Przeworsk - miejsce po synagodze

Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Przeworsk - miejsce po synagodze

Postautor: Karolina Kot » piątek 29 wrz 2017, 00:08

W Przeworsku, na tyłach ratusza, pomiędzy ulicą Kazimierzowską, a placem Adama Mickiewicza, znajduje się niewielki skwerek, przez którego środek przebiega alejka z ławkami.
W dzień powszedni jest to miejsce dość ruchliwe, pełne przemykających pospiesznie ludzi, zajętych bieżącymi sprawami.
Mało który z zamyślonych przechodniów zdaje sobie sprawę z tego, iż do czasów II Wojny Światowej właśnie tutaj wznosiła się okazała synagoga, wybudowana w latach 1626-1629.

Był to naprawdę wyjątkowy obiekt, nie tylko ze względu na metrykę.
Jak podaje Wikipedia:
Przy budowie bóżnicy zastosowano tzw. styl narodowy, podobnie jak w synagogach we Lwowie i Żółkwi, oparty na przepisach Talmudu. Budynek wzniesiony z cegły posiadał skarpy i był pokryty renesansowym dachem. Składał się z części głównej, mieszczącej salę modlitewną oraz z kruchty w formie przybudówki i przedsionka.
Nad kruchtą znajdowała się galeria dla kobiet (czyli babiniec), połączona otwartymi oknami z główną salą. W środku sali modlitewnej znajdowała się bima, w formie czterech słupów zakończonych sklepieniem tworzącym baldachim. Na ścianie, naprzeciw wejścia, od strony wschodniej, umieszczony został Aron ha-kodesz.
Około połowy XIX wzniesiono dodatkową przybudówkę od strony ulicy Kazimierzowskiej.
Po pożarze w 1761 wykonano sufit z drewna imitujący strop. Na początku XX wieku pokryto dach blachą ocynkowaną i zmieniono konstrukcję dachową nad krużgankiem.

Na szczęście dawny wygląd wnętrza uwieczniony został na pięknym XIX - wiecznym obrazie Józefa Brodowskiego (starszego). Podejrzewam, że żaden współczesny aparat fotograficzny nie oddałby takiego klimatu.
Obraz Józefa Brodowskiego.jpg
Obraz Józefa Brodowskiego.jpg (37.44 KiB) Przejrzano 5254 razy

Swoistą ciekawostką jest ponadto fakt, iż w przedsionku bóżnicy miało się znajdować narzędzie do wymierzania zasądzonych kar - żelazne kuny, umieszczone w specjalnym wgłębieniu w murze.


Niestety, ten wyjątkowej klasy obiekt nie przetrwał do naszych czasów. Synagoga przeworska została podpalona przez Niemców w dniu 12 września 1939 roku. Jej ruiny rozebrano, a dziś pozostał po nich jedynie skwer, zapewne kryjący pod ziemią relikty fundamentów.
Miejsce to nie jest w żaden sposób upamiętnione.
A szkoda.

Moje zdjęcia pochodzą z września 2017 roku.
Zdjęcia archiwalne zaczerpnęłam m.in. z Wikipedii i Fotopolski.
Lokalizacja
Załączniki
Miejsce po synagodze.jpg
Miejsce po synagodze.jpg (82.12 KiB) Przejrzano 5254 razy
Miejsce po synagodze (1).JPG
Miejsce po synagodze (1).JPG (72.21 KiB) Przejrzano 5254 razy
Miejsce po synagodze (4).JPG
Miejsce po synagodze (4).JPG (88.06 KiB) Przejrzano 5254 razy
Miejsce po synagodze (3).JPG
Miejsce po synagodze (3).JPG (95.07 KiB) Przejrzano 5254 razy
Miejsce po synagodze (2).JPG
Miejsce po synagodze (2).JPG (80.69 KiB) Przejrzano 5254 razy
Miejsce po synagodze (5).JPG
Miejsce po synagodze (5).JPG (66.92 KiB) Przejrzano 5254 razy
Na tle miasta (2).jpg
Na tle miasta (2).jpg (41.88 KiB) Przejrzano 5254 razy
Na tle miasta (1).jpg
Na tle miasta (1).jpg (75.9 KiB) Przejrzano 5254 razy
Pożar synagogi - wrzesień 1939 (2).jpg
Pożar synagogi - wrzesień 1939 (2).jpg (33.76 KiB) Przejrzano 5254 razy
Pożar synagogi - wrzesień 1939 (1).jpg
Pożar synagogi - wrzesień 1939 (1).jpg (50.04 KiB) Przejrzano 5254 razy
Synagoga - lata międzywojenne.jpg
Synagoga - lata międzywojenne.jpg (70.73 KiB) Przejrzano 5254 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

phpbb 3.1 styles demo

Wróć do „Województwo podkarpackie”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 1 gość