Witraże i mozaiki z Krakowskiego Zakładu Witrażów S. G. Żeleński

W tym poście nie będzie, niestety, zdjęcia promieni światła przechodzących przez kolorowe szybki. Witrażu, o którym chcę napisać, już nie ma. Nie udało mi się na razie ustalić, co tak naprawdę przedstawiał i co się z nim mogło stać. Być może przepadł bezpowrotnie.

Bo okazuje się, że Krakowski Zakład Witrażów zawitał także do Sosnowca.

W okresie międzywojennym rozbudowano istniejącą do dziś, XIX - wieczną kamienicę, znajdującą się na rogu głównych ulic miasta: Modrzejowskiej i Warszawskiej, by otworzyć słynny w tamtych czasach kinoteatr "Sfinks".
"Sfinks", stanowiący własność braci Maksa i Wilhelma Binderów (żydowskiego pochodzenia), zapisał się w historii muz orszaku Apollina złotymi zgłoskami - to właśnie tu w roku 1923 odbył się pierwszy koncert słynnego tenora, Jana Kiepury.

Właściciele cieszącego się ogromną popularnością "największego i najwspanialszego Teatru Kinematograficznego w Zagłębiu", zamówili w Krakowie witraż, mający uświetnić wnętrze obiektu.
Dzieło powstało z zakładzie S. G. Żeleński w 1929 roku. Jego projektantem był Franciszek Mączyński.

Dziś "Sfinks" już nie istnieje. W budynku kina, znajdującym się przy ulicy Warszawskiej 18a, dziś funkcjonuje "chiński market".
O historii całej kamienicy możemy przeczytać w rewelacyjnym artykule autorstwa pani Anny Urgacz:
Historia jednej kamienicy

Moje zdjęcia powstały latem 2016 roku.

Postautor: **Karolina Kot** » wtorek 19 lip 2016, 22:36

Oto witraż zaprojektowany przez samego Józefa Mehoffera, pochodzący ze słynnego Domu Pod Globusem w Krakowie, znajdującego przy ulicy Długiej 1, na rogu z ulicą Basztową.
Na moich zdjęciach dzieło to przedstawia się on dość interesująco - jest w trakcie renowacji. Obecnie powróciło już na swoje miejsce.
A tak wygląda nasz witraż w całości.

Mario · Postautor: **Mario** » wtorek 26 lip 2016, 23:47

Nad wejściem do pensjonatu mieszczącego się w dawnym Domu Popielów - Kraków Basztowa 1- znajduje się owalny witraż Madonny z Dzieciątkiem

Mario · Postautor: **Mario** » sobota 30 lip 2016, 22:31

Powrócę do znajdującego się przy ulicy Długiej 1 (róg z Basztową) tzw. Domu pod Globusem, który od 1906 r. mieścił Krakowską Izbę Handlowo-Przemysłową (w czasach PRL-u siedzibę KP PZPR , obecnie Księgarnię i Wydawnictwo Literackie).
Opisany wcześniej przez szkieletka wspaniały witraż, umieszczony w Sali Mehofferowskiej powstał w latach międzywojennych.

Tymczasem na klatce schodowej Domu pod Globusem znajdują się dużo starsze, skromniejsze witraże wykonane "za Austrii", podczas budowy gmachu Izby Handlowo-Przemysłowej. Powstały one w Krakowskich Zakładach Witrażów, Oszkleń Artystycznych i Fabryki Mozaiki Szklanej i były ostatnią pracą, wyprodukowaną pod tym szyldem. Wkrótce po tym zakłady zostały wykupione przez Stanisława Gabriela Żeleńskiego i zmieniły nazwę na Krakowski Zakład Witrażów S.G. Żeleński.

Mario · Postautor: **Mario** » sobota 30 lip 2016, 22:33

Witraże w oknach klatki schodowej dawnej Izby Handlowo-Przemysłowej przedstawiają symbole przemysłu oraz handlu. Jest na nich umieszczony parostatek, lokomotywa, budynek fabryki, słup telegraficzny, port morski, spichlerz, stragan kupiecki oraz opiekujący się tym wszystkim bóg Merkury.
Witraże zaprojektował Franciszek Mączyński.
Są witrażami z Zakładu Witrażów S. G. Żeleński, należącego wówczas jeszcze do architekta Władysława Ekielskiego oraz malarza Antoniego Tucha.

Mario · Postautor: **Mario** » piątek 05 sie 2016, 22:20

Podobnie małe witraże znajdują się na klatce schodowej kamienicy przy ulicy Sławkowskiej 12. Przedstawiają postaci kobiet w strojach z epoki.
By odnaleźć sygnaturę S. G. Żeleński, potwierdzającą przynależność tych dzieł do powyższego wątku, należało przymknąć wąskie, boczne skrzydło jednego z okien.

Postautor: **Karolina Kot** » piątek 05 sie 2016, 22:32

Przepiękne są te szkiełka!
W dodatku pochodzą sprzed I Wojny Światowej, co oznacza, że ich twórcą mógł być - i był nim najpewniej - sam Stanisław Gabriel Żeleński.

Mario · Postautor: **Mario** » piątek 12 sie 2016, 23:21

W klatce schodowej krakowskiej kamienicy przy ul. Jana III Sobieskiego 10 (pod zdjęciami błąd cyfrowy) znajdują się dwa bliźniacze witraże, ozdobione dekoracyjnym motywem roślinnym u góry, niżej Beskidami i pod nimi grzybami. Dolny witraż jest załatany kawałkiem sklejki.

Mario · Postautor: **Mario** » piątek 12 sie 2016, 23:32

Górny witraż na półpiętrze miał otwarty lufcik przysłoniety firanką. Po jego zamknięciu witraż zaprezentował się w całości. Został zaprojektowany przez architekta Wacława Krzyżanowskiego, a wykonany w 1907 r. w Krakowskim Zakładzie Witrażów S. G. Żeleński.

Mario · Postautor: **Mario** » piątek 19 sie 2016, 23:01

W Krakowie, na Placu Szczepańskim 2, znajduje się secesyjna Kamienica Wolnego, wybudowana w 1909 roku. W obiekcie tym umieszczono pięć witraży pozbawionych sygnatur. Większość dostępnych informacji przypisuje ich wykonanie Krakowskiemu Zakładowi Witraży S. G. Żeleński.