Żywiec - kościół św. Krzyża

[Gatoma]

Najstarszą świątynią Żywca jest murowany, gotycki kościół usytuowany w części miasta zwanej Rudza.

Kościół został wzniesiony pod koniec XIV wieku. Z pierwotnej bryły budowli zachowało się tylko prostokątne prezbiterium.

Pod koniec XVII wieku świątynia została gruntownie przebudowana. Do prezbiterium, które powiększono, dobudowano od wschodu półkolistą absydę. Wydłużono także nawę i nakryto sklepieniem kolebkowym. W XIX wieku powstała od południa kaplica a w 1910 roku bryłę świątyni wzbogacono o wieżę nakrytą dachem namiotowym. Całość budowli jest otynkowana a jej zasadnicza cześć nakryta dachem dwuspadowym z gontu.

Absydę na zewnątrz zdobi barokowa drewniana Kalwaria z Ukrzyżowanym Chrystusem i rzeźbami łotrów po bokach.

W latach-70 tych XX wieku, podczas renowacji wnętrza, odsłonięto fragmenty polichromii z XVII wieku.

Przy kościele do końca XVIII wieku funkcjonował cmentarz przykościelny. W wiekach XVII i XVIII pełnił on funkcję cmentarza dla skazańców. Na cmentarzu dokonywano egzekucji ( prawdopodobnie przy kamiennej kolumnie zwanej „ Boża Męka") i chowano osoby skazane przez sąd miejski. Najczęściej były to kobiety- dzieciobójczynie lub złoczyńcy zajmujący się kradzieżą.

Z tych czasów zachował się przy ogrodzeniu kamienny krzyż , o którym wspomina na naszym forum Karolina.