Zbrosławice - zapomniany cmentarz choleryczny
: piątek 07 lut 2020, 15:26
Wyruszając spod zbrosławickiego pałacu w stronę Ptakowic, 120 metrów za nieistniejącą linią kolejową nr 178, na łuku szosy odchodzi wprost polna droga. Kończy się ona po około 1200 m. w miejscu, gdzie latem 2019 roku zastałem po lewej stronie "gnojownik" powstały przez wywożenie bliżej nieznanych mi substancji pochodzenia roślinno- zwierzęcego. Dalej na południe już tylko pole. Tu właśnie znajdował się wypatrzony przeze mnie na mapach z końca XIX w. cmentarzyk. O pomoc w rozwikłaniu jego "tajemnicy" zwróciłem się do osoby, która, jak okazało się, ma tematy Zbrosławic w małym palcu. Dr Henryk Niestrój, historyk, archiwista napisał:
Lokalizacja
Wyraźny znak mamy z marca 1878 r., gdy Stockmans, ówczesny szef urzędu okręgowego oraz właściciel dobra rycerskiego Zbrosławice, zwrócił się do landratury tarnogórskiej z pytaniem, czy istnieją jakiekolwiek ustalenia prawne w przypadku likwidacji cmentarzy, ponieważ na terenie jego posiadłości, w pobliżu lasu należącego do majątku w Wieszowie znajduje się niewielki cmentarz, założony dla zmarłych w czasie zarazy cholery w 1831 r. Od tego czasu nie był on używany[1]. Problematyczne jednak okazało się samo istnienie owego cmentarza, który formalnie w aktach nigdzie nie figurował, nie był też zaznaczony na żadnej mapie[2].
Po wyjaśnieniu sprawy, nie widziano przeszkód, aby go skasować, tym bardziej, że właściciel musiał cały czas i tak opłacać z tego obszaru podatek rolny[3]. Do likwidacji jednak nie doszło, gdyż sprzeciwili się temu mieszkańcy[4].
[1] APK, Landratsamt Tarnowitz, sygn. 1275, s. 1.
[2] Tamże, s. 1-2. Przy tej okazji podano lokalizację cmentarzyska, jako: Gemarkungskarte, Abschnitt 105a, Blatt 2, zob. tamże, s. 15.
[3] Tamże, s. 16.
[4] APZ, A. Rymer, Kronika, s. 51.
Lokalizacja