Dołki pokutne czyli tajemnicze dziury na ścianach kościołów

Postautor: **Karolina Kot** » piątek 03 lis 2017, 07:26

I przenosimy się ponownie w okolice Krakowa.

We wsi Wysiołek Luborzycki, położonej w gminie Kocmyrzów-Luborzyca, na wzniesieniu, znajduje się gotycki kościół pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Świętego.
Kilka ładnych "dołków pokutnych" znajdziemy na jego południowej ścianie, pomiędzy wejściem bocznym, a prezbiterium.
Na marginesie należy dodać cenną uwagę: romańskie i gotyckie kościoły wiejskie najczęściej posiadały wejście zlokalizowane z boku świątyni, umieszczone od południa. Dopiero z czasem, podczas kolejnych przekształceń, dobudowywano bramę na przedłużeniu nawy głównej.

Postautor: **Karolina Kot** » sobota 16 gru 2017, 01:50

Teraz będzie coś z województwa świętokrzyskiego. Na ścianie bardzo ciekawego, kamiennego, gotyckiego kościoła pod wezwaniem św. Marii Magdaleny, znajdującego się w miejscowości Dobrowoda w gminie Busko-Zdrój, także zauważyłam nasze tajemnicze dołki.

Zdjęcia pochodzą z grudnia 2017 roku.
Lokalizacja

Postautor: **Karolina Kot** » sobota 16 gru 2017, 22:24

Jak bumerang powracamy do Małopolski.
Jeździł człowiek do Krakowa drogą krajową numer 79 tyle razy, zawieszał wzrok na widocznym z daleka gotyckim kościele pod wezwaniem Wszystkich Świętych w Rudawie (powiat krakowski, gmina Zabierzów) i jakoś mu do głowy nie przyszło, by przyjrzeć się jego zabytkowym murom dokładniej.
Aż do dziś.
Okazało się, że na cegłach zachowało się sporo dołków ogniowych, zlokalizowanych na południowej i wschodniej ścianie prezbiterium.
Co ciekawe, na kościele w nieodległych Bolechowicach nie odkryliśmy reliktów tego typu.

Zdjęcia wykonałam w grudniu 2017 roku.
Lokalizacja

Postautor: **Karolina Kot** » niedziela 24 gru 2017, 10:13

Wawrzeńczyce w powiecie krakowskim, w gminie Igołomia-Wawrzeńczyce. Ślady po świdrach ogniowych, zachowane na gotyckim prezbiterium kościoła pod wezwaniem świętego Zygmunta i Marii Magdaleny odkryła moja mama, która uparła się, żeby podjechać bliżej i zobaczyć wszystko dokładniej, chociaż z drogi wydawało się, że świątynia w całości jest współcześnie otynkowana.

Franek D. · Postautor: **Franek D.** » piątek 29 gru 2017, 07:57

Nie wszystkie widoczne w ścianach kościołów tajemnicze dziury okazują się być dołkami pokutnymi.
W kamiennym fundamencie niedawno odnowionej fasady zabytkowej katedry w Tarnowie zobaczyć można wywiercone współcześnie otwory osuszające mur świątyni.

Postautor: **Karolina Kot** » piątek 19 sty 2018, 07:43

Gotycki kościół parafialny pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Głubczycach pochodzi z XIII wieku, ale był dodatkowo rozbudowywany w wieku XIV.
Na jego murach, głównie od strony południowej, ale nie tylko, znaleźć można całą galerię wszelakich dołków i dołów, nacięć (być może śladów po krzesiwie) i wrzecionowatych śladów, które mogły powstać przy użyciu tzw. frygi.

Postautor: **Karolina Kot** » niedziela 29 lip 2018, 23:50

Dawno nie wspominałam o nowych dołkach. Nie dlatego, że nie szukałam ich. Z zawziętością lustrowałam prezbiteria każdego napotkanego po drodze kościoła, starszego, niż XVI wiek. Niestety - w wielu, bardzo wielu przypadkach - bez skutku.

Aż pewnego upalnego, lipcowego dnia trafiłam do Stopnicy, uroczego miasteczka, położonego w powiecie buskim. Tamtejszy kościół noszący wezwanie świętych Piotra i Pawła, wybudowany w połowie XIV wieku, został dosłownie zmasakrowany w czasie II Wojny Światowej. Na szczęście podjęto się jego pracochłonnej odbudowy, chociaż do dziś tu i ówdzie można na zachowanych oryginalnych fragmentach zabytku dostrzec ślady ostrzału.

Na południowo - wschodniej elewacji prezbiterium, wśród licznych powymienianych na nowsze ciosów, dostrzegłam wgłębienia innego typu. Zachowało się ich zaledwie kilka, ale jestem absolutnie pewna, ze to one - moje ulubione "dołki pokutne". W przeciwieństwie do dziur powstałych w wyniku działań wojennych lub będących efektem wietrzenia mają regularny kształt przypominający miseczkę i idealnie równe, gładkie ścianki.

Zdjęcia pochodzą z lipca 2018 roku.
Lokalizacja

Postautor: **Karolina Kot** » czwartek 02 sie 2018, 07:25

Pozostajemy w klimatach świętokrzyskich, ale przenosimy się do Szydłowa, niewielkiej, ale absolutnie niesamowitej miejscowości, położonej w gminie Staszów.
To dawne miasteczko wywarło na mnie ogromne wrażenie pod wieloma względami.
Zabytkowy kościół pod wezwaniem św. Władysława, ufundowany w roku 1355 przez Kazimierza Wielkiego, nie zawiódł moich oczekiwań.
Na murach jego gotyckiego prezbiterium znalazłam kolejną porcję ślicznych wgłębień, nazywanych przeze mnie "dołkami pokutnymi".

Oczywiście cieszyłam się jak dziecko.

Lokalizacja
Zdjęcia wykonałam w lipcu 2018 roku.

Postautor: **Karolina Kot** » sobota 11 sie 2018, 12:17

"Nigdy nie mów, że o Krakowie wiesz już wszystko".

Wydawało mi się, że tak dokładnie zlustrowałam ściany wszystkich krakowskich kościołów i że najpewniej nic mnie nie już zaskoczy. A tu jednak! Okazało się, że znajdujący się na rynku romański (oczywiście starannie przebudowany potem na barokowy) kościół pod wezwaniem św. Wojciecha nie jest jedynym zabytkiem w mieście, który może się pochwalić posiadaniem "dołków pokutnych".

Na Kazimierzu, przy bocznym wejściu wiodącym z krużganków klasztornych do gotyckiego kościoła, noszącego wezwanie świętych Katarzyny i Małgorzaty, znajdują się kamienne schody, ewidentnie wzniesione wtórnie z różnych, dosyć przypadkowych płyt, w tym między innymi ze starego nagrobka. Na jednym z kamieni dostrzegliśmy nasze ulubione otworki w powalającej ilości sztuk trzy.
Ich aktualna lokalizacja nie jest z całą pewnością pierwotna, a kamienny cios schodów musiał znajdować się niegdyś w innym miejscu.
Będąc w okolicach Skałki zajrzyjcie koniecznie do świątyni i klasztoru i oceńcie to znalezisko sami!

Franek D.

W kamiennym fundamencie wieży kościelnej z 1920 roku w Starym Korczynie.
Czyżby podczas gruntownej odbudowy zniszczonego podczas I wojny światowej kościoła użyto z niego kamienia wapiennego do stawianej wówczas dzwonnicy?

Zdjęcia pochodzą z aparatu fotograficznego Mario.