Tarnów - cmentarz żydowski

Posty: 310
Rejestracja: piątek 05 cze 2015, 09:54

Tarnów - cmentarz żydowski

Postautor: reporter » piątek 05 cze 2015, 13:54

Tarnowski kirkut zaliczany jest do jednego z największych, najstarszych i co najważniejsze- najlepiej zachowanych cmentarzy żydowskich w Polsce. Na jego terenie znajduje się kilka tysięcy macew- najstarsza pochodzi z XVI wieku.
Od strony ulicy Szpitalnej, Bitwy pod Cedynią i Starodąbrowskiej ogrodzony jest wysokim, ceglanym murem, natomiast południową granicę cmentarza strzeże solidne ogrodzenie. Wejście na teren żydowskiej nekropolii jest mocno utrudnione z powodu wiecznie zamkniętej bramy cmentarnej.

Obrazek
Obrazek
Obrazek
Obrazek
Obrazek
Obrazek
Obrazek
Obrazek
Obrazek
Obrazek
Obrazek
Obrazek
Obrazek
Obrazek
Obrazek
Obrazek
Obrazek
Obrazek
Obrazek
Obrazek
Obrazek
Obrazek
Obrazek
Obrazek
Obrazek
Obrazek
Obrazek

Posty: 27830
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Tarnów- kirkut przy ulicy Szpitalnej

Postautor: Karolina Kot » piątek 05 cze 2015, 16:01

reporter pisze:Wejście na teren żydowskiej nekropolii jest mocno utrudnione z powodu wiecznie zamkniętej bramy cmentarnej.


Będąc w pobliżu niemal się zdecydowałam na forsowanie ogrodzenia górą, bo bardzo zależało mi na odwiedzeniu cmentarza wojennego nr 201, ostatecznie jednak dałam sobie spokój (już nie pamiętam, z jakiego powodu).
Na marginesie dodam, iż w Muzeum Okręgowym w Tarnowie można nabyć bardzo ciekawy przewodnik po kirkucie, w powalającej cenie 5 PLN. Polecam!
Załączniki
Książka o kirkucie.jpg
Książka o kirkucie.jpg (19.45 KiB) Przejrzano 12094 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 310
Rejestracja: piątek 05 cze 2015, 09:54

Re: Tarnów- kirkut przy ulicy Szpitalnej

Postautor: reporter » sobota 06 cze 2015, 07:11

Nam dopisało szczęście :) . Trafiliśmy w momencie naprawy/wymiany północnej części muru kiedy to jego wysokość sięgała około 1 metra.

Posty: 2061
Rejestracja: czwartek 12 lut 2015, 22:58

Re: Tarnów- kirkut przy ulicy Szpitalnej

Postautor: Franek D. » sobota 07 paź 2017, 23:16

Dodam zdjęcia ukazujące wielkość tarnowskiego kirkutu:
Załączniki
1. Kirkut w Tarnowie - marzec 2016.JPG
1. Kirkut w Tarnowie - marzec 2016.JPG (70.2 KiB) Przejrzano 11068 razy
3. Kirkut w Tarnowie - marzec 2016.JPG
3. Kirkut w Tarnowie - marzec 2016.JPG (59.28 KiB) Przejrzano 11068 razy
4. Kirkut w Tarnowie - marzec 2016.JPG
4. Kirkut w Tarnowie - marzec 2016.JPG (118.96 KiB) Przejrzano 11068 razy
5. Kirkut w Tarnowie - marzec 2016.JPG
5. Kirkut w Tarnowie - marzec 2016.JPG (122.91 KiB) Przejrzano 11068 razy
6. Kirkut w Tarnowie - marzec 2016.JPG
6. Kirkut w Tarnowie - marzec 2016.JPG (126.5 KiB) Przejrzano 11068 razy
7. Kirkut w Tarnowie - marzec 2016.JPG
7. Kirkut w Tarnowie - marzec 2016.JPG (119.32 KiB) Przejrzano 11068 razy
8. Kirkut w Tarnowie - marzec 2016.JPG
8. Kirkut w Tarnowie - marzec 2016.JPG (99.62 KiB) Przejrzano 11068 razy
9. Kirkut w Tarnowie - marzec 2016.JPG
9. Kirkut w Tarnowie - marzec 2016.JPG (102.92 KiB) Przejrzano 11068 razy
10. Kirkut w Tarnowie - marzec 2016.JPG
10. Kirkut w Tarnowie - marzec 2016.JPG (121.48 KiB) Przejrzano 11068 razy
2. Kirkut w Tarnowie - marzec 2016.JPG
2. Kirkut w Tarnowie - marzec 2016.JPG (67.03 KiB) Przejrzano 11068 razy

Posty: 27830
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Tarnów- kirkut przy ulicy Szpitalnej

Postautor: Karolina Kot » niedziela 26 lis 2017, 23:48

Okazuje się, że zdobycie kluczy nie stanowi najmniejszego problemu, pobiera się je za kaucją (20 PLN) w Punkcie Informacji Turystycznej na tarnowskim Rynku.

Cmentarz jest bardzo stary (powstał w drugiej połowie XVI wieku) i ogromny. Był kilkukrotnie powiększany, dziś posiada nieregularny kształt, zajmując obszar około 3,2 hektara.
Zachowało się na nim około 4000 nagrobków, najstarszy z nich pochodzi z XVII wieku.
Zamknięta na klucz brama jest wierną kopią oryginalnej, wykonanej w okresie międzywojennym, przekazanej w roku 1991 na wystawę stałą do Muzeum Holocaustu (Memorial Holocaust Museum) w Waszyngtonie. Jest tam prezentowana z informacją, iż przeszło przez nią tysiące tarnowskich Żydów, prowadzonych na śmierć.

Z kluczami w dłoni i z książeczką - przewodnikiem w kieszeni przekroczyliśmy umowną barierę między światami żywych i światem dawno już minionym.
W listopadowy, chłodny dzień kirkut uderzał smutną szarością nagrobków.
Załączniki
Wyprawa na cmentarz żydowski (1).JPG
Wyprawa na cmentarz żydowski (1).JPG (71.83 KiB) Przejrzano 10916 razy
Wyprawa na cmentarz żydowski (2).JPG
Wyprawa na cmentarz żydowski (2).JPG (61.03 KiB) Przejrzano 10916 razy
Wyprawa na cmentarz żydowski (3).JPG
Wyprawa na cmentarz żydowski (3).JPG (39.28 KiB) Przejrzano 10916 razy
Wyprawa na cmentarz żydowski (4).JPG
Wyprawa na cmentarz żydowski (4).JPG (47.42 KiB) Przejrzano 10916 razy
Wyprawa na cmentarz żydowski (5).JPG
Wyprawa na cmentarz żydowski (5).JPG (46.55 KiB) Przejrzano 10916 razy
Cmentarz żydowski w Tarnowie (2).JPG
Cmentarz żydowski w Tarnowie (2).JPG (81.27 KiB) Przejrzano 10916 razy
Cmentarz żydowski w Tarnowie (1).JPG
Cmentarz żydowski w Tarnowie (1).JPG (111.88 KiB) Przejrzano 10916 razy
Cmentarz żydowski w Tarnowie (3).JPG
Cmentarz żydowski w Tarnowie (3).JPG (110.02 KiB) Przejrzano 10916 razy
Cmentarz żydowski w Tarnowie (5).JPG
Cmentarz żydowski w Tarnowie (5).JPG (113.15 KiB) Przejrzano 10916 razy
Cmentarz żydowski w Tarnowie (4).JPG
Cmentarz żydowski w Tarnowie (4).JPG (113.51 KiB) Przejrzano 10916 razy
Cmentarz żydowski w Tarnowie (6).JPG
Cmentarz żydowski w Tarnowie (6).JPG (116.09 KiB) Przejrzano 10916 razy
Cmentarz żydowski w Tarnowie (10).JPG
Cmentarz żydowski w Tarnowie (10).JPG (68.8 KiB) Przejrzano 10916 razy
Cmentarz żydowski w Tarnowie (9).JPG
Cmentarz żydowski w Tarnowie (9).JPG (101.73 KiB) Przejrzano 10916 razy
Cmentarz żydowski w Tarnowie (8).JPG
Cmentarz żydowski w Tarnowie (8).JPG (114.87 KiB) Przejrzano 10916 razy
Cmentarz żydowski w Tarnowie (7).JPG
Cmentarz żydowski w Tarnowie (7).JPG (95.83 KiB) Przejrzano 10916 razy
Cmentarz żydowski w Tarnowie (12).JPG
Cmentarz żydowski w Tarnowie (12).JPG (97.13 KiB) Przejrzano 10916 razy
Cmentarz żydowski w Tarnowie (11).JPG
Cmentarz żydowski w Tarnowie (11).JPG (85.54 KiB) Przejrzano 10916 razy
Cmentarz żydowski w Tarnowie (14).JPG
Cmentarz żydowski w Tarnowie (14).JPG (87.4 KiB) Przejrzano 10916 razy
Cmentarz żydowski w Tarnowie (13).JPG
Cmentarz żydowski w Tarnowie (13).JPG (126.38 KiB) Przejrzano 10916 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27830
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Tarnów- kirkut przy ulicy Szpitalnej

Postautor: Karolina Kot » poniedziałek 27 lis 2017, 00:07

Ale nie zawsze było tu tak szaro, pierwotnie kamienne macewy były bowiem polichromowane. Kirkut był naprawdę kolorowy, mienił się złotem hebrajskich inskrypcji, bielą, czernią, zieleniami, błękitem.
Upływ lat i zgubny wpływ warunków atmosferycznych usunęła barwy z nagrobków, jednak czasami, zwłaszcza na pomnikach posiadających specjalny, metalowy "daszek", z założenia mający zabezpieczać epitafia, tu i ówdzie można dopatrzeć się oryginalnych barw.
Sami zobaczcie:
Załączniki
Malowane nagrobki (1).JPG
Malowane nagrobki (1).JPG (72.93 KiB) Przejrzano 10915 razy
Malowane nagrobki (2).JPG
Malowane nagrobki (2).JPG (99.97 KiB) Przejrzano 10915 razy
Malowane nagrobki (4).JPG
Malowane nagrobki (4).JPG (90.09 KiB) Przejrzano 10915 razy
Malowane nagrobki (3).JPG
Malowane nagrobki (3).JPG (94.09 KiB) Przejrzano 10915 razy
Malowane nagrobki (10).JPG
Malowane nagrobki (10).JPG (56.4 KiB) Przejrzano 10915 razy
Malowane nagrobki (6).JPG
Malowane nagrobki (6).JPG (54.1 KiB) Przejrzano 10915 razy
Malowane nagrobki (5).JPG
Malowane nagrobki (5).JPG (76.23 KiB) Przejrzano 10915 razy
Malowane nagrobki (7).JPG
Malowane nagrobki (7).JPG (71.09 KiB) Przejrzano 10915 razy
Malowane nagrobki (9).JPG
Malowane nagrobki (9).JPG (59.24 KiB) Przejrzano 10915 razy
Malowane nagrobki (8).JPG
Malowane nagrobki (8).JPG (94.42 KiB) Przejrzano 10915 razy
Malowane nagrobki (12).JPG
Malowane nagrobki (12).JPG (62.92 KiB) Przejrzano 10915 razy
Malowane nagrobki (11).JPG
Malowane nagrobki (11).JPG (105.94 KiB) Przejrzano 10915 razy
Malowane nagrobki (19).JPG
Malowane nagrobki (19).JPG (42.78 KiB) Przejrzano 10915 razy
Malowane nagrobki (20).JPG
Malowane nagrobki (20).JPG (55.44 KiB) Przejrzano 10915 razy
Malowane nagrobki (21).JPG
Malowane nagrobki (21).JPG (81.07 KiB) Przejrzano 10915 razy
Malowane nagrobki (14).JPG
Malowane nagrobki (14).JPG (45.62 KiB) Przejrzano 10915 razy
Malowane nagrobki (15).JPG
Malowane nagrobki (15).JPG (68.18 KiB) Przejrzano 10915 razy
Malowane nagrobki (16).JPG
Malowane nagrobki (16).JPG (60.16 KiB) Przejrzano 10915 razy
Malowane nagrobki (17).JPG
Malowane nagrobki (17).JPG (57.99 KiB) Przejrzano 10915 razy
Malowane nagrobki (13).JPG
Malowane nagrobki (13).JPG (69.83 KiB) Przejrzano 10915 razy
Malowane nagrobki (18).JPG
Malowane nagrobki (18).JPG (66.43 KiB) Przejrzano 10915 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27830
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Tarnów- kirkut przy ulicy Szpitalnej

Postautor: Karolina Kot » poniedziałek 27 lis 2017, 00:22

Obok zrekonstruowanej bramy cmentarnej, po prawej stronie, znajduje się dom przedpogrzebowy (bet tahara). Jest to bardzo skromny, niewielki budynek, wzniesiony już po II Wojnie Światowej przez ocalałą z Zagłady ludność żydowską Tarnowa w miejscu większego obiektu tego typu, zburzonego w czasie okupacji.
Obiekt posiada dwoje drzwi: przez jedne wnoszono ciało zmarłego, by je rytualnie obmyć na znajdującym się we wnętrzu betonowym stole i ostatecznie, już oczyszczone i przygotowane, wynieść drugimi drzwiami na teren cmentarza.

Przy ścianie budynku, pod murem, ułożono macewy i fragmenty macew, odnalezionych w różnych rejonach miasta. Część uratowanych nagrobków ustawiono wtórnie na podmurówkach, w pobliżu wejścia na cmentarz. Nie stoją one jednak na grobach osób, którym zostały poświęcone, tworząc raczej coś na kształt lapidarium.
Załączniki
Dom przedpogrzebowy (1).JPG
Dom przedpogrzebowy (1).JPG (71.51 KiB) Przejrzano 10915 razy
Dom przedpogrzebowy (3).JPG
Dom przedpogrzebowy (3).JPG (48.33 KiB) Przejrzano 10915 razy
Dom przedpogrzebowy (2).JPG
Dom przedpogrzebowy (2).JPG (45.72 KiB) Przejrzano 10915 razy
Dom przedpogrzebowy (5).JPG
Dom przedpogrzebowy (5).JPG (99.7 KiB) Przejrzano 10915 razy
Dom przedpogrzebowy (4).JPG
Dom przedpogrzebowy (4).JPG (90.19 KiB) Przejrzano 10915 razy
Macewy (2).JPG
Macewy (2).JPG (92.49 KiB) Przejrzano 10915 razy
Macewy (1).JPG
Macewy (1).JPG (85.95 KiB) Przejrzano 10915 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27830
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Tarnów - cmentarz żydowski

Postautor: Karolina Kot » poniedziałek 27 lis 2017, 00:44

Spacerując po cmentarzu natknęłam się w kilku miejscach na ślady po pociskach, które uderzyły w nagrobki. Obawiam się, że nie powstały one przypadkowo.
Na terenie nekropolii odbywały się egzekucje ludności żydowskiego pochodzenia, znajduje się tu także masowy grób 25.000 Żydów, zamordowanych przez Niemców w okresie od czerwca 1942 roku do września 1943 roku.
Podana liczba jest zbiorcza i symboliczna, odnosi się do całej zgładzonej populacji tarnowskiego sztetla. Tak naprawdę na terenie kirkutu zamordowanych zostało około trzech tysięcy osób. To i tak porażająca ilość.

Masową mogiłę upamiętniono w roku 1946 złamaną kolumną, pozyskaną z ruin Nowej Synagogi, zburzonej przez Niemców podczas okupacji.
Załączniki
Ślady Holocaustu (2).JPG
Ślady Holocaustu (2).JPG (84.52 KiB) Przejrzano 10912 razy
Ślady Holocaustu (1).JPG
Ślady Holocaustu (1).JPG (109.9 KiB) Przejrzano 10912 razy
Ślady Holocaustu (6).JPG
Ślady Holocaustu (6).JPG (59.77 KiB) Przejrzano 10912 razy
Ślady Holocaustu (5).JPG
Ślady Holocaustu (5).JPG (74.46 KiB) Przejrzano 10912 razy
Ślady Holocaustu (4).JPG
Ślady Holocaustu (4).JPG (60.01 KiB) Przejrzano 10912 razy
Ślady Holocaustu (3).JPG
Ślady Holocaustu (3).JPG (62.29 KiB) Przejrzano 10912 razy
Pomnik Ofiar Zagłady (1).JPG
Pomnik Ofiar Zagłady (1).JPG (61.34 KiB) Przejrzano 10912 razy
Pomnik Ofiar Zagłady (2).JPG
Pomnik Ofiar Zagłady (2).JPG (90.82 KiB) Przejrzano 10912 razy
Pomnik Ofiar Zagłady (3).JPG
Pomnik Ofiar Zagłady (3).JPG (122.11 KiB) Przejrzano 10912 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27830
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Tarnów - cmentarz żydowski

Postautor: Karolina Kot » czwartek 30 lis 2017, 23:41

Nieopodal repliki bramy cmentarnej, po jej lewej stronie, znajduje się skupisko pięknych, starych macew, wśród których znajduje się wiele grobów należących do tarnowskich rabinów. Pochówki te usytuowano w bezpośredniej bliskości ogrodzenia nieprzypadkowo: chodziło o to, by osoby z rodu Kohenów, którym nie wolno ze względów religijnych wchodzić na rytualnie "nieczysty" teren cmentarza, mogły mieć kontakt wzrokowy z miejscem pochówków tak znamienitych dla gminy żydowskiej osób.
Grupa nagrobków (1).JPG
Grupa nagrobków (1).JPG (88.28 KiB) Przejrzano 10845 razy
Grupa nagrobków (4).JPG
Grupa nagrobków (4).JPG (109.99 KiB) Przejrzano 10845 razy
Grupa nagrobków (3).JPG
Grupa nagrobków (3).JPG (121.08 KiB) Przejrzano 10845 razy
Grupa nagrobków (2).JPG
Grupa nagrobków (2).JPG (102.23 KiB) Przejrzano 10845 razy


Pośród starych macew wypada zwrócić uwagę na nagrobek Abrahama Abele Rapaporta, zmarłego w roku 1844. Przewodniczył on miejscowym kahałem przez 60 lat.
Abraham Abele Rapaport (3).JPG
Abraham Abele Rapaport (3).JPG (53.31 KiB) Przejrzano 10845 razy
Abraham Abele Rapaport (2).JPG
Abraham Abele Rapaport (2).JPG (67.76 KiB) Przejrzano 10845 razy
Abraham Abele Rapaport (1).JPG
Abraham Abele Rapaport (1).JPG (69.24 KiB) Przejrzano 10845 razy

Obok znajdziemy macewę poświęconą jego synowi, Israelowi Rapaportowi, zmarłemu w roku 1881, który przejął funkcję po swoim ojcu.

Natomiast Meir Arak (1855-1925) był ostatnim rabinem tarnowskim, pochowanym na tym cmentarzu. Poza miejscowym kahałem, w którym działał jedynie 3 lata, do czasu swej śmierci, pełnił funkcję rabina także w Złotym Potoku, Buczaczu i Jazłowicach.
Meir Arak (1).JPG
Meir Arak (1).JPG (64 KiB) Przejrzano 10845 razy
Meir Arak (5).JPG
Meir Arak (5).JPG (88.44 KiB) Przejrzano 10845 razy
Meir Arak (4).JPG
Meir Arak (4).JPG (103.4 KiB) Przejrzano 10845 razy
Meir Arak (3).JPG
Meir Arak (3).JPG (86.39 KiB) Przejrzano 10845 razy
Meir Arak (2).JPG
Meir Arak (2).JPG (95.73 KiB) Przejrzano 10845 razy


Tuż obok miejsca wiecznego spoczynku rabinów urządzono koci domek, dzięki czemu stare macewy znalazły wiernych i oddanych strażników. ;)
Załączniki
Koci domek.JPG
Koci domek.JPG (66.61 KiB) Przejrzano 10845 razy
Koci domek..JPG
Koci domek..JPG (51.99 KiB) Przejrzano 10845 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."


phpbb 3.1 styles demo

Wróć do „Województwo małopolskie”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 1 gość