Kraków - Zesławice, dawna cegielnia

[Karolina Kot]

W Zesławicach, dzisiejszej dzielnicy Krakowa, niegdyś stanowiącej odrębną wieś, przy ulicy Gustawa Morcinka 5, znajdują się pozostałości cegielni. Był to duży zakład produkcyjny, wybudowany w roku 1952.
Z wytwarzanej tu cegły przez dziesięciolecia istnienia firmy wybudowano wiele obiektów, głównie na terenie Nowej Huty i Kombinatu im. Lenina.
Obiekt posiadał piece kręgowe (na drzwiach należącej do zakładu wieży ciśnień zachowała się nawet tabliczka z jednego z nich).
Znalazłam rewelacyjny filmik, pochodzący z początków cegielni kronikarp.pl - warto rzucić okiem!
Jak widać, w zesławickiej cegielni na równi pracowały kobiety i mężczyźni.
W sąsiedztwie wybudowano osiedle mieszkaniowe dla pracowników cegielni, które zapewniało nie tylko wygodne mieszkania, ale i kompleksowo zaspokajało inne potrzeby: znalazły się tu m.in. sklepik, żłobek dla dzieci, świetlica.

Niestety, obecnie zesławicka cegielnia od dawna nie jest już czynna. Część jej zabudowy wyburzono w 2015 roku, a ja ze swoją wizytą w tym miejscu spóźniłam się znacznie.
Na szczęście do dziś przetrwała unikalna, jedyna w Polsce kopuła obrotowa, będąca interesującym przykładem architektury przemysłowej wykonanej z żelbetu monolitycznego.
Moje zdjęcia pochodzą z sierpnia 2017 roku.
Obecnie cegielnia to głównie skład materiałów budowlanych.
Lokalizacja

[RUBEX]

Widoczna na terenie wieża telekomunikacji to tak naprawdę obudowa 70- metrowego komina którego przewód dymowy usunięto.

[Krakers]

Kopuła w Zesławicach to były magazyn gliny i pyłów z elektrociepłowni Łęg w której były te materiały wstępnie obrabiane. Przez 50 lat jak mieszkałem w Zesławicach i tam również ja pracowałem oraz moi rodzice i brat nigdy ta kopuła nie była obracana więc nie wiem skąd ta nazwa. Owszem w latach piędziesiątych XX wieku do kopuły była dostarczana glina z pobliskiej kopalni odkrywkowej poprzez system wózków kolejki linowej napowietrznej i dostarczały te koleby glinę poprzez odpowiednie wrota które były umieszczone w dachu kopuły ( widać je na zdięciach kopuły) ale nigdy kopuła nie była obracana bo nawet nie ma w środku żadnego urządzenia które by dachem obracało. Więc nie mam pojęcia z kąd ta nazwa "kopuła obrotowa".

[Karolina Kot]

Bardzo dziękuję za uzupełnienie wątku oraz ciekawe informacje i to z pierwszej ręki!

Nie potrafię wyjaśnić, skąd wymyśliłam akurat taki podpis do zdjęć kopuły. Pewnie skopiowałam z innego źródła nie zastanawiając się nad tym zbyt głęboko, więc tym bardziej jestem wdzięczna za zwrócenie uwagi. Konstrukcja rzeczywiście nie wygląda na obrotową.

Dla jasności: piece kręgowe także się nie obracały. Nazwa pochodzi od specyficznej technologii wypalania, podczas którego użytkowano kolejne komory umieszczone "po okręgu", bez potrzeby wygaszania paleniska na czas załadunku niewypalonych cegieł i wybrania gotowego materiału.
Miałam swego czasu przyjemność odwiedzić pracujące cegielnie w Sosnowcu i Zawierciu, przy czym w tej ostatniej zostałam oprowadzona i pokazano mi zasady działania pieca Hoffmanna.
W efekcie przez kolejny rok polowałam na wszelakie cegielnie w najbliższej okolicy, takiego chwyciłam bakcyla. Niestety, bardzo niewielkie ich już zostało.

Serdecznie pozdrawiam i jeszcze raz dziękuję!