Sosnowiec - Maczki, stacja Wodociągów

[Karolina Kot]

Budowę ujęcia wodnego oraz Wodociągów w Maczkach rozpoczęto w 1928 roku i już po dwóch latach zaczęto dostarczać w ten sposób wodę do Sosnowca, chociaż pełne uruchomienie zakładu miało miejsce dopiero w 1931 roku.
Niestety, już sześć lat później, ze względu na silne zanieczyszczenie wody, którego powodem były w głównej mierze ługi pocelulozowe, pochodzące z Fabryki Celulozy i Papieru w Kluczach, ujęcie zostało zamknięte. Podobno w tamtym okresie rzeka Biała Przemsza przejściowo zmieniła barwę na... atramentową!

W tej sytuacji konieczna była budowa nowego ujęcia. Powstało ono w 1937 roku, na rzece Sztole.
W 1955 roku maczkowskie wodociągi zyskały dodatkowe, drugie źródło wody: na kanale odwadniającym kopalnie piasku podsadzkowego "Szczakowa".

Obecnie Stacja Uzdatniania Wody "Maczki" wchodzi w skład Górnośląskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów w Katowicach. Produkuje około 40 tysięcy metrów sześciennych wody pitnej na dobę, wykorzystując zarówno stare pompy, jak tez urządzenia najnowszej generacji. Woda ta posiada bardzo dobrą jakość i jest lepsza, niż woda z wielu ujęć głębinowych. Można ją pić bez przegotowania.
Po zbadaniu w laboratorium jest ona poprzez system przepompowni tłoczona do sieci wodociągowej magistralami Ø 800 i Ø 600 mm w kierunku Sosnowca i Jaworzna.
W Sosnowcu wodę z Maczek mają przyjemność spożywać mieszkańcy centrum miasta oraz dzielnicy Niwka, Dańdówka, Klimontów, Kazimierz, Porąbka, Zagórze, Maczki i Ostrowy Górnicze.
Pozostałe dzielnice zaopatrywane są z ujęcia "Goczałkowice - Czaniec". Niestety, woda spod Beskidów smakowo wypada dużo, dużo gorzej.

Położone na uboczu zabudowania Wodociągów (zlokalizowane przy ulicy o tej samej nazwie) posiadają charakterystyczne cechy stylowe dwudziestolecia międzywojennego (prostota bryły, charakterystyczne, okrągłe okienka, zaokrąglenia, tynk szlachetny i tego typu elementa).
Wjazdu na teren obiektu strzeże dobrze zachowana do dziś brama wjazdowa wraz z sąsiadującym budynkiem. Najbardziej reprezentacyjnym obiektem jest biurowiec, położony w głębi, za domami mieszkalnymi Kolonii Wodociągi. Na północ od obiektów administracyjno - mieszkalnych znajduje się właściwy zakład uzdatniania wody.

Na początek kilka archiwalnych zdjęć, pochodzących ze zbiorów Narodowego Archiwum Państwowego, poprzeplatanych ze współczesnymi, a przedstawiającymi budynek bramy oraz główny budynek administracji Wodociągów.

[Karolina Kot]

W rejonie kompleksu znajduje się bardzo ciekawe osiedle mieszkaniowe dla pracowników i ich rodzin.
Jest tu cicho i spokojnie.

[Karolina Kot]

Głównym inicjatorem budowy obiektów był pierwszy Prezydent Rzeczypospolitej, Gabriel Narutowicz. Dla upamiętnienia tego faktu w budynek biurowca wmurowano tablicę pamiątkową ufundowaną przez Zakłady Wodociągowe na Górnym Śląsku.

Pamiątkowa tablica została zdjęta ze ściany i wywieziona przez Niemców w czasie okupacji.
Odnaleziona po wojnie wróciła na swoje miejsce po przeprowadzeniu zabiegów konserwatorskich.

[Karolina Kot]

Więcej informacji znajdziecie na stronie internetowej Zakładu.
Poniżej jeszcze kilka przedwojennych zdjęć, pochodzących z archiwum NAC, oraz fotografie lotnicze zakładu, wykonane przeze mnie osobiście z pokładu motolotni Longina Jureckiego w maju 2014 roku.

Na marginesie dodam, iż widoczne z góry charakterystyczne, okrągłe budowle, czyli cztery zbiorniki, służące do napowietrzania wody, są aktualnie rozbierane.

[Karolina Kot]

Na teren samej stacji co prawda mnie wpuszczono, ale, ponieważ jest to obiekt pierwszej kategorii ochrony, za bardzo sobie po tym cudzie nie pospacerowałam. Strażnicy są tu uzbrojeni i gotowi bronić wody pitnej dla miasta, w razie, gdyby ktoś chciał do niej wpuścić na przykład jakąś paskudną zarazę.
Lokalizacja

Nie pozostaje nam w tym momencie nic innego, jak zaprosić wszystkich do Sosnowca na pyszną herbatkę!

[kusmanek]

W lesie, niedaleko ujęcia wody na Sztole, znalazłem obiekt widoczny na poniższych zdjęciach. Jest to zawór z fragmentem rurociągu, podobny do tego ze zdjęć NAC. Niestety mocno potraktowany palnikami.
Lokalizacja: http://wikimapia.org/#lang=pl&lat=50.26 ... 2&z=18&m=b

[Dawid_FSO]

Miejsce ma niesamowity klimat
Szczególnie spodobała mi się ta ławeczka i tabliczka.

41.JPG (104.07 KiB) Przejrzano 13939 razy

[marcel]

W zeszłym roku wyłączono pompy na kopalni w Olkuszu. Poziom rzeki opadł o pół metra, a woda ponownie zrobiła się czysta.
Niższy poziom i dużo słabszy nurt, pozwala na zejście do dawnego kolektora wody.



Przed wyłączeniem pomp, poziom wody w tym miejscu był jakieś 30cm od górnej krawędzi, a nurt miał taką siłę że trzeba było schodzić na linie.

[Karolina Kot]

Maczki.jpg (71.71 KiB) Przejrzano 1582 razy

O rany! Zdjęcie robi wrażenie. Nie bałeś się?

[marcel]

O rany! Zdjęcie robi wrażenie. Nie bałeś się?

Przy tak niskim stanie wody jest wzglednie bezpiecznie. Ale żeby zrobić stabilne ujecie ze środka i tak trzeba mieć kawałek liny żeby trzymała w nurcie.
Gorzej jest poniżej komory bo nurt wpada mocno na kamienne rumowisko. Rece i nogi są zajete pływaniem i zdjęcia tym bardziej odpadają.

Poniżej film ze środka komory



LINK You Tube