Strażnicy Czasu

Pierwszymi znanymi właścicielami Krzesławic byli rycerze z rodu Gryfitów. W 1198 podarowali oni te dobra zakonowi bożogrobców w Miechowie, a po kasacie zakonu w XVIII w. majątek trafił w ręce Akademii Krakowskiej. W 1788 tytułem emifeuzy wszedł w jego posiadanie ówczesny rektor tej uczelni Hugo Kołłątaj (1750–1812). Wystawiony przez niego dwór stał w miejscu, gdzie dziś znajduje się latarnia koło parkingu. Budowla ta nie istnieje. Gdy zbudowano nowy dwór pełniła funkcje "kuchni letniej" i została rozebrana w 1918 r.

Po upadku wojny w obronie konstytucji 3 maja dwór został Kołłątajowi odebrany i objął go konsyliarz konfederacji targowickiej Karol Głębocki. Jakiś czas mieszkała jeszcze matka Kołłątaja, Marianna z Mierzeńskich oraz jego siostra.

Na początku XIX w. dwór zakupili Kirchmayerowie, którzy w 1826 roku wznieśli obecny dwór. Mieszkał tu Jan Kanty Kirchmayer, a potem dzierżawił te dobra Kazimierz Girtller, który zostawił ciekawe pamiętniki dotyczące terenów obecnej Nowej Huty.

Spokrewniony z Kirchmayerami Jan Matejko zakupił dworek w 1876 roku za pieniądze ze sprzedaży obrazu Stefan Batory pod Pskowem. W tym okresie dworek został przebudowany i rozbudowany według autorskiego projektu samego artysty. Matejko między innymi dobudował ganek własnego projektu oraz pracownię malarską. W Krzesławicach Jan Matejko stworzył wiele swoich dzieł, głównie portrety i szkice, a także cykl "Dzieje cywilizacji w Polsce", "Bohdan Chmielnicki z Tuhajbejem pod Lwowem", "Ksiądz Kordecki broniący Jasnej Góry", "Rzeczpospolita Babińska", (w tle ukazany jest ogród dworski w Krzesławicach), "Bolesław Rogatka i Zofia z Doren". Tutaj powstał też częściowo obraz "Kościuszko pod Racławicami". Kopiec po którym jedzie na obrazie Naczelnik znajdował się w tutejszym parku, a do obrazu pozowali miejscowi chłopi (jeden z nich, przedstawiony jako Bartosz Głowacki, zmienił sobie potem nazwisko z Boligłowa na Głowacki).

Po śmierci malarza dworek przeszedł w ręce żony a następnie syna Tadeusza. Choć Jan Matejko marzył, by Krzesławice stały się siedzibą rodową, to majątek był tak zadłużony, że trzeba go było sprzedać. Trafił on w ręce dawnych plenipotentów Matejki, Cybulskich], a po nich objęła go ich córka Maria Burzyńska. Ona to w 1959 roku przekazała dworek krakowskiemu Towarzystwu Przyjaciół Sztuk Pięknych.

W dniu 17 stycznia 1966 w dworku dokonano uroczystego otwarcia muzeum. Znalazły tu miejsce pamiątki po Janie Matejce i Hugonie Kołłątaju, wyeksponowano poczet królów i książąt polskich (autorstwa uczniów J. Matejki Leonarda Stroynowskiego i Zygmunta Papieskiego), utworzono salę dydaktyczną.