Łódź - miejsce po synagodze gminnej i Pomnik Dekalogu

[Karolina Kot]

Nieopodal łódzkiego rynku, dziś zabudowanego powojennymi domami, na skraju parku, znajduje się Pomnik Dekalogu, dłuta Gustawa Zemły, odsłonięty w roku 1995. Przedstawia on Mojżesza trzymającego dwie kamienne tablice z dziesięciorgiem przykazań.
Miejsce ustawienia obelisku wybrano nieprzypadkowo. W sąsiedztwie, przy ulicy Wolbórksiej 20 do czasów II Wojny Światowej istniała bowiem główna synagoga łódzkiej gminy żydowskiej.

Została została zbudowana w latach 1863–1871, według projektu Jana Karola Mertschinga, w miejscu rozebranej uprzednio, starszej, drewnianej bóżnicy (wiecej informacji na temat tego historycznego obiektu można znaleźć na portalu Wirtualny Sztetl.
Nowa modlitwenia była okazałym, murowanym budynkiem, wzniesionym na planie prostokąta w stylu noszącym cechy bizantyjskiego, neomauretańskiego i neoromańskiego. Ostateczny wygląd uzyskała po przebudowie z roku 1897, wykonanej według projektu Adolfa Zeligsona.

Niestety, ta ciekawa budowla nie zachowała się do dziś. Została zdewastowana, ograbiona i podpalona przez Niemców w nocy z 10 na 11 listopada 1939 roku. Jej wypalone pozostałości, które tak naprawdę nadawały się do odbudowy, decyzją okupantów rozebrano na wiosnę roku 1940.
Dziś miejsce po dawnej synagodze zajmują powojenne budynki, nawet sama ulica Wolborska zmieniła swój przebieg.
Pamiątką po jednej z najpiękniejszych łódzkich bóżnic jest wspomniany na początku pomnik.

Zdjęcia wykonałam w sierpniu 2016 roku.
Znacznie więcej informacji o synagodze zainteresowani znajdą na portalu Wirtualny Sztetl.
Lokalizacja