Bardo - most świętego Jana

[Karolina Kot]

W Bardzie (Wartha), uroczym miasteczku położonym w powiecie ząbkowickim, znajduje się ładny, kamienny most, przerzucony ponad brzegami Nysy Kłodzkiej.
Most ten - wraz z bazyliką w tle - był pierwszym obiektem, który sfotografowałam po mojej przeprowadzce na Dolny Śląsk, nie ma się więc czemu dziwić, że jest to obiekt szczególnie mi bliski.

Dzieje tej przeprawy były dość burzliwe. Była znana od bardzo dawna - w średniowieczu istniał w tym miejscu bród.
W roku 1515 wybudowano most, zapewne drewniany, ale usytuowany na kamiennych filarach. Obiekt był wielokrotnie modernizowany i przebudowywany. Ostatecznie, na początku wieku XX, nadano mu formę neogotycką, nawiązującą do mostów świętego Jana znajdujących się w Lądku - Zdroju oraz w nieodległym Kłodzku. Był oświetlony w nocy - na archiwalnych pocztówkach wyraźnie widać gazowe latarnie.

Niestety, obecnie istniejąca przeprawa nie jest oryginalna. To bardzo dokładna rekonstrukcja, datowana na lata 50. XX wieku.
Bardzki most świętego Jana został wysadzony w powietrze na początku 1945 roku przez wycofujące się wojska niemieckie. Starannie odbudowany w pierwotnym kształcie pozbawiony był jednak przez lata figury św. Jana Nepomucena, będącej niegdyś wizytówką tej historycznej przeprawy.
Okazało się, że rzeźba powróciła na swoje miejsce zaledwie trzy miesiące przed moją pierwszą wizytą w Bardzie. Kamienne przedstawienie Jana z Pomuka z czasem ściemnieje, zabrudzi się, nabierze patyny i stare pocztówki staną się nie do odróżnienia od współczesnych zdjęć.
Będąc w tym miejscu rzuca się w oczy solidność wykonania budowli. Co tu wiele pisać - bardzki most w czasie tragicznej powodzi z roku 1997 jako jeden z nielicznych na terenie Ziemi Kłodzkiej oparł się niszczycielskiej sile wody, której poziom był tak wysoki (11 metrów!), iż przelewała się ona ponad jezdnią, zrywając kamienne płyty.

Bardo jest fajne!

Lokalizacja

[Karolina Kot]

Most jest nocą podświetlany i prezentuje się obłędnie.
Zauważyłam też, że po drugiej stronie Jana Nepomucena pojawiła się specjalna podpora, na której w przyszłości zostanie ustawiony krzyż - kopia tego przedwojennego, niezachowanego do dziś.

Zdjęcia wykonałam pod koniec sierpnia 2023 roku.

[Karolina Kot]

Że też ja tego nigdy wcześniej nie zauważyłam!

Na południowym filarze mostu w Bardzie, od strony ulicy Skalnej, zachowały się takie oto ciekawe daty: "1516" oraz "1950".
Kamień z pierwszą data wygląda na bardzo stary.
Druga data upamiętnia odbudowę przeprawy po jej wysadzeniu w powietrze pod koniec II Wojny Światowej.

Zdjęcia wykonałam w maju 2024 roku, włócząc się bez celu po miasteczku.

[smar]

A'propos 1516 roku:

Książę Henryk Starszy zobowiązał się w 1494 r. do budowy nowego mostu na Nysie, ale dopiero w 1515 r. magistrat z Ząbkowic przystąpił do realizacji tego zamierzenia. Prace trwały bardzo długo i sądzić należy że przez całe dziesięciolecia most ów był konstrukcją częściowo kamienną a częściowo drewnianą. W każdym razie po budowie pierwszego filaru nastąpiła długa przerwa, drugi filar zbudowano w 1575, trzeci w 1589 r.

Tadeusz Chrzanowski, "Bardo"

Najprawdopodobniej jest to ten "pierwszy filar"