Bochnia - Muzeum im. Fischera w dawnym klasztorze Dominikanów

[Mario]

Pod nr Rynek 20 znajduje się zabytkowy, późnobarokowy gmach z łamanym dachem. Budynek jest pozostałością po zlikwidowanym w 1777 r. bocheńskim klasztorze Dominikanów. Przez dwa kolejne wieki był siedzibą władz administracyjnych miasta. Obecnie, od ponad pół wieku jest placówką muzealną - słynącą ze zbiorów dawnej rzeźby ludowej i malarstwa, starodruków i rękopisów, pamiątek cechowych, militariów oraz wielu eksponatów z tematyki judaistycznej i afrykańskiej - Muzeum im. Stanisława Fischera.
Przed wejściem do gmachu stoi rzeźba założyciela - darczyńcy swojej bogatej kolekcji.

[Mario]

Muzeum zajmuje budynki dawnego konwentu Dominikanów. Ich klasztor sięgający 1375 r., początkowo znajdował się obok, w miejscu obecnego Sądu Rejonowego i stojącego przed nim kamiennego krzyża (był tam przyklasztorny kościół). W połowie XVII w. Dominikanie przenieśli się do darowanej im dużej kamienicy w Rynku, łącząc ją dziedzińcem z dotychczasową siedzibą. Klasztorny styl zabudowy łatwo tu zauważyć. W następnym wieku, po pożarze klasztoru zakonnicy zostali przeniesieni do Jarosławia, a w ich głównym budynku Austriacy ustanowili siedzibę starosty Cyrkułu Bocheńskiego.

[Mario]

Rozpoczynamy zatem zwiedzanie:

W jednej z pierwszych sal na podłodze leży potężna belka z napisem „Z Pieżchowa Jakob Kostuch Malował Dzwonnicę Dnia. 16. Października. w Roku. 1819.”
Belka pochodzi z dzwonnicy w Niegowici (pierwszej parafii księdza wikarego Karola Wojtyły).

Warto uzupełnić: W Pierzchowie (w którym w 1755 urodził się gen. Jan Henryk Dąbrowski), przyszedł na świat najstarszy znany z imienia i nazwiska poeta ludowy - Jakub Kostuch.
Ten młodszy o 34 lata od generała Dąbrowskiego Pierzchowianin, syn małorolnego chłopa, był wyjątkowym samoukiem. Swoją wiedzę zdobył lekturą książek przyrodniczych, astronomicznych, historycznych oraz literackich, które wypożyczał z miejscowego dworu Kępińskich oraz od proboszcza parafii Niegowić. Gdy opanował sztukę czytania, pisania, malarstwa, mechaniki oraz zasady pomiaru gruntów, powierzono mu funkcję pisarza gminnego.
„Kurier Warszawski” w 1830 r. napisał o nim: „…najwięcej zasmakował w Poezyi, czytał z upodobaniem dzieła Krasickiego, Karpińskiego i Trembeckiego, a z własnego natchnienia wziąwszy pióro wydał niektóre płody swojego Jenjuszu…”.

"Na wzór tych czyńcie - co się dobrze mają, gdy oni sieją, wtenczas i wy siejcie. Patrzcie, jak oni rolę uprawiają, nie zalegając - do pracy się miejcie.
Strzeżcie się zbytków, rozpusty, kradzieży. Szanujcie bliźnich - kochajcie jak braci. Oddajcie szczerze, co komu należy - bo Bóg złych karze, ale dobrym płaci.
Żebyście zawsze cnotliwymi byli. Wobec przykrego - co na was przypadnie, wszystko cierpliwie z godnością znosili. A wtedy troski zwyciężycie snadnie."

[Mario]

Muzeum zostało założone w 1959 r. przez profesora gimnazjalnego, nauczyciela wiśnickiego liceum plastycznego, badacza historii ziemi bocheńskiej oraz wybitnego kolekcjonera, Stanisława Fischera. On przekazał dla muzeum swoje bogate zbiory, które dziś stanowią znaczną część prezentowanych eksponatów.
W jednej z sal wystawowych jest umieszczony jego autoportret, w innej zaś odtworzono jego gabinet.

[Mario]

Sale I piętra Muzeum zdobią obrazy malarstwa polskiego XIX - XX w. (T. Axentowicz, O. Boznańska, J. Fałat, S. Filipkiewicz, A. Jezierski, A. Karpiński, J. Malczewski, T. Makowski, t. Okoń, J. Pankiewicz, K. Sichulski, H. Siemiradzki, J. Stanisławski, W. Tetmajer, K. Tichy, W. Wodzinowski, L. Wyczółkowski) oraz rodzimego malarstwa bocheńskiego (S. Fischer i inni).

[Mario]

Wysoki strych mieszczący się pod okazałym dachem mansardowym, po adaptacji zamienił się w salę konferencyjną. Odbywają się w niej Czwartkowe Spotkania Muzealne obejmujące wykłady i odczyty o tematyce historycznej i kulturowej. W sali prowadzone są też lekcje edukacyjne dla młodzieży. Ozdobą poddasza są rózne wystawy czasowe:

[Mario]

Dolne sale prezentują sakralną sztukę ludową oraz bocheński folklor...

[Mario]

Dwie sale na parterze mieszczą ludowe stroje, wiejskie kukły, drewniane świątki, sprzęt gospodarczy, instrumenty muzyczne jak również akcesoria związane ze świętami kościelnymi, w tym lipnicką palmę.

[Franek D.]

Dodam, że w salach na parterze znajduje się również ekspozycja etnograficzna różnych wyrobów ludowych, pochodzących z terenów pozaeuropejskich - z Afryki, Azji, Australii oraz Ameryki Łacińskiej:

[Franek D.]

W bocheńskim muzeum nie mogło zabraknąć działu poświęconego historii miejscowego wydobycia soli.

W kopalni soli w Wieliczce przewodnicy opowiadają o św. Kindze, która w drodze do Krakowa w Wieliczce wskazała miejsce, w którym odkopano sól.
W Bochni podawane jest sprostowanie:
Święta Kinga urodziła się w 1234 r. Będąc córką węgierskiego króla Beli, w wieku 14 lat została żoną polskiego księcia Bolesława Wstydliwego.
Początki kopalni soli w Bochni to rok 1248 – Kinga miała właśnie wtedy 14 lat i jechała przez Bochnię do Krakowa, wziąć z Bolesławem ślub.
Początki kopalni soli w Wieliczce to rok 1290 – Kinga będąc już wtedy w podeszłym wieku, przebywała w klasztorze Klarysek w Starym Sączu, gdzie zmarła 2 lata później.

Legenda o pierścieniu św. Kingi dotyczy tylko i wyłącznie Bochni!