Strona 1 z 1

Dębniki / Gębczyce - grodzisko średniowieczne

: wtorek 14 mar 2023, 06:52
autor: Karolina Kot
Na wschód od wsi Gębczyce (Geppersdorf), położonej w powiecie strzelińskim i doskonale znanej jako miejsce wypoczynku, wśród podmokłych łąk i bagien, rozciągających się nad potokiem o nazwie Ciszek, już na terenie administracyjnie należącym do miejscowości Dębniki (Eichwald), znajduje się... takie dziwne cuś. :shock:

Nie, nie odkryłam tego miejsca sama. Nie zauważyłam go do tej pory i dopiero lakoniczna wzmianka o przeniesieniu wsi Gębczyce w mniej podmokłe miejsce, umieszczona w rewelacyjnym albumie Legendy ziemi strzelińskiej spowodowała, że odpaliłam LIDAR i przyjrzałam się bliżej okolicy.
I oczy mi wypadły.
Klasyka gatunku, jak ja mogłam tego wcześniej nie zauważyć!

Wygląda to wszystko na ciekawe założenie z dwoma stawami i gródkiem stożkowatym, na którym najpewniej wznosiła się wieża mieszkalno - obronna.
Otoczone wodą fortalicjum typu nizinnego funkcjonowało w okresie późnego średniowiecza.
Stawy, poza oczywistymi walorami ochronnymi dla grodziska, pełniły z całą pewnością także funkcje hodowlaną. A kto wie, czy obok dodatkowo nie działał niewielki młyn (ja na miejscu właścicieli bym go tam zbudowała, ale na mnie to trzeba brać poprawkę, bo z młynami to mam trochę hopla i to niewyleczalnego).

Opisywany tu obiekt nie jest zaznaczony na portalu mapowym NID.
Obecnie miejsce to jest strasznie zarośnięte, bardzo podmokłe i całkowicie zapomniane. Po wielu trudach udało mi się dotrzeć na wciąż otoczony wodą majdan domniemanego grodziska - przelazłam tam po pniu zwalonego drzewa.
W efekcie, kiedy wreszcie wyłoniłam się z zarośli i ruszyłam ociekając błotem w kierunku Archimedesa, wyglądałam tak nieciekawie, że słowa piosenki same cisnęły się na usta:

Rzadi tam to straszydlo. Wystupuje z bażin.


Zdjęcia wykonałam w marcu 2023 roku.
W sezonie wegetacyjnym nawet nie ma co się zbliżać to tych zarastających bagien i stawów.
Lokalizacja


Na koniec dwie uwagi.
1) Trudno w to uwierzyć, ale w bezpośrednim sąsiedztwie tego podejrzanego kopca przebiegał niegdyś niebieski szlak turystyczny (do dziś zachowały się słabo czytelne oznaczenia na drzewach). Obecnie poprowadzono go bardziej na północ.
2) Gródek i zarastające stawy są siedliskiem dzików i saren. Zbliżając się do tego miejsca zaleca się głośne śpiewanie, na przykład wspomnianej wyżej piosenki "Jožin z bažin".
Zwierzaki zwiewają w popłochu.

Re: Dębniki / Gębczyce - grodzisko sredniowieczne?

: wtorek 14 mar 2023, 09:08
autor: smar
Karolina Kot pisze:...A kto wie, czy obok dodatkowo nie działał niewielki młyn (ja na miejscu właścicieli bym go tam zbudowała, ale na mnie to trzeba brać poprawkę, bo z młynami to mam trochę hopla i to niewyleczalnego)...

Woda wodą ale czy tam dałoby się jakiś "spad" wygospodarować? Bo na płaskim terenie nawet tak wielki entuzjasta jak Ty młyna nie zbuduje a raczej nie uruchomi ;) :mrgreen:

Re: Dębniki / Gębczyce - grodzisko średniowieczne?

: wtorek 14 mar 2023, 11:31
autor: Karolina Kot
Między innymi właśnie dlatego buduje się stawy, jazy i młynówki. ;)

Re: Dębniki / Gębczyce - grodzisko średniowieczne?

: wtorek 14 mar 2023, 22:08
autor: Andrzej Dereń
Wygląda bardzo zachęcająco. Na messtichblattach z końcówki XIX w. nic tam nie ma, więc nie są to pozostałości jakiejś niezbyt starej zabudowy przy stawach. Na wschód i zachód od domniemanego grodziska jest trochę śladów wskazujących na dawno zniszczoną zabudowę wiejską, więc faktycznie historia o przeniesieniu wsi w nowe miejsce może być prawdziwa. Natomiast przenosiny średniowiecznej siedziby rycerskiej w nowe, wygodniejsze miejsce już w czasach nowożytnych (w Gębczycach jest pałac renesansowy z późniejszymi zmianami) to wręcz klasyka gatunku. Tak było z zamkiem w czeskim Karniowie (z Cvilina do miasta), tak było z siedzibą z Moszczanki do Łąki Prudnickiej. Być może tak się stało również w przypadku Rozkochowa. Gratuluję znaleziska!

Re: Dębniki / Gębczyce - grodzisko średniowieczne

: piątek 17 mar 2023, 09:33
autor: damwer1
Hej, grodzisko jest znane archeologom, było nawet badane wykopaliskowo. Informacje opublikowane zostały w katalogu pracy prof. Nowakowskiego (2017) "Śląskie obiekty obronne typu motte". Tutaj cytaty z opisów: 1. Na terasie nadzalewowej niewielkiego cieku, u podnóża Wzgórz Strzelińskich, ok. 1,1 km na
NE od wsi Gębczyce.
2. Nasyp założony prawdopodobnie na planie czworoboku z zaokrąglonymi narożami, o wymiarach u podstawy 23 x 25,5 m, u góry 16 x 16,5 m i wysokości do 2 m (ryc. 180). Kopiec stanowi wyspę na stawie, który pierwotnie miał zapewne kształt prostokąta. Szerokość stawu wynosi 16-23,5 m. W obrębie sondaży I/07 i IV/09 odkryto warstwy gliniaste i gliniasto-próchniczne warstwy niwelacyjne z dużymi kamieniami, świadczące o sztucznym podwyższaniu poziomu wyspy.
Znaleziska: 4. Grocik strzały, podkowa i fr. podkowy, 2 przebijaki, gwoździe i podkowiaki, 2 noże, 2 kółka/ogniwka.
Datowanie: 5. XIV-XV w.

Ze względu na malowniczy teren, trochę w charakterze uroczyska (byłem wiosną 2022, w słoneczny dzień) w mojej pracy jest to zakończenie proponowanego szlaku archeologicznego idącego z grodzisk w Witostowicach, przez Kaczyce, Dzierzkową, Gromnik aż tutaj :)

Re: Dębniki / Gębczyce - grodzisko średniowieczne

: sobota 18 mar 2023, 09:32
autor: Karolina Kot
Świetne wiadomości!
I mogę wyrzucić "pytajnik" z tytułu wątku! :)

Re: Dębniki / Gębczyce - grodzisko średniowieczne

: czwartek 23 mar 2023, 20:19
autor: Andrzej Dereń
@Karolina Kot, to się nazywa Równoległe Odkrycie! :D

Re: Dębniki / Gębczyce - grodzisko średniowieczne

: czwartek 23 mar 2023, 21:44
autor: Karolina Kot
I tak nikt nie przebije naszego Kusmanka, który znowu odkrył grupę kurhanów w Zagłębiu Dąbrowskim.
Chłopaka strach do lasu albo na pole wypuścić, bo jeszcze czegoś się doszuka i cyk! Nadzór konserwatorski gotowy i same kłopoty. :D :mrgreen: