Dołki pokutne czyli tajemnicze dziury na ścianach kościołów

Znajdują się tu między innymi zdjęcia starych napisów na murach, hydrantów tabliczek, latarni i wielu podobnych zabytków, odchodzących już do lamusa

Moderator: Velder

Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Dołki pokutne czyli tajemnicze dziury na ścianach kościołów

Postautor: Karolina Kot » poniedziałek 07 lis 2016, 23:26

Po raz pierwszy spotkałam się z czymś takim na ceglanej ścianie pochodzącego z XIII wieku kościoła pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Świętego, znajdującego się w Sławkowie. Otwory w cegłach, ułożone jeden obok drugiego, wyglądały na ewidentne dzieło rąk ludzkich, wydrążone palcem, albo raczej jakimś innym przedmiotem np. monetą. Sprawdziliśmy empirycznie, iż do tych umieszczonych najwyżej bez problemu może dosięgnąć dorosły mężczyzna.
Tak się fajnie złożyło, że wkrótce mieliśmy przyjemność spotkać się pod sławkowskim kościołem z naszą koleżanką, Salomeą, która jest archeologiem. Podczas pamiętnego zlotu forumowego wspólnie przedyskutowaliśmy tę arcyciekawą zagadkę.

Okazuje się, że najbardziej prawdopodobną przyczyną powstania tajemniczych dołków w cegłach jest ich celowe wydrążenie przez osobę odbywającą pokutę. Kilka razy spotkałam się też z teorią, iż otwory drążono, by uzyskać proszek stanowiący składnik ludowych eliksirów leczniczych lub upamiętnić osoby zmarłe.
W książce Tropem Badaczy Zagłębia Dąbrowskiego znajdujemy ponadto jeszcze inne wyjaśnienie.
Ze zwyczajem rozpalania ognia w Wielką Sobotę, najprawdopodobniej związane są otwory widoczne w dwóch zewnętrznych ścianach kościoła pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Sławkowie. Istnieje hipoteza, iż otwory te powstały na skutek wiercenia w cegle przy użyciu prostego narzędzia – świdra lub łuku ogniowego – w celu wzniecenia ognia, od którego następnie odpalano świecę paschalną.


Tak wyglądają dziury pątnicze, widoczne na ścianie kościoła w Sławkowie:
Załączniki
Dołki pokutne ze Sławkowa (3).JPG
Dołki pokutne ze Sławkowa (3).JPG (99.04 KiB) Przejrzano 23341 razy
Dołki pokutne ze Sławkowa (2).JPG
Dołki pokutne ze Sławkowa (2).JPG (101.7 KiB) Przejrzano 23341 razy
Dołki pokutne ze Sławkowa (1).JPG
Dołki pokutne ze Sławkowa (1).JPG (100.22 KiB) Przejrzano 23341 razy
Dołki pokutne ze Sławkowa (6).JPG
Dołki pokutne ze Sławkowa (6).JPG (59.78 KiB) Przejrzano 23341 razy
Dołki pokutne ze Sławkowa (5).JPG
Dołki pokutne ze Sławkowa (5).JPG (58.84 KiB) Przejrzano 23341 razy
Dołki pokutne ze Sławkowa (4).JPG
Dołki pokutne ze Sławkowa (4).JPG (99.46 KiB) Przejrzano 23341 razy
Forumowa inspekcja.JPG
Salomea (archeolog) i Fala (badacz - amator) :-)
Forumowa inspekcja.JPG (104.2 KiB) Przejrzano 23341 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Dołki pokutne czyli tajemnicze dziury na ścianach kościołów

Postautor: Karolina Kot » poniedziałek 07 lis 2016, 23:37

Kilka tygodni później, zwiedzając Żory, zauważyliśmy podobne artefakty, zachowane na pochodzących z XIII wieku fragmentach kościoła pod wezwaniem świętych Filipa i Jakuba.
Te wyglądały jeszcze ciekawiej, gdyż niektóre z dołków wydrążono skośnie.

Swoją drogą trzeba by kiedyś przeprowadzić eksperyment archeologiczny i sprawdzić, jaki przedmiot pozostawia ślady takiego kształtu.
Załączniki
Kościół pw. świętych Filipa i Jakuba.JPG
Kościół pw. świętych Filipa i Jakuba.JPG (67.04 KiB) Przejrzano 23336 razy
Dołki pokutne (3).JPG
Dołki pokutne (3).JPG (114.35 KiB) Przejrzano 23336 razy
Dołki pokutne (2).JPG
Dołki pokutne (2).JPG (114.04 KiB) Przejrzano 23336 razy
Dołki pokutne (1).JPG
Dołki pokutne (1).JPG (123.38 KiB) Przejrzano 23336 razy
Dołki pokutne (7).JPG
Dołki pokutne (7).JPG (88.53 KiB) Przejrzano 23336 razy
Dołki pokutne (6).JPG
Dołki pokutne (6).JPG (101.76 KiB) Przejrzano 23336 razy
Dołki pokutne (5).JPG
Dołki pokutne (5).JPG (108.41 KiB) Przejrzano 23336 razy
Dołki pokutne (4).JPG
Dołki pokutne (4).JPG (111.76 KiB) Przejrzano 23336 razy
Dołki pokutne (8).JPG
Dołki pokutne (8).JPG (95.88 KiB) Przejrzano 23336 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Dołki pokutne czyli tajemnicze dziury na ścianach kościołów

Postautor: Karolina Kot » wtorek 08 lis 2016, 00:00

We wspomnianej już wyżej książce pt. Tropem Badaczy Zagłębia Dąbrowskiego, w jednym z przypisów, zauważyłam taką oto wzmiankę:
Podobne otwory znajdują się na ścianie kościoła pw. św. Jakuba w Gieble (pow. zawierciański).

Ponieważ wiedzieliśmy już wcześniej, iż świątynia ta jest bardzo stara i część jej nawy oraz prezbiterium datowane są na XII wiek, postanowiliśmy sprawdzić osobiście tę informację.
Muszę jednak przyznać, że chociaż rzeczywiście zauważyliśmy skośne otworki na wapiennych bryłach, z których zbudowano ten bardzo ciekawy zabytek, nabraliśmy wątpliwości, czy są one w istocie dziełem rąk ludzkich.

Otóż w Gieble mamy do czynienia nie z cegłą, a z dosyć specyficznym wapieniem jurajskim, przerośniętym gęsto osełkowatymi w kształcie krzemieniami. Zastanawiam się, czy opisywane otwory nie są wynikiem zwykłego, naturalnego wietrzenia tych struktur.
Co nie wyklucza, iż w średniowieczu wykorzystywano ten proces i pogłębiano otwory.
Załączniki
Kościół pw. świętego Jakuba w Gieble.JPG
Kościół pw. świętego Jakuba w Gieble.JPG (27.77 KiB) Przejrzano 23325 razy
Domniemane dołki pokutne (2).JPG
Domniemane dołki pokutne (2).JPG (91.7 KiB) Przejrzano 23325 razy
Domniemane dołki pokutne (1).JPG
Domniemane dołki pokutne (1).JPG (83.25 KiB) Przejrzano 23325 razy
I stadia wietrzenia geod krzemieniowych (1).JPG
I stadia wietrzenia geod krzemieniowych (1).JPG (58.18 KiB) Przejrzano 23325 razy
I stadia wietrzenia geod krzemieniowych (5).JPG
I stadia wietrzenia geod krzemieniowych (5).JPG (84.07 KiB) Przejrzano 23325 razy
I stadia wietrzenia geod krzemieniowych (4).JPG
I stadia wietrzenia geod krzemieniowych (4).JPG (62.28 KiB) Przejrzano 23325 razy
I stadia wietrzenia geod krzemieniowych (3).JPG
I stadia wietrzenia geod krzemieniowych (3).JPG (47.66 KiB) Przejrzano 23325 razy
I stadia wietrzenia geod krzemieniowych (2).JPG
I stadia wietrzenia geod krzemieniowych (2).JPG (70.93 KiB) Przejrzano 23325 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Dołki pokutne czyli tajemnicze dziury na ścianach kościołów

Postautor: Karolina Kot » wtorek 08 lis 2016, 00:17

Dokładna lustracja ścian świątyni w Gieble pozwoliła na odkrycie jeszcze ciekawszych reliktów przeszłości.
Na najstarszej części zabytku zauważyć można dziwne symbole, których znaczenia jeszcze nie rozumiem i nie potrafię ich wydatować. Mogą pochodzić równie dobrze z XIII jak i z XVIII wieku (daty nie zmieniają faktu, iż są to artefakty bardzo stare).
Co ciekawe - na przebudowanych częściach kościoła także możemy natrafić na tajemnicze litery.
Załączniki
Być może średniowieczne symbole (1).JPG
Być może średniowieczne symbole (1).JPG (39.87 KiB) Przejrzano 23318 razy
Być może średniowieczne symbole (4).JPG
Być może średniowieczne symbole (4).JPG (60.46 KiB) Przejrzano 23318 razy
Być może średniowieczne symbole (3).JPG
Być może średniowieczne symbole (3).JPG (108.09 KiB) Przejrzano 23318 razy
Być może średniowieczne symbole (2).JPG
Być może średniowieczne symbole (2).JPG (103.99 KiB) Przejrzano 23318 razy
Tego M nie potrafię wydatować (1).JPG
Tego M nie potrafię wydatować (1).JPG (58.83 KiB) Przejrzano 23318 razy
Tego M nie potrafię wydatować (2).JPG
Tego M nie potrafię wydatować (2).JPG (57.07 KiB) Przejrzano 23318 razy
Znaki najpewniej już nowożytne (3).JPG
Znaki najpewniej już nowożytne (3).JPG (91.32 KiB) Przejrzano 23318 razy
Znaki najpewniej już nowożytne (2).JPG
Znaki najpewniej już nowożytne (2).JPG (90.34 KiB) Przejrzano 23318 razy
Znaki najpewniej już nowożytne (1).JPG
Znaki najpewniej już nowożytne (1).JPG (102.54 KiB) Przejrzano 23318 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Dołki pokutne czyli tajemnicze dziury na ścianach kościołów

Postautor: Karolina Kot » sobota 19 lis 2016, 20:54

Otrzymaliśmy ostatnio wiadomość od autorów wspominanej już kilkukrotnie na Forum książki Tropem Badaczy Zagłębia Dąbrowskiego i przede wszystkim chcielibyśmy przekazać pozdrowienia i przyznać, że jest nam niezwykle miło, że nasze wpisy są czytane z taką uwagą.
Im dłużej zastanawiam się nad pochodzeniem tych tajemniczych dołków, tym bardziej prawdopodobna wydawała mi się teza według której omawiane dołki miały powstać w wyniku użycia tzw. świdrów ogniowych lub podobnych narzędzi, służących do rozniecania ognia.
Co prawda trafiłam także na legendy opisujące praktyki dłubania palcem w cegle (między innymi w książce "Duchy polskich miast i zamków", której autorami są Paweł Zych i Witold Vargas, umieszczono przekaz o duchu Żółtej Damy z liwskiego zamku), jednak nigdzie jak dotąd nie znalazłam wzmianki o masowych zadaniach pokutnych tego typu.

Doskonały artykuł na temat otworków w cegłach odnalazłam na stronie architektura.pomorze.pl.
Czytamy w nim m.in.
(...) Warta rozważenia jest natomiast kolejna próba interpretacji, sięgająca wprawdzie średniowiecza ale łącząca genezę otworów z racjonalnymi praktykami liturgicznymi. Według tej koncepcji, „liturgicznej”, otwory powstawały w wyniku gaszenia o mur kościoła pochodni procesyjnych. Wprawdzie teza ta uzasadniałaby występowanie otworów w sąsiedztwie portali wejściowych, jednak rodzi szereg nowych wątpliwości, np. dlaczego niektóre otwory są aż tak głębokie? Dlaczego pochodnie mianoby gasić o mur kościoła a nie o ziemię, dlaczego nie posłużono się wiadrem z wodą, czy naczyniem z piaskiem?

Osobiście opowiadam się za tzw. „wielkanocną” próbą interpretacji, mającą swoje głębokie osadzenie w symbolice Kościoła i rozbudowanej liturgii Wielkiej Nocy.
Chrześcijaństwo, umacniające się systematycznie na Pomorzu Zachodnim od czasu akcji misyjnej biskupa Ottona, inkulturowało wiele przedchrześcijańskich rytów związanych ze słowiańskim kultem i zwyczajami. Symbolika solarna nakazywała odbycie najważniejszych wieców w okresie wiosennego i jesiennego przesilenia. Podczas nocnych uroczystości i zabaw niecono „święty ogień”, który rozpalano w sposób tradycyjny przy użyciu tzw. świdrów ogniowych, znanych w Europie od blisko 9 tysięcy lat (środkowa era kamienia). Technika ta polegała na obracaniu drewnianego „wrzeciona” opartego jedną stroną o kamień a drugą o kawałek miękkiego drewna. Ruch obrotowy „wrzeciona” osiągano dzięki przeciąganiu, w ruchu posuwisto-zwrotnym, owiniętego dookoła niego sznurka, rzemienia lub cięciwy łuku. Czynność tą wykonywano aż do momentu wystąpienia na deseczce nikłego płomienia. Następnie podstawiano rozpałkę w postaci wysuszonego poszycia leśnego i rozpalano ogień. Zachowane kamienie z nieckowatymi otworami świadczyłyby, że przynajmniej jeden koniec wrzeciona oparty był o postument, na którym mogło stać bóstwo, lub o ołtarz ofiarny. W ten sposób ogień wyprowadzany wprost od bóstwa byłby jego największym darem i zarazem jego personifikacją. W symbolice słowiańskiej ogień był żywiołem, który niszczył ale również ożywiał. Dawał sposobność pozyskiwania nowych terenów leśnych pod uprawę roli czy wypas inwentarza. Popiół otrzymany z wypalonych drzew użyźniał bowiem ziemię i zapewniał obfitość plonów. Ogień bronił także przed dziką zwierzyną i odpędzał złe moce. Dając zaś poczucie ciepła i bezpieczeństwa, stawał się istotą domowego ogniska oraz jednoczył wspólnotę plemienną. (...)


Zasadę działania świdra ogniowego możemy obejrzeć na stronie "Survival wg. Bartosza Gorayskiego"
Załączniki
Świder ogniowy.jpg
Źródło: http://faragotykgostyn.pl/artykuly-content/208.html
Świder ogniowy.jpg (77.72 KiB) Przejrzano 23253 razy
Świdry ogniowe.jpg
Źródło: http://www.architektura.pomorze.pl/?art_id=648
Świdry ogniowe.jpg (68 KiB) Przejrzano 23253 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Dołki pokutne czyli tajemnicze dziury na ścianach kościołów

Postautor: Karolina Kot » poniedziałek 02 sty 2017, 23:11

W poszukiwaniu tajemniczych dołków dotarliśmy ostatnio do Łapczycy, bardzo ciekawej miejscowości, znajdującej się niedaleko Bochni, przy starym trakcie handlowym zwanym Via Regia Antiqua. Na wzgórzu odnajdziemy tu kościół gotycki pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny z 1340 roku, ufundowany przez Króla Kazimierza Wielkiego.
Na kamiennych głazach, z których został wybudowany, zauważyliśmy co prawda otwory z całą pewnością mające antropogeniczne pochodzenie, jednak po dokładniejszych oględzinach doszliśmy do wniosku, iż należy je raczej wiązać ze sposobem transportowania ciosów, niż ze świdrami ogniowymi czy też "dołkami pokutnymi".

Niemniej jednak postanowiliśmy zamieścić w wątku ich zdjęcia dla porównania.
Załączniki
Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Łapczycy (1).JPG
Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Łapczycy (1).JPG (68.84 KiB) Przejrzano 23155 razy
Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Łapczycy (2).JPG
Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Łapczycy (2).JPG (110.67 KiB) Przejrzano 23155 razy
Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Łapczycy (3).JPG
Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Łapczycy (3).JPG (91.69 KiB) Przejrzano 23155 razy
Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Łapczycy (7).JPG
Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Łapczycy (7).JPG (38.87 KiB) Przejrzano 23155 razy
Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Łapczycy (6).JPG
Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Łapczycy (6).JPG (127.72 KiB) Przejrzano 23155 razy
Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Łapczycy (5).JPG
Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Łapczycy (5).JPG (77.84 KiB) Przejrzano 23155 razy
Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Łapczycy (4).JPG
Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Łapczycy (4).JPG (121.15 KiB) Przejrzano 23155 razy
Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Łapczycy (9).JPG
Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Łapczycy (9).JPG (92.66 KiB) Przejrzano 23155 razy
Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Łapczycy (8).JPG
Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Łapczycy (8).JPG (37.54 KiB) Przejrzano 23155 razy
Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Łapczycy (11).JPG
Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Łapczycy (11).JPG (55.72 KiB) Przejrzano 23155 razy
Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Łapczycy (10).JPG
Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Łapczycy (10).JPG (44.21 KiB) Przejrzano 23155 razy
Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Łapczycy (12).JPG
Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Łapczycy (12).JPG (38.83 KiB) Przejrzano 23155 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Dołki pokutne czyli tajemnicze dziury na ścianach kościołów

Postautor: Karolina Kot » niedziela 08 sty 2017, 23:38

Znajdujący się na krakowskim rynku bardzo ciekawy kościół pod wezwaniem świętego Wojciecha, pierwotnie romański, potem przebudowany i obecne noszący cechy barokowe to bardzo bliski memu sercu obiekt. Z wypiekami na twarzy czytałam o nim w opracowaniach profesora Wiktora Zina jako dziecko i doskonale pamiętam, kiedy dotarło do mnie, że stare budowle wcale nie zapadają się pod ziemię, jak to się może na pierwszy rzut oka wydawać, ale po prostu otaczający je teren nawarstwia się przez dziesięciolecia tak bardzo, że do większości starych kościołów trzeba dziś schodzić stopniami w dół.

Niewielki kościółek z Krakowa nie zawiódł mnie także podczas poszukiwań naszych tajemniczych dołków. Zachowały się na nim takowe, a jakże. Znajdziemy je na południowym portalu wejściowym, do którego - rzecz jasna - trzeba zejść schodami, gdyż obecnie dawne drzwi znalazły się poniżej poziomu bruku. Otworków o regularnym kształcie naliczyłam ponad 30, co ciekawe - tym razem wywiercono je także w kamiennym progu świątyni.
Taka lokalizacja raczej jednoznacznie wskazuje na użycie pionowo ustawionego świdra ogniowego, inne wyjaśnienie jakoś nie przychodzi mi w tej chwili do głowy.

Swoją drogą widok dwóch podejrzanych osobników, skulonych w zaułku starych murów i zawzięcie fotografujących, świecących latarką oraz żywo gestykulujących na siarczystym mrozie, musiał być dla przechodniów interesującym zjawiskiem.
Fajne te dziury w ścianach. :)
Załączniki
Kościół pod wezwaniem św. Wojciecha w Krakowie.JPG
Kościół pod wezwaniem św. Wojciecha w Krakowie.JPG (66.96 KiB) Przejrzano 23120 razy
Południowy portal.JPG
Południowy portal.JPG (53.3 KiB) Przejrzano 23120 razy
Tajemnicze dołki (6).JPG
Tajemnicze dołki (6).JPG (73.39 KiB) Przejrzano 23120 razy
Tajemnicze dołki (5).JPG
Tajemnicze dołki (5).JPG (83.84 KiB) Przejrzano 23120 razy
Tajemnicze dołki (4).JPG
Tajemnicze dołki (4).JPG (72.85 KiB) Przejrzano 23120 razy
Tajemnicze dołki (3).JPG
Tajemnicze dołki (3).JPG (102.74 KiB) Przejrzano 23120 razy
Tajemnicze dołki (2).JPG
Tajemnicze dołki (2).JPG (105.77 KiB) Przejrzano 23120 razy
Tajemnicze dołki (1).JPG
Tajemnicze dołki (1).JPG (93.06 KiB) Przejrzano 23120 razy
Tajemnicze dołki (11).JPG
Tajemnicze dołki (11).JPG (115.75 KiB) Przejrzano 23120 razy
Tajemnicze dołki (10).JPG
Tajemnicze dołki (10).JPG (97.12 KiB) Przejrzano 23120 razy
Tajemnicze dołki (9).JPG
Tajemnicze dołki (9).JPG (89.83 KiB) Przejrzano 23120 razy
Tajemnicze dołki (8).JPG
Tajemnicze dołki (8).JPG (101.98 KiB) Przejrzano 23120 razy
Tajemnicze dołki (7).JPG
Tajemnicze dołki (7).JPG (87.56 KiB) Przejrzano 23120 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Dołki pokutne czyli tajemnicze dziury na ścianach kościołów

Postautor: Karolina Kot » sobota 04 mar 2017, 23:29

Zator w województwie małopolskim. Pochodzący z końca XIV wieku kościół, wzniesiony z kamienia i cegły w miejscu starszego obiektu sakralnego, kryje na swoich ścianach wiele ciekawych reliktów przeszłości. Po stronie południowo - wschodniej budowli zachowały się na cegłach ślady po interesujących nas otworkach.
Załączniki
Kościół w Zatorze (1).JPG
Kościół w Zatorze (1).JPG (64.77 KiB) Przejrzano 22935 razy
Kościół w Zatorze (2).JPG
Kościół w Zatorze (2).JPG (118.07 KiB) Przejrzano 22935 razy
Kościół w Zatorze (7).JPG
Kościół w Zatorze (7).JPG (114.99 KiB) Przejrzano 22935 razy
Kościół w Zatorze (6).JPG
Kościół w Zatorze (6).JPG (105.67 KiB) Przejrzano 22935 razy
Kościół w Zatorze (5).JPG
Kościół w Zatorze (5).JPG (125.6 KiB) Przejrzano 22935 razy
Kościół w Zatorze (4).JPG
Kościół w Zatorze (4).JPG (116.58 KiB) Przejrzano 22935 razy
Kościół w Zatorze (3).JPG
Kościół w Zatorze (3).JPG (122.54 KiB) Przejrzano 22935 razy
Kościół w Zatorze (11).JPG
Kościół w Zatorze (11).JPG (117.64 KiB) Przejrzano 22935 razy
Kościół w Zatorze (10).JPG
Kościół w Zatorze (10).JPG (74.66 KiB) Przejrzano 22935 razy
Kościół w Zatorze (9).JPG
Kościół w Zatorze (9).JPG (69.16 KiB) Przejrzano 22935 razy
Kościół w Zatorze (12).JPG
Kościół w Zatorze (12).JPG (94.28 KiB) Przejrzano 22935 razy
Kościół w Zatorze (14).JPG
Kościół w Zatorze (14).JPG (93.63 KiB) Przejrzano 22935 razy
Kościół w Zatorze (13).JPG
Kościół w Zatorze (13).JPG (95.16 KiB) Przejrzano 22935 razy
Kościół w Zatorze (17).JPG
Kościół w Zatorze (17).JPG (106.69 KiB) Przejrzano 22935 razy
Kościół w Zatorze (16).JPG
Kościół w Zatorze (16).JPG (108.19 KiB) Przejrzano 22935 razy
Kościół w Zatorze (15).JPG
Kościół w Zatorze (15).JPG (120.26 KiB) Przejrzano 22935 razy
Kościół w Zatorze (19).JPG
Kościół w Zatorze (19).JPG (97.04 KiB) Przejrzano 22935 razy
Kościół w Zatorze (18).JPG
Kościół w Zatorze (18).JPG (98.87 KiB) Przejrzano 22935 razy
Kościół w Zatorze (20).JPG
Kościół w Zatorze (20).JPG (51.01 KiB) Przejrzano 22935 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Dołki pokutne czyli tajemnicze dziury na ścianach kościołów

Postautor: Karolina Kot » sobota 11 mar 2017, 22:33

Jaryszów to wieś położona w województwie opolskim, w powiecie strzeleckim, w gminie Ujazd.
Lokalizacja
Nie trafilibyśmy pod zabytkowy kościół, gdyby nie Fala, który zauważył estetyczny, metalowy "witacz" opiewający 750- letnią historię miejscowej parafii i zwyczajnie uparł się, by świątynię obejrzeć.
Ale pewnie też nie byłoby prezentowanych tu zdjęć, gdybym, niezrażona licznymi przebudowami obiektu i nie wybita z tropu przez wykonane ponad jej fundamentem nowożytne nawiercenia (nie znam się na tym, ale podejrzewam, że miała być to forma jakiegoś osuszania ścian zabytku), nie wlazła bezczelnie za pomnik.

Są tam! Nie jest ich wiele, ale ich wygląd nie pozostawia żadnych wątpliwości. Kolejny już raz widzę, że dziurki wywiercono na południowej ścianie świątyni.
Wyobrażam sobie te procesje w Wielką Sobotę, wychodzące uroczyście przez główne wrota i kierujące się w lewo. A potem rozniecające ogień o ścianę za pomocą świdra ogniowego.
Trzeba uważać, żeby naszych dołków nie pomylić z tym:
Nowożytne dziurki (3).JPG
Nowożytne dziurki (3).JPG (74.64 KiB) Przejrzano 22887 razy

Nowożytne dziurki (2).JPG
Nowożytne dziurki (2).JPG (117.57 KiB) Przejrzano 22887 razy

Nowożytne dziurki (1).JPG
Nowożytne dziurki (1).JPG (99.04 KiB) Przejrzano 22887 razy


A tak wyglądają "właściwe" dołki pokutne:
Załączniki
Ślady świdra ogniowego (3).JPG
Ślady świdra ogniowego (3).JPG (106.46 KiB) Przejrzano 22887 razy
Ślady świdra ogniowego (2).JPG
Ślady świdra ogniowego (2).JPG (114.6 KiB) Przejrzano 22887 razy
Ślady świdra ogniowego (1).JPG
Ślady świdra ogniowego (1).JPG (103.79 KiB) Przejrzano 22887 razy
Ślady świdra ogniowego (6).JPG
Ślady świdra ogniowego (6).JPG (104.66 KiB) Przejrzano 22887 razy
Ślady świdra ogniowego (5).JPG
Ślady świdra ogniowego (5).JPG (98.48 KiB) Przejrzano 22887 razy
Ślady świdra ogniowego (4).JPG
Ślady świdra ogniowego (4).JPG (100.91 KiB) Przejrzano 22887 razy
Kościół.JPG
Kościół.JPG (48.89 KiB) Przejrzano 22887 razy
Przebudowane okna gotyckie.JPG
Przebudowane okna gotyckie.JPG (50.96 KiB) Przejrzano 22887 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Dołki pokutne czyli tajemnicze dziury na ścianach kościołów

Postautor: Karolina Kot » niedziela 16 kwie 2017, 23:55

W tym roku obiecałam sobie przyjrzeć się dokładniej obrzędom Wielkiej Soboty, bo to najpewniej właśnie w tym dniu setki lat temu powstawały omawiane w wątku dziurki w kościelnych murach.
Uroczystości rozpoczęły się krótko po zmroku, a ich początek stanowiła liturgia światła. Wierni opuścili kościół i zebrali się, wraz z kapłanami, obok ogniska, które można w tym przypadku traktować jako symbol światła rozpraszającego ciemność. Potem nastąpiło błogosławieństwo ognia i od płomieni zapalony został paschał.
Dawniej rytualny ogień był rozpalany za pomocą świdrów ogniowych, dziś ludzie używają do tego celu szybszych i wygodniejszych środków.

Poniższe zdjęcia z obchodów Wielkiej Soboty w Gdowie (województwo małopolskie). Co ciekawe - ogień rozniecono przy południowej ścianie świątyni, a wierni, wychodząc z nawy głównej, skręcali procesją w lewo.
Ognisko znajdowało się zatem mniej więcej w tym samym miejscu, w którym na opisanych wcześniej kościołach dostrzegłam nasze tajemnicze dołki w cegłach!
Załączniki
Wielka Sobota (2).jpg
Wielka Sobota (2).jpg (91.29 KiB) Przejrzano 22682 razy
Wielka Sobota (1).jpg
Wielka Sobota (1).jpg (96.68 KiB) Przejrzano 22682 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."


phpbb 3.1 styles demo

Wróć do „Pozostałe relikty przeszłości”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 5 gości