We wsi Ucisków, położonej w powiecie buskim, w gminie Nowy Korczyn, na skraju lasu, po lewej stronie drogi wojewódzkiej numer 973 prowadzącej z Nowego Korczyna do Buska-Zdroju znajduje się szczególna nekropolia: duży cmentarz z okresu wielkiej Wojny. Jest to zbiorcza mogiła, w której spoczęło 1366 żołnierzy rosyjskich i 479 austro-węgierskich, poległych w latach 1914 i 1915. Bardzo wielu z nich zginęło w Wigilię i Boże Narodzenie, w grudniu 1914 roku.
Całość założenia, zajmującego obszar około 1 hektara, otoczona jest przez stare drzewa i prezentuje się skromnie, ale zarazem monumentalnie: centralnym punktem jest wysoki na 6 metrów, reprezentacyjny kopiec ziemny, otoczony wałem z przerwą na bramę wejściową. Bezimienne groby upamiętnia kilkanaście współczesnych, drewnianych krzyży i jeden krzyż centralny.
W czasie II Wojny Światowej na terenie nekropolii prawdopodobnie spoczęli także Żołnierze Września, których ciała bezimiennie złożono w dwóch mogiłach.
Pierwotnie znajdował się tam także grób zbiorowy żołnierzy Armii Czerwonej, poległych w roku 1945, ale ich szczątki ale ich szczątki ekshumowano w latach 50. XX wieku.
O cmentarzu tym po raz pierwszy przeczytałam w książce autorstwa doktora Jerzego Pałosza pt: "Śmiercią Złączeni", ale jadąc nieco okrężną drogą z okolic Krakowa do Warszawy po prostu nie pamiętałam o tym miejscu i nie spodziewałam się widoku, który dostrzegłam w bocznej szybie auta.
Na szczęście na szosie nie było samochodów, szybko przyhamowałam więc i sprawnie skręciłam na pobocze. Spoglądając na ziemny kurhan od razu przypomniały mi się dawno przeczytane słowa i już wiedziałam, gdzie jestem i na co patrzę.
Na dodatek moja wizyta wypadła właśnie w grudniu. Nic dziwnego, że po przekroczeniu furtki zaszkliły mi się oczy, zwyczajnie zrobiło mi się żal tylu młodych ludzi. Dramatyzm Wielkiej Wojny w Uciskowie czuje się szczególnie mocno.
Lokalizacja