Kraków - elewator węglowy

Czyli browary, gorzelnie, cegielnie, wieże ciśnień, kuźnie, wapienniki i inne zabytki związane z szeroko pojętym przemysłem
Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Kraków - elewator węglowy

Postautor: Karolina Kot » poniedziałek 14 maja 2018, 19:24

Nieopodal stacji kolejowej w Krakowie - Bieżanowie, w sąsiedztwie wieży ciśnień, znajduje się bardzo interesująca budowla: betonowa wieża do nawęglania i nawadniania parowozów. Elewator węglowy, tzw. bunkier amerykański, pochodzi z połowy XX wieku.
Obecnie nie jest już użytkowany zgodnie z pierwotnym przeznaczeniem. Na jego szczycie znajdują się pozostałości reflektorów do oświetlania okolicy oraz syrena alarmowa.

Bardzo podobny obiekt odwiedziłam swego czasu w Tarnowskich Górach.

Bieżanowski elewator jeszcze stoi, stanowiąc bardzo ciekawą atrakcję turystyczną. Ale los konstrukcji jest mocno niepewny.

Kolej zdecydowała, że wyburzy wieżę do obsługi parowozów, znajdującą się w pobliżu bieżanowskiego przystanku PKP.

Obiekt w planach rozbiórki opisano jako "zbiornik na węgiel". Nie brzmi to interesująco. Rzeczywistość jest o wiele ciekawsza, bo mamy do czynienia z konstrukcją na potężnych "nogach" i posiadającą wystający "nos". - Czymże jest ów stwór?
To dawna wieża do nawęglania, nawadniania i odpopielania parowozów. Jest to autentyczny, rzadki zabytek techniki - mówi architekt Piotr Skucha, miłośnik kolei. Znawca historii transportu szynowego stwierdza, że ta dziwna wieża potrafiła kiedyś w ciągu kilku minut kompleksowo obsłużyć lokomotywę parową. Piotr Skucha dodaje, iż "bunkier amerykański" był wydajną kombinacją maszyn. - Klasyczne pojedyncze urządzenia potrzebowały znacznie więcej czasu na uzupełnienie węgla i wody w parowozie - informuje.

Piotr Skucha podaje, że konstrukcję zaprojektowały zakłady w Chicago i że elementy czterech takich wież zostały wysłane do Polski w ramach powojennej akcji pomocowej UNRRA. "Bunkry amerykańskie" stanęły w Krakowie, Warszawie, Gdyni i Tarnowskich Górach. Krakowski obiekt, według Skuchy, zachował się w najlepszym stanie. Miłośnik kolei ubolewa nad tym, iż coś tak niezwykłego zamieni się w gruz. Z drugiej strony, architekt rozumie trudności z sensownym wykorzystaniem wieży. Osobliwy kształt "bunkra amerykańskiego" wyklucza większość pomysłów na przystosowanie budowli do nowych funkcji. Jak czytamy w komunikacie biura prasowego PKP SA, konstrukcja jest niezagospodarowana od lat i nieprzydatna dla spółki. Urzędowe procedury, jakie związane są z burzeniem, nie skończą się szybko. Jest więc czas, by miłośnicy historii mogli jeszcze pooglądać wieżę. Można do niej dotrzeć z przystanku kolejowego Kraków Bieżanów. "Bunkier amerykański" widoczny jest z kładki nad torami. W pobliże obiektu można dojść bezpiecznie drogą. Jeżeli zwiedzający nie wejdzie na tory czy tereny zamknięte, Straż Ochrony Kolei nie będzie miała nic przeciw takiemu spacerowi. Kolejowe plany wyburzeń w Małopolsce obejmują 66 różnych obiektów. W Krakowie planowana jest likwidacja magazynów, kotłowni z kominem, garażu, budynku administracyjnego, niektórych ogrodzeń i latarni, dwóch małych tzw. szczelin obrony przeciwlotniczej (prymitywnych schronów).

Łukasz Grzymalski 6 lipca 2015
Źródło: dziennikpolski24.pl

Zdjęcia wykonałam w kwietniu 2018 roku.
Lokalizacja
Załączniki
Wieża do nawęglania (1).JPG
Wieża do nawęglania (1).JPG (103.84 KiB) Przejrzano 6620 razy
Wieża do nawęglania (3).JPG
Wieża do nawęglania (3).JPG (23.81 KiB) Przejrzano 6620 razy
Wieża do nawęglania (4).JPG
Wieża do nawęglania (4).JPG (38.23 KiB) Przejrzano 6620 razy
Wieża do nawęglania (5).JPG
Wieża do nawęglania (5).JPG (31.45 KiB) Przejrzano 6620 razy
Wieża do nawęglania (6).JPG
Wieża do nawęglania (6).JPG (50.01 KiB) Przejrzano 6620 razy
Wieża do nawęglania (7).JPG
Wieża do nawęglania (7).JPG (42.47 KiB) Przejrzano 6620 razy
Wieża do nawęglania (8).JPG
Wieża do nawęglania (8).JPG (34.63 KiB) Przejrzano 6620 razy
Wieża do nawęglania (9).JPG
Wieża do nawęglania (9).JPG (39.79 KiB) Przejrzano 6620 razy
Wieża do nawęglania (10).JPG
Wieża do nawęglania (10).JPG (45.78 KiB) Przejrzano 6620 razy
Wieża do nawęglania (11).JPG
Wieża do nawęglania (11).JPG (51.48 KiB) Przejrzano 6620 razy
Wieża do nawęglania (2).JPG
Wieża do nawęglania (2).JPG (40.11 KiB) Przejrzano 6620 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

phpbb 3.1 styles demo

Wróć do „Zabytki techniki”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 2 gości