Koszarawa - urok drewnianej zabudowy

[Franek D.]

W 1672 r. /po śmierci abdykowanego króla Jana Kazimierza/ Koszarawę wydzierżawił Wodzicki, a po nim Jan Wielopolski. On też w 1678 r. będąc kanclerzem wielkim koronnym zakupił na własność całe Państwo Żywieckie.
Od tej pory przez 160 lat Koszarawa należała do rodu Wielopolskich.

Z pocz. XVIII w. w górskich wioskach, w tym w Koszarawie oraz Bystrej częste były przypadki zbójowania. Gnębieni kolejnymi daninami mieszkańcy gór zmuszeni byli próbować tego rzemiosła. W tym czasie wojewoda hr. Franciszek Wielopolski /syn Jana/przebywał często za granicą i jego majątkiem surowo zarządzał niejaki Drozdowski. Następny właściciel hr. Karol Wielopolski /wnuk Jana/ mało interesował się swoimi dobrami.
Po pierwszym rozbiorze cesarz Austrii Józef II oskarżył hr. Ignacego Wielopolskiego /prawnuka Jana/ o złe traktowanie podwładnych.

[Franek D.]

W 1838 r. Adam Wielopolski wystawił na sprzedaż Państwo Żywieckie. Nabył je właściciel Księstwa Cieszyńskiego arcyksiążę Karol Ludwik Habsburg. Od tej pory przez 100 lat Koszarawa była własnością austriackich, a później polskich Habsburgów.

Opierając się o informacje zawarte w książce „Dzieje Parafii Koszarawa” autorstwa ks. Piotra Natanka z Grzechyni można prześledzić zmieniającą się liczbę ludności Koszarawy /wraz z Bystrą/:

1787 r. - 2353 mieszkańców /wkrótce pod zaborem austriackim w Państwie Żywieckim następuje wielki rozwój przemysłu oraz gospodarki leśnej. Zalesianie wykarczowanych przez Wołochów gór wyparło dominujące pasterstwo ...spadek liczby mieszkańców/
1824 r. - 2006 mieszkańców
1869 r. - 2057 mieszkańców
1884 r. - 2163 mieszkańców /w tym 27 Żydów/
1939 r. - 3287 mieszkańców /w tym 32 Żydów/
1989 r. - 3364 mieszkańców /wkrótce po transformacji ustrojowej i otwarciu granic następuje emigracja zarobkowa głównie do krajów Unii Europejskiej ...spadek liczby mieszkańców/
2004 r. - 2350 mieszkańców
2020 r. - 2362 mieszkańców

[Czech]

W wielu miejscach opuszczona dziś, stara drewniana zabudowa niszczeje bezpowrotnie.
Mam nadzieję, że zamieszczane w wątku zdjęcia "ocalą je przed zapomnieniem".

[Karolina Kot]

Świetne fotografie! Domyślam się, że zostały zrobione zwykłym aparatem cyfrowym, ale niczego im to nie ujmuje.
Profesor Wiktor Zin takie widoki utrwalał niegdyś piórkiem i węglem.

Dziś mamy do dyspozycji o wiele więcej możliwości. Niezłe zdjęcia można wykonać nawet telefonem.
Ale nawet najlepszy aparat nie będzie nic warty bez wrażliwego oka jego operatora.

[Franek D.]

W XVIII w. do Koszarawy nie należała położona po południowej stronie Buciorysza osada Bystra. Oddzielona lasami, ukryta w górach nad potokiem Bystra /lewym dopływem rzeki Koszarawy/ znana była wówczas ze zbójowania.
Obecnie ta ważna i rozległa dzielnica nosi nazwę Koszarawa Bystra.

[Czech]

Miejscowa nazwa Buciorysz dotyczy górującego nad Koszarawą Lachowego Gronia 1045 m npm. Szczyt ten otoczony jest z trzech stron zabudową wsi, przez co stanowi jakby centralny jej punkt.
Po stronie Bystrej drewniane domy w większości są współczesnymi budynkami.

Poniżej kilka przykładów z przysiółków Podhale, Koturówka oraz Pod Halą.

[Czech]

Na południe od Janoszkowej Polany znajduje się Agroturystyka „Zagroda Pod Halą”

[Czech]

Kolejne zdjęcia starej i nowej, drewnianej zabudowy z przysiółków Za Doliną i Pająkówka

[Czech]

Wiele drewnianych domów znajduje się przy bocznych drogach odchodzących w górę od głównej ulicy.

[Franek D.]

Po pierwszym rozbiorze Polski ma miejsce stopniowy wykup żywiecczyzny przez księcia cieszyńskiego Alberta Kazimierza Wettina /syna polskiego króla Augusta III Sasa oraz Marii Józefy Habsburg/. Od tej pory władający Państwem Żywieckim Habsburgowie oceniani będą jako dobrzy gospodarze, kładący przede wszystkim nacisk na rozwój przemysłu.

Spadkobierca Wettina, adoptowany przez niego arcyksiążę Karol Ludwik Habsburg /syn cesarza Leopolda II/ w 1838 r. zakupił pozostałą część Państwa Żywieckiego, w tym Koszarawę. Powstanie na żywiecczyźnie przemysłu, szczególnie metalurgicznego spowodowało odchodzenie od gospodarki pasterskiej na rzecz gospodarki leśnej.

(zdjęcia z Lachówki,Tlałkówki, Jałowca i Pustelników)