Wieliczka - Klasno, Stara Synagoga

Posty: 2061
Rejestracja: czwartek 12 lut 2015, 22:58

Wieliczka - Klasno, Stara Synagoga

Postautor: Franek D. » niedziela 21 lut 2016, 23:55

Przed II wojną światową, w słynącej z handlu solą Wieliczce były dwie gminy żydowskie: starsza, ortodoksyjna - założona z pocz. XVI w. w leżącym w oddali - poza granicami miasta - Klaśnie oraz młodsza, postępowa i zarazem bogatsza - założona w XIX w. w centrum miasta przez napływających z różnych stron Żydów. Pierwsza gmina w odległym od centrum Klaśnie powstała w efekcie królewskiego zakazu, który zabraniał Żydom osiedlania się w Wieliczce (w taki sposób próbowano wyeliminować Żydów z intratnego handlu solą). Zakaz króla Zygmunta Augusta przestał istnieć w czasach zaboru austriackiego, co spowodowało napływ do centrum miasta nowej fali społeczności żydowskiej. W efekcie, do 1942 r. ponad połowę ludności Wieliczki stanowili Żydzi.

Do niedawna w Klaśnie stały dwie synagogi: istniejąca nadal Stara Synagoga (ul. Wiejska 11) oraz wyburzony kilka lat temu Dom Modlitwy (ul. Wiejska 9) przeznaczony dla kobiet. Stara Synagoga powstała w poł. XVIII w. Później przy jej wschodniej ścianie postawiono osobną bożnicę, pełniącą rolę babińca i równocześnie szkoły żydowskiej cheder.
Załączniki
Klasno - fot. 1.JPG
Klasno - fot. 1.JPG (46.25 KiB) Przejrzano 15424 razy
Klasno - fot. 2.JPG
Klasno - fot. 2.JPG (36.63 KiB) Przejrzano 15424 razy
Klasno Synagoga - fot. 1.JPG
Klasno Synagoga - fot. 1.JPG (47.15 KiB) Przejrzano 15424 razy
Klasno Synagoga - fot. 2.JPG
Klasno Synagoga - fot. 2.JPG (61.45 KiB) Przejrzano 15424 razy
Klasno Synagoga - fot. 4.JPG
Klasno Synagoga - fot. 4.JPG (80.8 KiB) Przejrzano 15424 razy
Klasno Synagoga - fot. 5.JPG
Klasno Synagoga - fot. 5.JPG (126.86 KiB) Przejrzano 15424 razy
Ostatnio zmieniony piątek 11 mar 2016, 23:21 przez Franek D., łącznie zmieniany 2 razy.

Posty: 2061
Rejestracja: czwartek 12 lut 2015, 22:58

Re: Wieliczka Klasno – Stara Synagoga

Postautor: Franek D. » niedziela 21 lut 2016, 23:59

Stara Synagoga, po zdewastowaniu jej wnętrza przez Niemców podczas okupacji, w latach powojennych uległa nieudolnej przebudowie na magazyn.
Dziś w jej kamienno – ceglanych ścianach wyraźnie widać ślady po 6-u zamurowanych otworach okiennych.
Na potrzeby magazynu usunięto strop, zmieniono kształt dachu na płaski stropodach, wykuto szeroki otwór wjazdowy i umieszczono w nim wrota. Wewnątrz zaślepiono wnękę na aron ha-kodesz oraz zniszczono większość dekoracji sztukatorskiej, malowanych inskrypcji oraz ornamentyki roślinnej.
Załączniki
Klasno Synagoga - fot. z lat powojennych.JPG
Klasno Synagoga - fot. z lat powojennych.JPG (51.38 KiB) Przejrzano 15423 razy
Klasno Synagoga - fot. 13.JPG
Klasno Synagoga - fot. 13.JPG (60.45 KiB) Przejrzano 15423 razy
Klasno Synagoga - fot. 12.JPG
Klasno Synagoga - fot. 12.JPG (61.12 KiB) Przejrzano 15423 razy
Klasno Synagoga - fot. 11.JPG
Klasno Synagoga - fot. 11.JPG (80.02 KiB) Przejrzano 15423 razy
Klasno Synagoga - fot. 10.JPG
Klasno Synagoga - fot. 10.JPG (83.56 KiB) Przejrzano 15423 razy
Klasno Synagoga - fot. 9.JPG
Klasno Synagoga - fot. 9.JPG (92.08 KiB) Przejrzano 15423 razy
Klasno Synagoga - fot. 8.JPG
Klasno Synagoga - fot. 8.JPG (118.1 KiB) Przejrzano 15423 razy
Klasno Synagoga - fot. 7.JPG
Klasno Synagoga - fot. 7.JPG (98.71 KiB) Przejrzano 15423 razy
Klasno Synagoga - fot. 6.JPG
Klasno Synagoga - fot. 6.JPG (42.78 KiB) Przejrzano 15423 razy
Klasno Synagoga - fot. 3.JPG
Klasno Synagoga - fot. 3.JPG (77.97 KiB) Przejrzano 15423 razy

Posty: 2061
Rejestracja: czwartek 12 lut 2015, 22:58

Re: Wieliczka - Klasno, Stara Synagoga

Postautor: Franek D. » wtorek 23 lut 2016, 09:51

W 1987 r. synagogę wpisano do krajowego rejestru zabytków. Były też plany wyremontowania budynku i otworzenia w nim Muzeum Wielickich Żydów.
Na Wirtualnym Sztetlu zobaczyć można zdjęcia zabytkowego wnętrza.
Załączniki
Wieliczka Klasno - wnętrze Starej Synagogi fot. Virtualny Sztetl  2009 r..JPG
fot. nieznanego autorstwa - Wirtualny Sztetl
Wieliczka Klasno - wnętrze Starej Synagogi fot. Virtualny Sztetl 2009 r..JPG (47.42 KiB) Przejrzano 15387 razy

Posty: 27771
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Wieliczka - Klasno, Stara Synagoga

Postautor: Karolina Kot » piątek 11 mar 2016, 23:06

Zdjęcia pochodzą z grudnia 2010 roku. Udało mi się wówczas sfotografować także ruiny chederu.
Lokalizacja
Załączniki
Stara Synagoga (12).jpg
Stara Synagoga (12).jpg (91.68 KiB) Przejrzano 15295 razy
Stara Synagoga (6).jpg
Stara Synagoga (6).jpg (91.52 KiB) Przejrzano 15295 razy
Stara Synagoga (2).jpg
Stara Synagoga (2).jpg (74.7 KiB) Przejrzano 15295 razy
Stara Synagoga (1).jpg
Stara Synagoga (1).jpg (112.79 KiB) Przejrzano 15295 razy
Stara Synagoga (3).jpg
Stara Synagoga (3).jpg (64.64 KiB) Przejrzano 15295 razy
Stara Synagoga (15).jpg
Stara Synagoga (15).jpg (95.04 KiB) Przejrzano 15295 razy
Stara Synagoga (14).jpg
Stara Synagoga (14).jpg (117.77 KiB) Przejrzano 15295 razy
Stara Synagoga (19).jpg
Stara Synagoga (19).jpg (80.94 KiB) Przejrzano 15295 razy
Stara Synagoga (18).jpg
Stara Synagoga (18).jpg (90.56 KiB) Przejrzano 15295 razy
Stara Synagoga (17).jpg
Stara Synagoga (17).jpg (78.06 KiB) Przejrzano 15295 razy
Stara Synagoga (16).jpg
Stara Synagoga (16).jpg (93.38 KiB) Przejrzano 15295 razy
Stara Synagoga (10).jpg
Stara Synagoga (10).jpg (93.59 KiB) Przejrzano 15295 razy
Stara Synagoga (9).jpg
Stara Synagoga (9).jpg (69.52 KiB) Przejrzano 15295 razy
Stara Synagoga (13).jpg
Stara Synagoga (13).jpg (60.7 KiB) Przejrzano 15295 razy
Stara Synagoga (11).jpg
Stara Synagoga (11).jpg (69.45 KiB) Przejrzano 15295 razy
Stara Synagoga (5).jpg
Stara Synagoga (5).jpg (92.6 KiB) Przejrzano 15295 razy
Stara Synagoga (4).jpg
Stara Synagoga (4).jpg (92.11 KiB) Przejrzano 15295 razy
Stara Synagoga (8).jpg
Stara Synagoga (8).jpg (110.69 KiB) Przejrzano 15295 razy
Stara Synagoga (7).jpg
Stara Synagoga (7).jpg (78.17 KiB) Przejrzano 15295 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27771
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Wieliczka - Klasno, Stara Synagoga

Postautor: Karolina Kot » sobota 20 maja 2017, 00:49

Maj 2017.
Tak wygląda budynek dawnej synagogi oraz dzielnica Klasno na zdjęciach lotniczych, wykonanych przez Chronosa:
Załączniki
Dawna synagoga (3).JPG
Dawna synagoga (3).JPG (132.12 KiB) Przejrzano 14548 razy
Dawna synagoga (2).JPG
Dawna synagoga (2).JPG (136.94 KiB) Przejrzano 14548 razy
Dawna synagoga (1).JPG
Dawna synagoga (1).JPG (135.29 KiB) Przejrzano 14548 razy
Dawna synagoga (6).JPG
Dawna synagoga (6).JPG (144.04 KiB) Przejrzano 14548 razy
Dawna synagoga (5).JPG
Dawna synagoga (5).JPG (137.74 KiB) Przejrzano 14548 razy
Dawna synagoga (4).JPG
Dawna synagoga (4).JPG (148.55 KiB) Przejrzano 14548 razy
Dawna synagoga (7).JPG
Dawna synagoga (7).JPG (135.92 KiB) Przejrzano 14548 razy
Zabudowania dzielnicy Klasno (3).JPG
Zabudowania dzielnicy Klasno (3).JPG (90.03 KiB) Przejrzano 14548 razy
Zabudowania dzielnicy Klasno (2).JPG
Zabudowania dzielnicy Klasno (2).JPG (143.18 KiB) Przejrzano 14548 razy
Zabudowania dzielnicy Klasno (1).JPG
Zabudowania dzielnicy Klasno (1).JPG (117.32 KiB) Przejrzano 14548 razy
Z pozdrowieniami dla sympatycznych znajomych!.JPG
Z pozdrowieniami dla sympatycznych znajomych!.JPG (118.46 KiB) Przejrzano 14548 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 2061
Rejestracja: czwartek 12 lut 2015, 22:58

Re: Wieliczka - Klasno, Stara Synagoga

Postautor: Franek D. » sobota 20 maja 2017, 21:48

Marzenia o Muzeum Wielickich Żydów są coraz bardziej nierealne. Zabytkowy budynek synagogi przekazany został przez Krakowską Gminę Żydowską prywatnemu użytkownikowi, który jej wnętrze zamienił w stolarnię pełną dudniących maszyn. Na ścianach nie ma już śladów polichromii, zastąpiły je płyty rigips. Z jednego z zamurowanych otworów okiennych wystaje na zewnątrz rura od pieca trociniaka.
Załączniki
1. Klasno - synagoga.JPG
1. Klasno - synagoga.JPG (80.38 KiB) Przejrzano 14515 razy
2. Klasno - synagoga.JPG
2. Klasno - synagoga.JPG (96.46 KiB) Przejrzano 14515 razy
3. Klasno - synagoga.JPG
3. Klasno - synagoga.JPG (91.03 KiB) Przejrzano 14515 razy

Posty: 2061
Rejestracja: czwartek 12 lut 2015, 22:58

Re: Wieliczka - Klasno, Stara Synagoga

Postautor: Franek D. » poniedziałek 13 sty 2020, 15:06

Klasno / Wieliczka https://dziennikpolski24.pl/wieliczka-s ... 1-14712320
W zbutwiałej drewnianej skrzyni, którą odkryto pod podłogą we wschodniej części Starej Synagogi w Wieliczce było ok. 350 przedmiotów. Znaleziono m.in. świeczniki, części mosiężnych żyrandoli, dwa naczynia z brązu z hebrajskimi napisami i srebrny kielich, a także odznaki oficerów C.K. Armii.
Dziennik polski "Wieliczka-w synagodze znaleziono setki cennych przedmiotów"

Posty: 2061
Rejestracja: czwartek 12 lut 2015, 22:58

Re: Wieliczka - Klasno, Stara Synagoga

Postautor: Franek D. » niedziela 23 lut 2020, 20:44

26.02.2020 r. w Wieliczce 16 spotkanie z cyklu „Wieliczka-Wieliczanie” Bis! pt. „Pamiętali… Pamiętamy… Pamiętajcie… Wspomnienia Żydów polskich”.
Stowarzyszenia „Klub Przyjaciół Wieliczki” zaprasza w środę 26.02. 2020 r. o godz.16.00-tej w Wieliczce w sali „Magistrat” na 16 spotkanie z cyklu „Wieliczka-Wieliczanie” Bis!.pt. „Pamiętali.. Pamiętamy… Pamiętajcie… Wspomnienia Żydów polskich”. Spotkanie odbywa się pod patronatem Burmistrza Miasta i Gminy Wieliczka. W programie zaplanowano prelekcje: Tadeusza Jakubowicza, przewodniczącego Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie, ocalałego z zagłady w 1942 r.; Michała Zajdy z Instytutu Pamięci Narodowej i dr Pawła Skoruta z Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie – „Wspomnienia Żydów Polskich w oparciu o książkę Michała Zajdy i Pawła Skoruta pt. „Pamiętali…pamiętamy… pamiętajcie…Wspomnienia Żydów polskich” (IPN, Kraków 2019); Bohdana Piotrowicza, prezesa Zarządu Stowarzyszenia Pomocy Szkole „Małopolska”- „Marii Bajorkowej „Urywek z Pamiętnika” (SPSM Oddział Terenowy w Wieliczce, 2019), Uri Shmueli „Moje wspomnienia” (Wieliczka 2020); Szymon Milner, syn Schmuela - „Wspomnienia Schmuela Milnera urodzonego w Wieliczce 10.01.1926 r. z pamiętnika pt. „Sam na świecie” ; dr Michała Wojenko z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego - „Tajemnice Klasna, czyli kilka słów o skarbie z wielickiej synagogi”. Spotkanie prowadzi niżej podpisana. Zapraszamy do udziału w 16 spotkaniu Wieliczka-Wieliczanie” Bis! wszystkich zainteresowanych – Wstęp wolny.
Opracowała Jadwiga Duda

Wybieram się

Posty: 2061
Rejestracja: czwartek 12 lut 2015, 22:58

Re: Wieliczka - Klasno, Stara Synagoga

Postautor: Franek D. » czwartek 27 lut 2020, 16:43

Ostatnim punktem 16 spotkania Wieliczka-Wieliczanie Bis był oczekiwany przez uczestników wykład dr Michała Wojenko z Instytutu Archeologii UJ dotyczący odkrytych w Starej Synagodze w Klaśnie skarbów.

Geneza zbudowanej z kamienia Starej Synagogi, zwanej też Wielką nie jest znana. Prawdopodobnie pochodzi z poł. XVIII w. Budynek umieszczony jest na austriackiej mapie z 1777 r. Nieistniejąca obok Mała Synagoga powstała później.
Samo Klasno zostało założone po 1566 r.
Nie zachowały się stare fotografie miejsca.
Pierwszy slajd prezentuje znane wszystkim zdjęcie Starej Synagogi z 1961 r. pełniącej funkcję magazynu.

W 2013 r. dokonano wstępnego rozpoznania archeologiczno-architektonicznego sondując grunt w narożnikach fundamentów.

W styczniu 2020 r. pojawiła się informacja, że podczas prac prowadzonych w synagodze przez firmę KROZ /Kompleksowa Rewaloryzacja Obiektów Zabytkowych/ natrafiono na skrzynię zawierającą skarb. Po zdjęciu desek z podłogi pracownicy zauważyli w jednym miejscu ciemniejszą barwę ziemi świadczącą o jej przekopaniu. W ciemniejszym prostokącie natrafili na pozostałości po drewnianej skrzyni, a w niej przedmioty z mosiądzu, brązu cyny oraz srebra.
Załączniki
00.jpg
00.jpg (77.69 KiB) Przejrzano 10824 razy
01.jpg
01.jpg (200.66 KiB) Przejrzano 10824 razy
02.jpg
02.jpg (32.04 KiB) Przejrzano 10824 razy
03.jpg
03.jpg (99.17 KiB) Przejrzano 10824 razy
03a.jpg
03a.jpg (160.51 KiB) Przejrzano 10824 razy
03b.jpg
03b.jpg (116.15 KiB) Przejrzano 10824 razy

Posty: 2061
Rejestracja: czwartek 12 lut 2015, 22:58

Re: Wieliczka - Klasno, Stara Synagoga

Postautor: Franek D. » czwartek 27 lut 2020, 16:46

W skrzyni o wymiarach: L 130 cm B 70 cm H 80 cm umieszczonych było ok. 350 przedmiotów liturgicznych, wśród nich 1 srebrny kielich do wina używany po modlitwie na zakończenie szabatu, 2 dziewięcioramienne chanukije oraz kilka innych świeczników, bardzo liczne elementy z 5 rozkręconych żyrandoli mosiężnych, 2 posrebrzane lichtarze, 2 srebrne rimonimy - uchwyty drążków do odczytywania Tory, 1 srebrna odznaka z sukienki na Torę połączona łańcuszkiem ze srebrnym jadem - wskaźnikiem do czytania Tory, 2 duże cynowe naczynia z czerpakami przeznaczone do obmywania ciał zmarłych.
Przedmioty pochodzą z XIX oraz z przełomu XIX/XX w.

W skrzyni było również 19 odznak z czapek oficerów piechoty wojsk CK Austro-Węgier.
Załączniki
04.jpg
04.jpg (71.64 KiB) Przejrzano 10824 razy
05.jpg
05.jpg (132.56 KiB) Przejrzano 10824 razy
07.jpg
07.jpg (131.42 KiB) Przejrzano 10824 razy
08.jpg
08.jpg (132.76 KiB) Przejrzano 10824 razy
09.jpg
09.jpg (36.09 KiB) Przejrzano 10824 razy
010.jpg
010.jpg (135.55 KiB) Przejrzano 10824 razy
011.jpg
011.jpg (135.54 KiB) Przejrzano 10824 razy
012.jpg
012.jpg (87.16 KiB) Przejrzano 10824 razy
013.jpg
013.jpg (50.35 KiB) Przejrzano 10824 razy


phpbb 3.1 styles demo

Wróć do „Województwo małopolskie”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 2 gości