Jego otwarcie nastąpiło w dniu 17.01.1915 roku, a uroczystość tę sprawował rabin Markus Stesner z Bielska.
Obiekt był użytkowany do czasu II Wojny Światowej, ale sporadyczne pogrzeby zdarzały się jeszcze pod koniec XX wieku. Prawdopodobnie, podobnie jak kirkuty w sąsiednich miejscowościach, kikut przetrwał wojnę w stosunkowo dobrym stanie, a jego obecny wygląd ma raczej związek z brakiem opieki i dewastacjami dokonanymi po roku 1945.
Dziś na obszarze 0,42 hektarów zachowało się kilkadziesiąt fragmentów pomników i zarysów grobów.
Wszystkie macewy są przewrócone i częściowo uszkodzone. Nagrobki zostały wykonane z piaskowca i kamienia wapiennego. Na płaskich kamiennych tablicach nagrobnych zachowały się typowe dla okresu międzywojennego zdobienia oraz inskrypcje w języku hebrajskim i niemieckim. Macewy, umieszczone w przedniej części pomnika nagrobnego są najczęściej proste, mają przeważnie formę wysokiej kamiennej tablicy zamkniętej łukiem. Nowszym płytom nadawano kształt prostokątny, łącząc kamień z marmurem. Uzyskany w ten sposób efekt kolorystyczny podnosił walory artystyczne płyty umieszczonej tradycyjnie w przedniej części płyty. Na szczególną uwagę zasługują inskrypcje znajdujące się na zachowanych płytach. Najczęściej występują napisy hebrajskie umieszczone w górnej partii, natomiast ich tekst powtórzony w języku niemieckim lub polskim widnieje u dołu. Przy wykonywaniu napisów posługiwano się starannie opracowanymi wzorami kaligraficznymi. Zauważalny jest brak motywów ornamentalnych. Macewy ulegają postępującej degradacji. Zachowały się dwa żelazne, ozdobne ogrodzenia, wewnątrz których znajdują się pozostałości nagrobków. Wejście na cmentarz wymaga zachowania ostrożności, ponieważ jego teren pokrywają porozrzucane kamienie oraz bujna roślinność.
Udało się odczytać niektóre inskrypcje z zachowanych nagrobków:
Karol Adolf Szarek-Schreiber (19.03.1900 – 20.11.1990),
Olga Szarek-Schreiber z d. Heltner (1909 – 1989),
Zygfryd Bochner, żona Hedwig Bochner z d. Heltner, córka Rita Bochnem,
Joachim Henryk Heltner, zmarły w wieku 43 lat,
Estera Heltner z d. Weinrech Posther (ur. 1893 – 1971),
Leon Weinrech, żona Ruth Weinrech z d. Schreiber. Córka Thila i Rita,
Maurycy Glucksmann (zm. 11.06.1935 r. w 58 roku życia),
Zygmunt Schreiber, nasz drogi ojciec i mąż (27.03.1871 – 15.05.1937),
Isak Linden (zm. 6.09.1919 r. w wieku 34 lat),
Erns Kolfus (27.06.1922 – lipiec 1926),
Zosia Jerut (zm. 10.07.1942 r. w wieku 3 lat),
Itusich Schomza (10.07.1929 – 22.06.1930).
Brak informacji o jakichkolwiek masowych grobach położonych na cmentarzu.
Źródło: Wirtualny Sztetl
Pierwotnie na cmentarzu znajdował się dom przedpogrzebowy. Niestety, został on rozebrany w roku 1994 z uwagi na fatalny stan techniczny budynku.
Podczas mojej wizyty (kwiecień 2017 rok) byłam głęboko zaskoczona i zawiedziona wyglądem tej historycznej nekropolii. Rozbite, rozrzucone nagrobki, bujna roślinność (nie mam tu na myśli bluszczu i barwinka), która w sezonie wegetacyjnym tworzy zapewne nieprzebytą dżunglę oraz wszechobecne śmieci...
Nie wiem, kto jest odpowiedzialny za taki stan zabytku, ale jako odwiedzającemu miasto turyście było mi ciężko na to wszystko patrzeć. Wyniosłam kilka pustych butelek i puszek po piwie poza teren obiektu, strzepałam kleszcze z nogawek spodni i w smutnym nastroju pojechałam dalej.
Zdjęcia powstały w kwietniu 2017 roku.
Lokalizacja
