Olkusz – nowy cmentarz żydowski

[Franek D.]

Cmentarz leży w zachodniej części miasta, na skraju lasu obramowanego linią kolejową, linią wysokiego napięcia oraz ulicami Jana Kantego, Ołowianą i Kruszcową. Teren nekropolii tworzy prostokąt ok. 70m na 50 m. opadający w stronę olkuskiej kopalni.
W 2010 r. na cmentarzu rozpoczęto prace renowacyjne. Wykonują je więźniowie z Zakładu Karnego w Trzebini. Mimo postępujących prac, przywrócenie nekropolii do jej pierwotnego stanu jest rzeczą niemożliwą. W opracowaniu „Cmentarze żydowskie w Polsce” można przeczytać opis cmentarza z 2007 r.: "Poprzewracane, potrzaskane, połamane macewy. Tak, jakby przeszło tamtędy tornado. Tylko nieliczne zostały nienaruszone. Puste paczki po papierosach, butelki. Ktoś z roztrzaskanych macew urządził sobie miejsce do siedzenia. Niektóre fragmenty rozbitych nagrobków popisane były markerami. Wyszliśmy stamtąd w posępnych nastrojach, milcząc. Pięćset metrów dalej minęliśmy katolicką nekropolię."

[Franek D.]

Niedawna dewastacja cmentarza, nadal odbierana jest przez niektórych jako przykład zaradnego działania w celu wykorzystania na budulec niepotrzebnego nikomu materiału.
Na szczęście, dla zdecydowanej większości współczesnych Polaków, zniszczenie oraz kradzież nagrobnych macew jest przykładem ludzkiej głupoty, a nawet niechlubnym przejawem zakorzenionego antysemityzmu.

[Mario]

Dodam, że w Olkuszu są dwa cmentarze żydowskie: „Stary” przy Kolorowej oraz prezentowany w tym wątku „Nowy”. Tamten jest starszy o ponad 300 lat.
Cmentarz Nowy powstał ok. 1900 r. Obecnie w dużej mierze jest pozbawiony nagrobków. Wiele jest również porozbijanych, poprzewracanych lub pomalowanych sprayem.

[Mario]

Na cmentarzu, przy wielu grobach stoją znicze.
Wykute na niektórych macewach nazwiska są czarnego koloru. Podobno ich relief został wypełniony olkuskim ołowiem?

[Franek D.]

Przykra informacja z 7 kwietnia 2015 r. Dokonano dewastacji cmentarza. Nieznani sprawcy zniszczyli 15 nagrobków, wyrywając je z ziemi, łamiąc i wypisując na nich hasła: http://www.gazetakrakowska.pl/artykul/3 ... ,id,t.html
Kirkut Nowy przy ul. Kantego w Olkuszu znów wygląda jak po przejściu huraganu.

Zdewastowanie cmentarza nie miało miejsca podczas Świąt Wielkanocnych. Odwiedzając miesiąc temu olkuski kirkut, widziałem taki sam stan, jaki dziś prezentuje galeria zdjęć p. Katarzyny Ponikowskiej. (poniżej porównanie ujęć tego samego fragmentu cmentarza). Sądziłem, że sytuacja taka trwa od dawna, przez co cmentarz jest stopniowo remontowany przez więźniów z zakładu karnego.

Z powyższego wynika, że kirkut jest rzadko odwiedzany! Według lokalnej prasy dewastacji dokonano dużo wcześniej, prawdopodobnie jeszcze w listopadzie 2014 r. http://przeglad.olkuski.pl/index.php/ar ... ewastowany
Komentarze w powyższym linku podkreślają, że olkuski cmentarz od dawna jest wielkim gruzowiskiem. Leży w lesie, na zupełnym odludziu. Nie jest ogrodzony od ulicy. Niepilnowany, niejednokrotnie służy miejscowym wandalom jako miejsce bezmyślnego wyżywania się.

[Franek D.]

Jak widać na kolejnych moich zdjęciach, wiele poniszczonych nagrobków leży w trawie już od dawna.

[Karolina Kot]

A ja mam bardzo dobre wieści.
Ogrodzenie cmentarza naprawiono, poprawił się także stan kilku nagrobków.

[Karolina Kot]

Tak wyglądał sam kirkut we wrześniu 2015 roku.
Lokalizacja

[Karolina Kot]

Odbudowany ohel:

[Franek D.]

Ucieszyło mnie, że miasto zadbało, aby cmentarz był zabezpieczony przed dowolnym wchodzeniem na jego teren.
Ogrodzony wysokim płotem ze zbrojonego betonu zmniejsza ryzyko kolejnego na nim wandalizmu.