Dołęga - dwór

[Gatoma]

W niewielkiej wsi Dołęga w gminie Szczurowa stoi skromny dwór z około 1848 roku. Od momentu powstanie nieprzerwanie, do lat 70-tych XX wieku dwór ten znajdował się w rękach prywatnych, ponieważ majątek nie podlegał ( jako zbyt mały) wywłaszczeniu.

Majątek był przekazywany w linii żeńskiej toteż często zmieniały się nazwiska właścicieli. Ostatnią z nich była Jadwiga z Wolskich Tumidajska, która przed śmiercią przekazała dworek państwu z przeznaczeniem na muzeum.

W 1981 roku, po remoncie, otworzono w dworze muzeum wnętrz, gdzie można zobaczyć oryginalne meble, głównie z okresu secesji, stare piece kaflowe oraz obrazy, w tym autorstwa Stanisława Wyspiańskiego, który gościł, wraz z innymi artystami, u ówczesnych właścicieli dworu.

Ostatnio dwór ponownie wyremontowano i zniknął z ganku dziki bluszcz, któremu jeszcze miałam okazję zrobić zdjęcie w 2000 roku .

[Gatoma]

Jest to niewielka budowla parterowa na planie podkowy, wzniesiona na miejscu wcześniejszego dworu, zniszczonego podczas chłopskiej rabacji w 1846 roku. Zginął wówczas właściciel majątku Teofil Pikuziński. Budynek ma drewniane ściany pokryte tynkiem i przykryty jest dwuspadowym dachem z gontu a front zdobi skromny ganek o dwóch filarach. W głównym trakcie dworu znajdowały się pomieszczenia reprezentacyjne ( salon, jadalnia i gabinet) a skrzydła stanowiły przestrzeń prywatną.

Wokół dworu rozciągają się pozostałości parku krajobrazowego z kilkoma zabytkowymi drzewami. Naprzeciwko dworu stoi kapliczka, przed którą przysięgali powstańcy styczniowi.