Przeczów - pałac

[buba]

Przeczów - pałac (2008)

[Eworu]

Myślę że nie będzie żadnym fopa jeśli pokażę zdjęcia z wnętrza pałacu - i tak jest znany w sieci, a od kilku lat jest nowy właściciel i z tego co wiem został zabezpieczony.
Zdjęcia pochodzą z dwóch wizyt - jednej sprzed około 8 lat, a drugiej zrobionej około rok, może dwa później. Wówczas był to jeszcze obiekt znany niewielu, więc stan zachowania nie zmieniał się wówczas niemal zupełnie - jak jest teraz nie wiem. Pierwsza wizyta była wogóle jedną z pierwszych w życiu wypraw urbexowych - pierwsze auto kolegi, pierwsza podróż, pierwsze "grube" obiekty. Wtedy byłem wręcz oniemiały tym co tam zastaliśmy i po dziś dzień obiekt uważam za jeden z najlepszych w karierze. Dlaczego?

Pałac został zachowany w bardzo dobry stanie - i to nie tylko zachowany z czasów słusznie minionych, jak i zachowany jeszcze z epoki panów ziemskich.
Mimo że w PRL został przejęty pod PGR to miejscowy zarząd potraktował go jak perełkę w koronie. Wszelkie elementy zdobnicze, sztukaterie, stolarka drzwiowa czy okienna została nie tylko zachowana, ale regularnie konserwowana i naprawiana. Nie ma tu żadnych ohydnych plomb z drzwi, plastikowych okien, prucia ścian. Nawet gdy trzeba było zamurować jakieś przejście to pozostawili dawną stolarkę jako ślepe przejście aby nie zaburzać symetrii i układu architekta pałacu. Mam wrażenie że chyba nawet dobór barw ścian nie był przypadkowy, aby były jak najbardziej stonowane i pasujące do rangi danego pomieszczenia. Zachowały się tu nawet takie elementy jak żyrandole czy kominki, które estetycznie przerobiono pod ówczesne instalacje.
Z drugiej strony mamy też sporo reliktów z epoki PRL które pozwalają w jasny sposób oddać jaką rolę pełnił pałac w wiosce. A był jej centrum kulturalnym. Sklep, biuro PGR, biuro aprowizacyjne, kasa, archiwum, przychodnia medyczna, dom kultury - ten budynek pełnił rolę każdego z powyższych. Prawdziwe serce wsi. Mocnego charakteru dodaje tez sama bryła pałacu - niespotykana, totalnie asymetryczna, skomplikowana - gdy w większości pałaców główną rolę grają sztukaterie, gzymsy, kolumny - to tu główną rolę która zachwyca obserwatora gra bryła. I ta bryła powoduje też że sami tak naprawdę nie wiemy zdajemy sobie sprawę z rozmiaru obiektu, bo wydaje się przez tą nieregularność ogromny.

Zwiedzanie rozpoczynamy od kondygnacji parteru, od eleganckiej klatki schodowej i zarazem głównego holu wejściowego. Wchodzi się do niej z masywnego i reprezentatywnego wiatrołapu, do którego wspinamy się po niewielkich stopniach - sprytny zabieg architektoniczny który sporo dodaje budynkowi. Klatka schodowa ma w pełni zachowaną i odrestaurowaną stolarkę w kolorze ciemnego brązu. Na środku znajduje się kominek z zachowanym paleniskiem i wyciągiem z datą 1915 wpisaną w serce - temu też pałac czasami jest nazywany "Pałacem z sercem". W holu zachowały się też takie rzeczy jak obudowa zegara, wpisana w ściany, jak i żyrandole, balustrady, stolarka drzwiowa , kafle na podłodze - poza niewielkim szyldem "Wyjście ewakuacyjne" klatka schodowa wogóle nie została "skażona współczesnością". Połączenie białego stropu i ścian z ciężką barwą drewna sprytnym zabiegiem dodaje wrażenia pojemności i wysokości klatki schodowej. Z niej , drzwiami za kominkiem, możemy przejść do sali balowej. W środku kolejny kominek, ze sprytnie wkomponowanym kaloryferem (nawet go pomalowali w kolor kominka żeby pasował!), bogato zdobiony sufit, znów oryginalne żyrandole oraz wspaniały parkiet. W sali zostały zastosowane strzeliste okna, zwężające się do góry co znów sprytnym zabiegiem architektonicznym nadało sali wysokości. Do tego jeszcze niewielki wykusz który znacząco powiększa rozmiary sali. Poza tym na parterze znajduje się biuro PGR-u. Zachowane księgi i maszyny do pisania pokazują że to tu przyjmowano plony rolne, prowadzono ewidencje zamówień i wszelkie inne rzeczy potrzebne do prowadzenia gospodarstwa. Tuż obok znajdowały się pomieszczenia przychodni zdrowia. Piętro to pomieszczenie kasy i archiwum - z maszyną liczącą, sejfem, księgami rachunkowymi. Do tego pomieszczenia mieszkalne dla pracowników PGR-u - niegdyś mieszkania właściciela pałacu. I znów - z bryły wydawałoby się że 1 kondygnacja jest ogromna, a tak naprawdę to zwykle poddasze z wyniesionym szczytem. Na sam koniec przenosimy się jeszcze do piwnic, gdzie poza magazynami, kuchnią znajdował się sklep. Do dziś stoi tam lada wraz z witrynami chłodniczymi i wagą, a w magazynie stoją nieotwarte PRL-owskie buteleczki z oranżadą - kilka z nich wziąłem sobie do wypicia - i nadal trzymają gaz! W jednym z pomieszczeń znajdował się ponadto magazyn hmm "propagandowy" ? Legitymacje członkowskie, foldery Ministerstwa Rolnictwa, zdjęcia z PGR-u oraz wydarzeń kulturalnych, ulotki, gazetki partyjne - bardzo ciekawe pomieszczenie. W budynku znajduje się jeszcze strych, a widoczna z daleka wieża to tak naprawdę zabieg architektoniczny - w środku jest zupełnie niewidoczna i pusta.

Prawdopodobnie już w 1830 roku we wsi stały zabudowania pałacowe. Obecny budynek powstał na ich bazie w 1880 roku. Sugeruje się że strzeliste okna w sali balowej oraz wykusz (dawne prezbiterium) to tak naprawdę pozostałości dawnej kaplicy - zapewne pomieszczenie mogło pełnić obydwie role. Budynek należał do rodu Hoffman - najpierw Wilhelma, później Reinholda. W 1910 inny Reinhold, z rodu Rodestock nabył majątek wraz z pałacem. Możliwe że data na kominku 1915 oznacza rozpoczęcie przez niego przebudowy i pozostawienie budynku w obecnym stanie. Po wojnie przejęty przez PGR, użytkowany do 2004 roku. W 2007 roku sprzedany prywatnemu inwestorowi. Od tego czasu popada w ruinie. Sprzedany ponownie w 2020 roku, nowy właściciel załatał dach, poprawił rynny i odwodnienie, zabezpieczył obiekt - niestety dalej stoi nieużytkowany. Póki co brak perspektyw.

[Karolina Kot]

Rewelacja!
Jak Ty coś opiszesz i sfotografujesz, to klękajcie narody.