Chocznia - cmentarz choleryczny

[Karolina Kot]

Chocznia to wzmiankowana już w XIV wieku miejscowość położona w gminie Wadowice.
Na północ od wsi, przy biegnącym grzbietem wzniesienia polnym dukcie, od wieków nazywanym Starym Gościńcem, zauważyć można niedużą kępę starych drzew.
Kryje ona cmentarz choleryczny zwany Bożą Męką, położony na odludziu, z dala od zabudowań i ludzkich siedzib.
Nekropolię założono najpewniej w połowie XIX wieku, a być może jeszcze wcześniej.
Ostatnie pochówki w tym miejscu odbyły się stosunkowo niedawno - jeszcze w okresie międzywojennym grzebano tu bowiem ofiary epidemii straszliwej grypy, zwanej "hiszpanką".

Nieopodal cmentarzyka wznosi się dumnie biała, murowana kapliczka, której chyba nieprzypadkowo nadano charakterystyczny kształt Latarni Umarłych.
Lokalizacja

[Karolina Kot]

Kapliczka - Latarnia Umarłych.
Obecnie zatraciła swój pierwotny charakter - w jej okienkach umieszczono współczesne rzeźby i obrazy o nikłej wartości zabytkowej. To nader często spotykany sposób późniejszego wykorzystywania tego typu obiektów sakralnych.

Niegdyś jednak we wnękach zostawiano zapalone świece, które miały ostrzegać żywych przed niebezpieczeństwem związanym ze zbliżaniem się do "zapowietrzonego miejsca", a zmarłym wskazywać drogę z czyśćcowych otchłani do bram niebios.

[maharet]

A jak wyjaśnić obecność na tym cmentarzu takiej tablicy?

147135373_3479299685525619_9025338757303436484_n.jpg (136.4 KiB) Przejrzano 6238 razy

Tak na marginesie - nie było jej jeszcze w maju 2020. W lutym 2021 już była. Obdzwoniłam okoliczne parafie, myśląc, że tablica pochodzi z dewastacji czyjegoś grobu (chciałam namierzyć skąd i oddać). I tu niespodzianka - jak dotąd nie udało się ustalić, że taka osoba jest pochowana na którymś z okolicznych cmentarzy. W wolnych chwilach rozszerzam promień poszukiwań, ale na razie - zero trafień. Może ktoś ma pomysł, gdzie jeszcze i jak mogę szukać, bo sprawa bardzo mnie intryguje.

[Karolina Kot]

Ciężko powiedzieć, ale raczej trop masz dobry.
Że to wtórna lokalizacja. Coś jak tutaj, w Prędocinie.

Ale istnieje także możliwość, że na starym cmentarzu spocząć mógł np. innowierca lub samobójca, gdy lokalny ksiądz okazał się skończoną konserwą nie zezwolił na pochówek na poświęconej ziemi, czyli cmentarzu parafialnym.
Ciekawie opisuje takie oddalone od zabudowań pochówki Paweł Duma w swojej książce "Grób alienata".

[maharet]

Udało mi się ustalić, że samo nazwisko występuje w niedalekiej okolicy. Tabliczkę znalazłam tylko jedną, więc raczej nie po likwidacji większego cmentarza. Chociaż może ktoś zdewastował grób, ktoś inny znalazł Boża Męka z kolei jest nieczynna gdzieś od lat 20-tych ubiegłego stulecia. Rozmyślam nad tym i wychodzi mi wersja zupełnie nieprawdopodobna, że kobieta została naprawdę pochowana na cmentarzu epidemicznym ponad 50 lat po jego zamknięciu. Muszę się tam przejechać w najbliższym czasie, sprawdzić, czy tabliczka nadal tam jest.

[kusmanek]

A patrzyłaś może, co jest z tyłu rzeczonej tabliczki?

[maharet]

Jakoś mi to nie wpadło do głowy, ale tym bardziej muszę znowu tam pojechać niebawem. może akurat coś będzie...

[maharet]

Byłam niedawno znowu na tym cmentarzu, powoli staje się to moją obsesją. Patrzyłam na rewers tabliczki - nic tam nie ma, gładki kamień...