Płaza - Zakład Wapienniczy "Wapiennik"

Posty: 27824
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Płaza - Zakład Wapienniczy "Wapiennik"

Postautor: Karolina Kot » czwartek 09 kwie 2015, 22:09

W Płazie (gmina Chrzanów), przy ulicy Jana III Sobieskiego, obok nieczynnej już linii kolejowej, znajduje się duży i bardzo interesujący obiekt.

Zakład Wapienniczy "Wapiennik" powstał pod koniec XIX wieku. Pierwotnie nosił skomplikowaną nazwę "Wapienniki, Kamieniołomy i Fabryka Mielonego Wapna w Płazie", którą zmieniał potem kilkakrotnie. Podobnie, jak właścicieli.
Naturalne wychodnie wapieni środkowego triasu, należących do warstw górażdżańskich (zawierających doskonałej jakości wapienie zwane "kryształem"), były powodem wyboru lokalizacji.
Dobrze prosperujący zakład szybko się rozrastał i nabrał charakteru ponadlokalnego.
Jego znaczenie zmniejszyło się dopiero w II połowie XX wieku, gdy z powodu wyczerpania złoża wydajnych warstw górażdżańskich zakład rozpoczął eksploatację skał pochodzących z dużo gorszych, jako surowiec, warstw gogolińskich (które są zresztą moimi ulubionymi warstwami z całej geologicznej tabeli stratygraficznej ).
Wapiennik rozszerzył przy tym asortyment produkowanych wyrobów: poza wapnem zaczął dostarczać wapień dla przemysłu spożywczego i chemicznego, mączkę bitumiczną, sorbenty do instalacji odsiarczania spalin, nawozy, a także kruszywo budowlane i drogowe.
Ponad malowniczymi zabudowaniami Zakładu Wapienniczego wznoszą się strome ściany kamieniołomów. Mniejsze wyrobisko, położone w części północnej, jest już nieczynne. Większe składa się z trzech poziomów. Nadal prowadzona jest tam eksploatacja z użyciem materiału wybuchowego, dlatego łazikowanie w tym rejonie może być śmiertelnie niebezpieczne.

Lokalizacja
Więcej informacji
Załączniki
Zakład Wapienniczy w Płazie.jpg
Zakład Wapienniczy w Płazie.jpg (71.74 KiB) Przejrzano 15031 razy
Zakład Wapienniczy w Płazie (1).jpg
Zakład Wapienniczy w Płazie (1).jpg (69.68 KiB) Przejrzano 15031 razy
Zakład Wapienniczy w Płazie (3).jpg
Zakład Wapienniczy w Płazie (3).jpg (103.35 KiB) Przejrzano 15031 razy
Zakład Wapienniczy w Płazie (2).jpg
Zakład Wapienniczy w Płazie (2).jpg (57.01 KiB) Przejrzano 15031 razy
Zakład Wapienniczy w Płazie (5).jpg
Zakład Wapienniczy w Płazie (5).jpg (86.29 KiB) Przejrzano 15031 razy
Zakład Wapienniczy w Płazie (4).jpg
Zakład Wapienniczy w Płazie (4).jpg (95.26 KiB) Przejrzano 15031 razy
Zakład Wapienniczy w Płazie (6).jpg
Zakład Wapienniczy w Płazie (6).jpg (96.12 KiB) Przejrzano 15031 razy
Zakład Wapienniczy w Płazie (8).jpg
Zakład Wapienniczy w Płazie (8).jpg (104.36 KiB) Przejrzano 15031 razy
Zakład Wapienniczy w Płazie (7).jpg
Zakład Wapienniczy w Płazie (7).jpg (109.83 KiB) Przejrzano 15031 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27824
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Płaza - Zakład Wapienniczy "Wapiennik"

Postautor: Karolina Kot » czwartek 09 kwie 2015, 22:20

Na terenie zakładu znajduje się nieczynna już, zabytkowa budowla - szenastokomorowy piec kręgowy typu "Hoffmann", służący niegdyś do wypalania wapna.
Został zbudowany przez Józefa Reigera w 1892 roku z cegły i kamienia. Widoczną na zdjęciach drewnianą konstrukcję dachu, chroniącą piec, wspartą na rzędach drewnianych słupów, wzniesiono w roku 1949.

Piec kręgowy jest zmodyfikowaną wersją pieca pierścieniowego, opatentowanego przez Fredricha Hoffmanna dla wypału cegły ceramicznej w 1858 roku.
Kolejnym patentem, pochodzącym z 1868 roku, "Hoffmanna" zaadoptowano na potrzeby przemysłu wapienniczego.
Było to urządzenie niezmiernie wydajne, a przy tym proste w obsłudze. Jego charakterystyczną cechę stanowił „wędrujący” cykl produkcji, związany z przemieszczaniem się ognia w piecu. Ognia, którego nigdy nie wygaszano.

"Hoffmann" z Płazy to jedyny zachowany w całości egzemplarz, używany w przemyśle wapienniczym. Został wpisany do rejestru zabytków wojewódzkiego konserwatora w 1987 roku.

Lokalizacja pieca
Szkoda, że cegielniane piece tego typu nie mają tyle szczęścia i są wyburzane jeden po drugim.
Załączniki
Piec Hoffmana.jpg
Piec Hoffmana.jpg (72.82 KiB) Przejrzano 15029 razy
Piec Hoffmana (2).jpg
Piec Hoffmana (2).jpg (75.62 KiB) Przejrzano 15029 razy
Piec Hoffmana (1).jpg
Piec Hoffmana (1).jpg (96.45 KiB) Przejrzano 15029 razy
Piec Hoffmana (4).jpg
Piec Hoffmana (4).jpg (80.47 KiB) Przejrzano 15029 razy
Piec Hoffmana (3).jpg
Piec Hoffmana (3).jpg (71.65 KiB) Przejrzano 15029 razy
Piec Hoffmana (6).jpg
Piec Hoffmana (6).jpg (59.14 KiB) Przejrzano 15029 razy
Piec Hoffmana (5).jpg
Piec Hoffmana (5).jpg (69.71 KiB) Przejrzano 15029 razy
Piec Hoffmana (8).jpg
Piec Hoffmana (8).jpg (61.89 KiB) Przejrzano 15029 razy
Piec Hoffmana (7).jpg
Piec Hoffmana (7).jpg (61.71 KiB) Przejrzano 15029 razy
Piec Hoffmana (11).jpg
Piec Hoffmana (11).jpg (79.95 KiB) Przejrzano 15029 razy
Piec Hoffmana (10).jpg
Piec Hoffmana (10).jpg (59.78 KiB) Przejrzano 15029 razy
Piec Hoffmana (9).jpg
Piec Hoffmana (9).jpg (60.95 KiB) Przejrzano 15029 razy
Piec Hoffmana (12).jpg
Piec Hoffmana (12).jpg (69.85 KiB) Przejrzano 15029 razy
Piec Hoffmana (14).jpg
Piec Hoffmana (14).jpg (86.79 KiB) Przejrzano 15029 razy
Piec Hoffmana (13).jpg
Piec Hoffmana (13).jpg (75.12 KiB) Przejrzano 15029 razy
Piec Hoffmana (16).jpg
Piec Hoffmana (16).jpg (79.42 KiB) Przejrzano 15029 razy
Piec Hoffmana (15).jpg
Piec Hoffmana (15).jpg (81.5 KiB) Przejrzano 15029 razy
Piec Hoffmana (17).jpg
Piec Hoffmana (17).jpg (93.15 KiB) Przejrzano 15029 razy
Piec Hoffmana (19).jpg
Piec Hoffmana (19).jpg (63.06 KiB) Przejrzano 15029 razy
Piec Hoffmana (18).jpg
Piec Hoffmana (18).jpg (74.75 KiB) Przejrzano 15029 razy
Piec Hoffmana (20).jpg
Piec Hoffmana (20).jpg (55.04 KiB) Przejrzano 15029 razy
Piec Hoffmana (21).jpg
Piec Hoffmana (21).jpg (64.33 KiB) Przejrzano 15029 razy
Piec Hoffmana (22).jpg
Piec Hoffmana (22).jpg (45.69 KiB) Przejrzano 15029 razy
Piec Hoffmana (23).jpg
Piec Hoffmana (23).jpg (49.59 KiB) Przejrzano 15029 razy
Piec Hoffmana (24).JPG
Piec Hoffmana (24).JPG (112.78 KiB) Przejrzano 15029 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27824
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Płaza - Zakład Wapienniczy "Wapiennik"

Postautor: Karolina Kot » środa 25 paź 2017, 21:02

Źle to wszystko wygląda. Obiekty zakładu znikają jeden po drugim. Co prawda piec kręgowy Hoffmanna stoi sobie tak, jak stał, ale na przykład tego ustrojstwa już nie zobaczymy:
Zakład Wapienniczy w Płazie.jpg
Zakład Wapienniczy w Płazie.jpg (109.83 KiB) Przejrzano 12257 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 585
Rejestracja: piątek 04 lis 2016, 18:51
Lokalizacja: Bytom

Re: Płaza - Zakład Wapienniczy "Wapiennik"

Postautor: Velder » sobota 11 lis 2017, 01:52

Odwiedziłem zakład wapienniczy w listopadzie tego roku. Faktycznie, tego 'ustrojstwa' powyżej nie widziałem (chociaż nie wiem gdzie to dokładnie stało), ale reszta zabudowań nadal stoi.
Nie było specjalnie oznak trwającej rozbiórki, lecz na terenie zakładu zauważyłem leżącą stertę gruzu, więc coś jest chyba jednak na rzeczy...

Zaklad wapienniczy, listopad 2017 (1).jpg
Zaklad wapienniczy, listopad 2017 (1).jpg (211.24 KiB) Przejrzano 12144 razy
Zaklad wapienniczy, listopad 2017 (2).jpg
Zaklad wapienniczy, listopad 2017 (2).jpg (138.08 KiB) Przejrzano 12144 razy
Zaklad wapienniczy, listopad 2017 (3).jpg
Zaklad wapienniczy, listopad 2017 (3).jpg (158.46 KiB) Przejrzano 12144 razy
Zaklad wapienniczy, listopad 2017 (4).jpg
Zaklad wapienniczy, listopad 2017 (4).jpg (153.9 KiB) Przejrzano 12144 razy
Zaklad wapienniczy, listopad 2017 (5).jpg
Zaklad wapienniczy, listopad 2017 (5).jpg (143 KiB) Przejrzano 12144 razy
Zaklad wapienniczy, listopad 2017 (6).jpg
Zaklad wapienniczy, listopad 2017 (6).jpg (120.7 KiB) Przejrzano 12144 razy

edit: Aha, już wiem co jest 'na rzeczy'. Ten budynek też zniknął:

Obrazek

Posty: 585
Rejestracja: piątek 04 lis 2016, 18:51
Lokalizacja: Bytom

Re: Płaza - Zakład Wapienniczy "Wapiennik"

Postautor: Velder » czwartek 31 maja 2018, 21:12

Roboty wyburzeniowe chyba już zakończono, bo obecnie trwają tu jakieś prace remontowe.
Starałem się znaleźć jakieś informacje na temat co dokładnie się tu dzieje, ale dowiedziałem się tylko, że ominęło mnie zwiedzanie pieca kręgowego oraz pobliskiego kamieniołomu, w ramach XX Małopolskich Dni Dziedzictwa Kulturowego 2 tygodnie temu... Coż, trzeba będzie polować w następnym roku ;).

Polecam także zajrzeć sobie na stronkę Stowarzyszenia "Za Piecem", którą znalazłem przy okazji. Można tam znaleźć wiele ciekawych informacji i zdjęć na temat zakładu wapienniczego, a ponadto członkowie regularnie organizują różne wycieczki po interesujących miejscach w okolicy.
Załączniki
maj 2018 (1).jpg
maj 2018 (1).jpg (152.88 KiB) Przejrzano 10984 razy
maj 2018 (2).jpg
maj 2018 (2).jpg (112.42 KiB) Przejrzano 10984 razy


phpbb 3.1 styles demo

Wróć do „Województwo małopolskie”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 1 gość