Skała - cmentarz żydowski

[Karolina Kot]

Kirkut założono około 1900 roku, daleko poza wsią, na południe od cmentarza parafialnego,.
Z daleka widoczny jest wyraźnie jako modrzewiowa kępa drzew, wznosząca się dumnie wśród pól uprawnych.

W latach dwudziestych XX wieku otaczał go kamienny mur z bramą. Nekropolia liczyła sobie wówczas około 200 macew.

W czasie II Wojny Światowej na cmentarzu odbywały się egzekucje, ponadto w zbiorowych mogiłach chowano Żydów zamordowanych przez niemieckiego okupanta w innych miejscach w okolicy.
Naziści kazali usunąć z jego terenu wszystkie nagrobki. Z kamiennych macew zbudowano później obecną ulicę Powstańców.
Rozebrano częściowo także kamienny mur. Niestety, reszty zniszczenia dokonali po wojnie okoliczni mieszkańcy.

W kolejnych latach kirkut systematycznie się kurczył, pochłaniany stopniowo przez otaczające go pola uprawne. Dopiero w 1989 roku, z inicjatywy lokalnych władz, ogrodzono jego teren metalowym płotem z bramą. W głębi cmentarza wzniesiono także pomnik poświęcony ofiarom Holocaustu.
Umieszczono na nim Gwiazdę Dawida i napisy w językach hebrajskim i polskim: "Pamięci Żydów, mieszkańców Skały."

W 2008 roku Stowarzyszenie Opieki nad Zabytków w Skale odnowiło ogrodzenie. Postawiono wtedy także tablicę informacyjną przy bramie na cmentarz.
Niestety, dziś to miejsce wygląda na mocno zapomniane...

Lokalizacja
Zdjęcia wykonałam we wrześniu 2015 oku.