodowej, wynalezionej w tamtych czasach (Buffalo Kudłaczek i Bill Bąbelek zapewne byliby tą informacją zachwyceni).
W 1907 roku uruchomiona została Kopalnia "Konstanty" a w 1912 "Szczęść Boże" - dwie kopalnie stanowiące podwaliny obecnie istniejącego kamieniołomu.
Podczas I Wojny Światowej wszystkie działające na tym terenie kopalnie zostały wydzierżawione firmie Eubolith Gesellschaft z Aschersleben, a w 1920 roku przeszły pod zarząd firmy Ząbkowickie Zakłady Magnezytowe. Firma ta, w 1923 roku, wybudowała nowoczesny, istniejący do dzisiaj zakład przeróbczy magnezytu z młynami i piecami prażalniczymi. Kopalnie w okolicach Grochowa zostały uruchomione przez Deymów, a później wydzierżawione firmie Silesia Gesellschaft z Hamburga. Magnezyt z okolic Grochowa posiadał najwyższy stopień czystości, a jego odkrycie i zbadanie własności nastąpiło prawdopodobnie po raz pierwszy w historii światowego górnictwa.
- Wikipedia
II Wojna Światowa to mroczny czas w historii tego miejsca. Na terenie kamieniołomu funkcjonował wówczas obóz pracy dla jeńców radzieckich. Mieli być oni być zakwaterowani w drewnianych barakach otoczonych siatką i drutem kolczastym, położonych na północny-zachód od obecnej odkrywki. Oczywiście - jak to ja - zaczęłam wypytywać o ich mogiły, bo jestem przekonana, że śmiertelność przy tak ciężkiej pracy musiała być wysoka.
Uzyskałam informację, że i owszem - miejsce takie istniało - znajdowało się za budynkiem łaźni, który nie zachował się do dziś.
Czy te dane są prawdziwe - nie wiadomo.
Całkowicie odrębnym zagadnieniem jest owiany legendami temat "podziemnej fabryki", która miała powstawać w kamieniołomie w Grochowej dzięki katorżniczej pracy jeńców.
Niezwykle interesującym zagadnieniem jest podziemna fabryka mająca istnieć w kopalni „Konstanty” podczas II wojny światowej. Niemiecki naukowiec, profesor Hans Walter Wichert, na podstawie oryginalnych dokumentów znajdujących się w archiwach niemieckich, stworzył listę obiektów, które w latach 1944–1945 lokalizowane były ze
względów bezpieczeństwa w dawnych kopalniach, tunelach, twierdzach itd.
Według tzw. listy Wicherta w 1944 r. w kopalni Constantin utworzyć miano podziemny zakład zbrojeniowy o kryptonimie „Salamander”. Miał to być obiekt o kubaturze 5000 m3, utworzony dla potrzeb firmy Krupp z Essen, oddział w Głuszycy (Wűstegiersdorf), w którym montowano elementy do samolotów Me 262 (Messerchmitt Me 262, zwany także Jaskółką – Schwalbe, był pierwszym użytym bojowo samolotem myśliwskim o napędzie odrzutowym, który wszedł do służby w 1944 r.)
Ślady pomieszczeń, gdzie mogła być prowadzona produkcja w czasie wojny, rzeczywiście odnaleźć można na poziomie II. kopalni. Do owej „fabryki” dostać się można było
w latach 80. ubiegłego wieku przez ceglane, łukowo sklepione wejście. Ze względu na postępujące prace w kopalni odkrywkowej doszło jednak do odcięcia drogi do dalszych partii wyrobiska.
- Krzysztof Krzyżanowski i Dariusz Wójcik, Kopalnia magnezytu "Konstanty"
W roku 1959 wstrzymano wydobycie magnezytu z podziemnej kopalni "Konstanty" i uruchomiono istniejącą do dziś kopalnię odkrywkową. Postępujące prace z roku na rok niszczą dawne korytarze kopalniane i stare sztolnie, coraz bardziej powiększając ogromną dziurę w ziemi.
Ech... A miał być to tylko krótki wpis.
Lokalizacja
Zdjęcia z lotu ptaka pochodzą ze stycznia 2020 roku.
