Karpno - zamek Karpień

Posty: 27824
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Karpno - zamek Karpień

Postautor: Karolina Kot » wtorek 07 gru 2021, 06:49

Wysoko ponad Lądkiem - Zdrojem, w Górach Złotych (Sudety Wschodnie), na szczycie Karpiaka (775 m n.p.m.), przy niebieskim i zielonym szlaku turystycznym, zachowały się bardzo ciekawe ruiny średniowiecznego zamku Karpień (Karpenstein).
Trzeba przyznać, że jest to naturalnie obronne miejsce, z rozległym widokiem na okolicę oraz trakty handlowe i nic dziwnego, że zostało wybrane jako lokalizacja warowni.
Data powstania zameczku nie jest znana.
Przypuszcza się, że Karpiak ufortyfikowano już we wczesnym średniowieczu i istniała tu być może drewniana wieża mieszkalno - obronna z warownym podgrodziem. Zamek murowany mógł powstać na przełomie XII i XIII wieku.

Pierwszym znanym z nazwiska panem na zamku był Thamo Glubos Starszy, zmarły w roku 1337 lennik króla Jana Luksemburskiego. Jego ród posiadał w herbie złotego karpia namalowanego na niebieskim polu i przypuszcza się, że właśnie stąd pochodzi nazwa zamku, wzgórza i pobliskiej, nieistniejącej już wsi Karpno.

Zamek w XIV i XV w. był siedzibą szlachty władającej państewkiem feudalnym obejmującym obszar całej Doliny Górnej Białej Lądeckiej i jej dopływów powyżej dzisiejszego Radochowa. Położony w strategicznym miejscu, nad rejonami osadniczymi w dolinach, strzegł również kilku przełęczy, przez które prowadziły trakty handlowe (jeden z ważniejszych, nazwany później Solną Drogą, biegnie u stóp zamku). Razem z zamkiem Homole i Rychleby tworzył system obronny tej części Śląska. W latach 1352-1353 r. właścicielem zamku był Mersan von Parchwitz, który odsprzedał zamek królowi Czech i Niemiec Karolowi IV. Ustanowił on Mersana jako burgrabiego zamku. W 1354 r. właścicielem został brat Karola IV, margrabia morawski Jan Henryk, a w 1378 r. bratanek króla – Jodok z Moraw.
13 września 1400 oddał zamek wraz z dobrami w lenno Konradowi i Eberhardowi von Nymecz. W 1412 roku, jako właściciel, wzmiankowany jest Schaff-Gotsch.

- Wikipedia

W roku 1422 nowym właścicielem zamku Karpień został Puta z Czastolovic.
Za jego rządów, w roku 1428 zamek Karpień najechali husyci. Poszło im wcale sprawnie, gdyż warownię zdobyli i spalili.
Zamek niebawem odbudowano (co nie przeszkodziło husytom spalić go ponownie trzy lata później).
Puta z Czastolovic zmarł w roku 1440, a jego dobra wykupił wówczas niejaki Hynek Krušina z Lichtenburga, czeski szlachcic, były dowódca husycki (porzucił husytów roku 1428), który ożenił się z wdową po Pucie, Anną. I dzięki temu stał się właścicielem m.in. Księstwa Ziębickiego.

Sprawa wyglądała dość skomplikowanie:
Pod koniec lat 30. XV wieku, Hynek próbował rozszerzyć swoje posiadłości we wschodnich Czechach. W 1440 nabył zwierzchnictwo nad Kłodzkiem, księstwem ziębickim, Ząbkowicami Śląskimi oraz ziemie we wschodnich Czechach od Anny z Koldic, wdowy po Pucie z Častolovic. Jej posiadłości na wschodzie Czech obejmowały Nové Hrady, zamek Rychmberk, Potštejn, Albrechtice, Choceň, Homole i Častolovice. Teściowa Anny, również o imieniu Anna (zm. ok. 1454), córka Jana II z Oświęcimia i wdowy po Pucie II z Častolovic, nadal mieszkała w Častolovicach. Hynek pozwolił jej władać Častolovicami do końca jej życia. Hynek przejął także długi Puty III i zobowiązał się wychować jego trzy córki: Annę, Katarzynę i Salomeę.

Negocjacje w sprawie sprzedaży dóbr zostały najprawdopodobniej przyśpieszone przez porwanie najstarszej córki Anny (również zwanej Anną). Latem 1440 porwał ją z Kłodzka Zygmunt Reichenau, po czym zabrał ją do zamku Chałupki, będącego lennem biskupa wrocławskiego.
Zygmunt chciał ożenić się z Anną (córką), aby uzyskać część spadku po jej ojcu. Anna (matka) zamiast tego sprzedała majątek męża Hynkowi i poślubiła go trzy tygodnie później – 29 września 1440.
Miała nadzieję, że Hynek pomoże jej odzyskać córkę. Hynek rozpoczął od negocjacji z Konradem IV, biskupem wrocławskim. Domagał się uwolnienia Anny i ukarania Zygmunta. Aby wywrzeć presję na biskupie, Hynek zaczął najeżdżać księstwo nyskie. Pod koniec grudnia 1440 Konrad obiecał wywłaszczyć Zygmunta, uwolnić Annę i przekazać zamek Chałupki jej krewnym. Jednak biskup długo zwlekał z podjęciem interwencji, aż na początku 1441 r. Hynek obległ Chałupki i uwolnił pasierbicę. Zygmuntowi i jego wspólnikom udało się uciec do innej posiadłości biskupiej, pobliskiego zamku Kaltenštejn. Zgodnie z obietnicami Konrada Hynek mógł utrzymać zamek, na którym zainstalował własnego wójta i garnizon.

- Wikipedia

Hynek Krušina z Lichtenburka trochę sobie jednak w międzyczasie nagrabił. Po pierwsze mieszkańcy Księstwa Ziębickiego wypowiedzieli mu posłuszeństwo, a on postanowił je wyegzekwować siłą. W tym celu organizował najazdy zbrojne, a lochy zamku Karpień wypełniły się wkrótce jeńcami i buntownikami.
Rycerz "przeholował" w roku 1442, zdobywając i łupiąc klasztor w Henrykowie.

W rok później zamek zostaje zdobyty i złupiony, gdy wojska połączonych sił miast księstw śląskich pod dowództwem Wilhelma Księcia Opawskiego, w odwecie zjawiły się w Górach Zlotych.

Hynek wyszedł z tych wydarzeń cało i żył jeszcze ponad 10 lat. Zmarł w roku 1454 i od czasu jego śmierci zamek pogrążał się w ruinie coraz bardziej, z roku na rok.
Na początku XVI wieku, na krótko, zamieszkali w nim rycerze - rozbójnicy, ale niebawem zostali przegnani przez mieszkańców okolicznych wsi.
Pół wieku później dumna niegdyś warownia była już tylko smutną ruiną, z której miejscowa ludność pozyskiwała kamień do budowy nowych domów.

Od XVII wieku zamczysko stało się się atrakcją turystyczną dla kuracjuszy rozwijającego się wówczas kurortu w Lądku - Zdroju.
Ruiny zagospodarowano dzięki staraniom Kłodzkiego Towarzystwa Górskiego, a w roku1885 ustawiono dawnym podgrodziu drewnianą wieżę widokową (istniała do roku 1899).

Obecnie zamek stanowi niezbyt znaną i raczej mało popularną atrakcję turystyczną i jest doskonałym miejscem na spokojną, wiosenną wyprawę z nutką historii w tle.

To co dzisiaj tu zobaczymy to w zasadzie same fundamenty i kamienie. Miejsce warte jest jednak odwiedzenia ze względów edukacyjnych – dobrze widoczny jest podział obiektu na gród wewnętrzny z wieżą i dziedzińcem, zewnętrzny mur obronny i na podgrodzie. Na dziedzińcu można jeszcze odnaleźć głaz z wyrytym planem zamku, wyrżniętym dla turystów w 1883 r. oraz kamienną ławę jeszcze sprzed wojny. Obiekt leży na terenie Lasów Państwowych i niezabezpieczony popada niestety w dalszą ruinę. Poza akcjami sprzątania organizowanymi przez ZHP lub PTTK, nie jest przedmiotem żadnych prac konserwacyjnych.

Kompleksowe badania archeologiczne wykonali Niemcy, rozpoczynając wiosną 1882 r. wykopaliska. Ostatnie badania archeologiczne prowadzono tu w latach 2009-2010. Według informacji z 2006 r., Gmina Lądek-Zdrój podejmuje się programu zabezpieczenia cennych historycznie ruin ze środków Unii Europejskiej.

- Wikipedia

Niestety, nie udało mi się dostrzec pod śniegiem kamienia z wyrytym planem zamku, ani ławeczki.
Trzeba będzie wrócić.

Zdjęcia wykonałam w grudniu 2021 roku.
Załączniki
Zamek Karpień (1).JPG
Zamek Karpień (1).JPG (51.11 KiB) Przejrzano 1056 razy
Zamek Karpień (2).JPG
Zamek Karpień (2).JPG (141.49 KiB) Przejrzano 1056 razy
Zamek Karpień (3).JPG
Zamek Karpień (3).JPG (113.91 KiB) Przejrzano 1056 razy
Zamek Karpień (4).JPG
Zamek Karpień (4).JPG (56.3 KiB) Przejrzano 1056 razy
Zamek Karpień (5).JPG
Zamek Karpień (5).JPG (86.62 KiB) Przejrzano 1056 razy
Zamek Karpień (6).JPG
Zamek Karpień (6).JPG (96.72 KiB) Przejrzano 1056 razy
Zamek Karpień (7).JPG
Zamek Karpień (7).JPG (76.85 KiB) Przejrzano 1056 razy
Zamek Karpień (8).JPG
Zamek Karpień (8).JPG (83.56 KiB) Przejrzano 1056 razy
Zamek Karpień (9).JPG
Zamek Karpień (9).JPG (82.06 KiB) Przejrzano 1056 razy
Zamek Karpień (10).JPG
Zamek Karpień (10).JPG (76.87 KiB) Przejrzano 1056 razy
Zamek Karpień (11).JPG
Zamek Karpień (11).JPG (91.99 KiB) Przejrzano 1056 razy
Zamek Karpień (12).JPG
Zamek Karpień (12).JPG (96.41 KiB) Przejrzano 1056 razy
Zamek Karpień (13).JPG
Zamek Karpień (13).JPG (75.56 KiB) Przejrzano 1056 razy
Zamek Karpień (14).JPG
Zamek Karpień (14).JPG (58.23 KiB) Przejrzano 1056 razy
Zamek Karpień (15).JPG
Zamek Karpień (15).JPG (75.33 KiB) Przejrzano 1056 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

phpbb 3.1 styles demo

Wróć do „Województwo dolnośląskie”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 3 gości