Kraków - Krzesławice, dwór Jana Matejki

Posty: 27858
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Kraków - Krzesławice, dwór Jana Matejki

Postautor: Karolina Kot » środa 17 cze 2015, 21:02

Jan Matejko kupił położony wśród parkowych drzew dworek w Krzesławicach, należący niegdyś do Hugo Kołłątaja, w 1876 roku. Przeznaczył na niego pieniądze, pochodzące ze sprzedaży obrazu "Batory pod Pskowem".
Wyremontował i przebudował nieco swoją nową siedzibę według własnego projektu - powstał wtedy zdobiony ganek oraz dobudówka, mieszcząca pracownię malarską.
W latach 60-tych XX wieku roku dwór stał się własnością Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych, które stworzyło w nim wystawę ku czci Jana Matejki i Hugo Kołłątaja.

Pierwszymi znanymi właścicielami Krzesławic byli rycerze z rodu Gryfitów. W 1198 podarowali oni te dobra zakonowi bożogrobców w Miechowie, a po kasacie zakonu w XVIII w. majątek trafił w ręce Akademii Krakowskiej. W 1788 tytułem emifeuzy wszedł w jego posiadanie ówczesny rektor tej uczelni Hugo Kołłątaj (1750–1812). Wystawiony przez niego dwór stał w miejscu, gdzie dziś znajduje się latarnia koło parkingu. Budowla ta nie istnieje. Gdy zbudowano nowy dwór pełniła funkcje "kuchni letniej" i została rozebrana w 1918 r.

Po upadku wojny w obronie konstytucji 3 maja dwór został Kołłątajowi odebrany i objął go konsyliarz konfederacji targowickiej Karol Głębocki. Jakiś czas mieszkała jeszcze matka Kołłątaja, Marianna z Mierzeńskich oraz jego siostra.

Na początku XIX w. dwór zakupili Kirchmayerowie, którzy w 1826 roku wznieśli obecny dwór. Mieszkał tu Jan Kanty Kirchmayer, a potem dzierżawił te dobra Kazimierz Girtller, który zostawił ciekawe pamiętniki dotyczące terenów obecnej Nowej Huty.

Spokrewniony z Kirchmayerami Jan Matejko zakupił dworek w 1876 roku za pieniądze ze sprzedaży obrazu Stefan Batory pod Pskowem. W tym okresie dworek został przebudowany i rozbudowany według autorskiego projektu samego artysty. Matejko między innymi dobudował ganek własnego projektu oraz pracownię malarską. W Krzesławicach Jan Matejko stworzył wiele swoich dzieł, głównie portrety i szkice, a także cykl "Dzieje cywilizacji w Polsce", "Bohdan Chmielnicki z Tuhajbejem pod Lwowem", "Ksiądz Kordecki broniący Jasnej Góry", "Rzeczpospolita Babińska", (w tle ukazany jest ogród dworski w Krzesławicach), "Bolesław Rogatka i Zofia z Doren". Tutaj powstał też częściowo obraz "Kościuszko pod Racławicami". Kopiec po którym jedzie na obrazie Naczelnik znajdował się w tutejszym parku, a do obrazu pozowali miejscowi chłopi (jeden z nich, przedstawiony jako Bartosz Głowacki, zmienił sobie potem nazwisko z Boligłowa na Głowacki).

Po śmierci malarza dworek przeszedł w ręce żony a następnie syna Tadeusza. Choć Jan Matejko marzył, by Krzesławice stały się siedzibą rodową, to majątek był tak zadłużony, że trzeba go było sprzedać. Trafił on w ręce dawnych plenipotentów Matejki, Cybulskich], a po nich objęła go ich córka Maria Burzyńska. Ona to w 1959 roku przekazała dworek krakowskiemu Towarzystwu Przyjaciół Sztuk Pięknych.

W dniu 17 stycznia 1966 w dworku dokonano uroczystego otwarcia muzeum. Znalazły tu miejsce pamiątki po Janie Matejce i Hugonie Kołłątaju, wyeksponowano poczet królów i książąt polskich (autorstwa uczniów J. Matejki Leonarda Stroynowskiego i Zygmunta Papieskiego), utworzono salę dydaktyczną.

- Wikipedia

Lokalizacja
Zdjęcia wykonałam wiosną 2011 roku.
Załączniki
Kierunkowskaz.JPG
Kierunkowskaz.JPG (66.28 KiB) Przejrzano 8426 razy
Dwór z dobudówką.JPG
Dwór z dobudówką.JPG (75.4 KiB) Przejrzano 8426 razy
Numer.JPG
Numer.JPG (40.45 KiB) Przejrzano 8426 razy
Popiersie.JPG
Popiersie.JPG (62.81 KiB) Przejrzano 8426 razy
Ganek.JPG
Ganek.JPG (55.55 KiB) Przejrzano 8426 razy
Ganek (1).JPG
Ganek (1).JPG (53.94 KiB) Przejrzano 8426 razy
Od południa.JPG
Od południa.JPG (69.14 KiB) Przejrzano 8426 razy
Od zachodu.JPG
Od zachodu.JPG (58.08 KiB) Przejrzano 8426 razy
Od północy.JPG
Od północy.JPG (67.47 KiB) Przejrzano 8426 razy
Tablica.JPG
Tablica.JPG (39.89 KiB) Przejrzano 8426 razy
Tablica pamiątkowa.JPG
Tablica pamiątkowa.JPG (33 KiB) Przejrzano 8426 razy
Zamknięte drzwi.JPG
Zamknięte drzwi.JPG (37.97 KiB) Przejrzano 8426 razy
Dwór.JPG
Dwór.JPG (71.12 KiB) Przejrzano 8426 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27858
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Kraków - Krzesławice, dwór Jana Matejki

Postautor: Karolina Kot » czwartek 15 mar 2018, 23:22

Tak wyglądał dworek w marcu 2018 roku. Warto zwrócić uwagę na drewniany ganek, zaprojektowany przez samego mistrza. Pierwotnie znajdował się on po drugiej stronie budynku, przy północnym wejściu, prowadzącym do "małej sieni". Po renowacji w drugiej połowie XX wieku przeniesiono konstrukcję na obecne miejsce.
Niewielka dobudówka, zlokalizowana od strony wschodniej, to dawna pracownia artysty. Istniejący obiekt jest rekonstrukcją, oryginalna pracownia była drewniana.
Czasy Matejki pamiętają także drzwi wejściowe, w zbiorach muzeum znajduje się nawet pasujący do nich klucz.

Autorem odsłoniętego w roku 1994 popiersia przedstawiającego mistrza Jana jest profesor Czesław Dźwigaj.
Załączniki
Dwór Jana Matejki (1).JPG
Dwór Jana Matejki (1).JPG (123.28 KiB) Przejrzano 7332 razy
Dwór Jana Matejki (3).JPG
Dwór Jana Matejki (3).JPG (73.39 KiB) Przejrzano 7332 razy
Dwór Jana Matejki (2).JPG
Dwór Jana Matejki (2).JPG (82.85 KiB) Przejrzano 7332 razy
Dwór Jana Matejki (4).JPG
Dwór Jana Matejki (4).JPG (59.34 KiB) Przejrzano 7332 razy
Dwór Jana Matejki (9).JPG
Dwór Jana Matejki (9).JPG (80.84 KiB) Przejrzano 7332 razy
Dwór Jana Matejki (10).JPG
Dwór Jana Matejki (10).JPG (53.84 KiB) Przejrzano 7332 razy
Dwór Jana Matejki (12).JPG
Dwór Jana Matejki (12).JPG (57.92 KiB) Przejrzano 7332 razy
Dwór Jana Matejki (11).JPG
Dwór Jana Matejki (11).JPG (64.9 KiB) Przejrzano 7332 razy
Dwór Jana Matejki (14).JPG
Dwór Jana Matejki (14).JPG (62.76 KiB) Przejrzano 7332 razy
Dwór Jana Matejki (13).JPG
Dwór Jana Matejki (13).JPG (82.88 KiB) Przejrzano 7332 razy
Klucz.JPG
Klucz.JPG (22.65 KiB) Przejrzano 7332 razy
Dwór Jana Matejki (15).JPG
Pracownia
Dwór Jana Matejki (15).JPG (77.99 KiB) Przejrzano 7332 razy
Dwór Jana Matejki (5).JPG
Dwór Jana Matejki (5).JPG (115.6 KiB) Przejrzano 7332 razy
Dwór Jana Matejki (8).JPG
Dwór Jana Matejki (8).JPG (98.54 KiB) Przejrzano 7332 razy
Dwór Jana Matejki (7).JPG
Dwór Jana Matejki (7).JPG (69.57 KiB) Przejrzano 7332 razy
Dwór Jana Matejki (6).JPG
Dwór Jana Matejki (6).JPG (115.72 KiB) Przejrzano 7332 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27858
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Kraków - Krzesławice, dwór Jana Matejki

Postautor: Karolina Kot » czwartek 15 mar 2018, 23:53

We wnętrzu dworku nie zachowało się zbyt wiele oryginalnych sprzętów i pamiątek po Matejkach. W roku 1945 we wnętrzu zatrzymał się oddział Armii Czerwonej, który dość brutalnie obszedł się z budowlą. Na środku pomieszczeń żołnierze rozpalili ogniska, a materiałem opałowym stały się zabytkowe meble: szafy, łóżka itp.

Mimo wszystko dziś można podziwiać kilka ciekawych eksponatów, związanych z samym mistrzem i jego rodziną.

Oryginalne są między innymi: stolarka drzwiowa oraz żyrandole, pierwotnie przystosowane do świec, dawna lampa naftowa, umieszczona nad stołem (szklany klosz jest współczesną rekonstrukcją), obrotowe sztalugi oraz skrzynia na rysunki, a także fortepian, na którym grywała żona Jana, Teodora Matejko.
Załączniki
Oryginalne żyrandole (1).JPG
Oryginalne żyrandole (1).JPG (31.48 KiB) Przejrzano 7330 razy
Oryginalne żyrandole (2).JPG
Oryginalne żyrandole (2).JPG (31.62 KiB) Przejrzano 7330 razy
Oryginalne żyrandole (4).JPG
Oryginalne żyrandole (4).JPG (37.05 KiB) Przejrzano 7330 razy
Oryginalne żyrandole (3).JPG
Oryginalne żyrandole (3).JPG (34.78 KiB) Przejrzano 7330 razy
Dawna lampa naftowa (2).JPG
Dawna lampa naftowa (2).JPG (33.66 KiB) Przejrzano 7330 razy
Dawna lampa naftowa (1).jpg
Dawna lampa naftowa (1).jpg (43.63 KiB) Przejrzano 7330 razy
Dawna lampa naftowa (3).JPG
Dawna lampa naftowa (3).JPG (35.67 KiB) Przejrzano 7330 razy
Obrotowe sztalugi Jana Matejki (3).JPG
Obrotowe sztalugi Jana Matejki (3).JPG (69.27 KiB) Przejrzano 7330 razy
Obrotowe sztalugi Jana Matejki (2).JPG
Obrotowe sztalugi Jana Matejki (2).JPG (46.69 KiB) Przejrzano 7330 razy
Obrotowe sztalugi Jana Matejki (1).JPG
Obrotowe sztalugi Jana Matejki (1).JPG (42.23 KiB) Przejrzano 7330 razy
Skrzynia na rysunki mistrza Jana.JPG
Skrzynia na rysunki mistrza Jana.JPG (44.77 KiB) Przejrzano 7330 razy
Fortepian, na którym grywała żona mistrza, Teodora Matejko (1).JPG
Fortepian, na którym grywała żona mistrza, Teodora Matejko (1).JPG (58.62 KiB) Przejrzano 7330 razy
Fortepian, na którym grywała żona mistrza, Teodora Matejko (2).JPG
Fortepian, na którym grywała żona mistrza, Teodora Matejko (2).JPG (54.76 KiB) Przejrzano 7330 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27858
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Kraków - Krzesławice, dwór Jana Matejki

Postautor: Karolina Kot » piątek 16 mar 2018, 00:03

Wśród innych ciekawych eksponatów dostrzec można rysunki i projekty autorstwa Jana Matejki, a także pamiątki po nim.
Uważa się, że główki dzieci, wyrzeźbione na oparciu jednego z krzeseł, przedstawiają potomstwo mistrza.
Załączniki
Głowa Konia, Jan Matejko.JPG
Głowa Konia, Jan Matejko.JPG (49.39 KiB) Przejrzano 7330 razy
Żona artysty, Teodora Matejko.JPG
Żona artysty, Teodora Matejko.JPG (35.62 KiB) Przejrzano 7330 razy
Orzeł - projekt polichromii do Kościoła Mariackiego.JPG
Orzeł - projekt polichromii do Kościoła Mariackiego.JPG (41.87 KiB) Przejrzano 7330 razy
Nekrolog.JPG
Nekrolog.JPG (50.19 KiB) Przejrzano 7330 razy
Gałąź palmowa z wieńca przysłanego na pogrzeb Jana Matejki przez Henryka Siemiradzkiego (1).JPG
Gałąź palmowa z wieńca przysłanego na pogrzeb Jana Matejki przez Henryka Siemiradzkiego (1).JPG (49.99 KiB) Przejrzano 7330 razy
Gałąź palmowa z wieńca przysłanego na pogrzeb Jana Matejki przez Henryka Siemiradzkiego (2).JPG
Gałąź palmowa z wieńca przysłanego na pogrzeb Jana Matejki przez Henryka Siemiradzkiego (2).JPG (29.15 KiB) Przejrzano 7330 razy
Główki dzieci na krzesłach (1).JPG
Główki dzieci na krzesłach (1).JPG (57.52 KiB) Przejrzano 7330 razy
Główki dzieci na krzesłach (2).JPG
Główki dzieci na krzesłach (2).JPG (40.74 KiB) Przejrzano 7330 razy
Główki dzieci na krzesłach (3).JPG
Główki dzieci na krzesłach (3).JPG (42.81 KiB) Przejrzano 7330 razy
Inne głowy na krzesłach (1).jpg
Inne głowy na krzesłach (1).jpg (43.56 KiB) Przejrzano 7330 razy
Inne głowy na krzesłach (2).jpg
Inne głowy na krzesłach (2).jpg (42.11 KiB) Przejrzano 7330 razy
Kafle z rozbitych pieców dworskich (3).JPG
Kafle z rozbitych pieców dworskich (3).JPG (57.01 KiB) Przejrzano 7330 razy
Kafle z rozbitych pieców dworskich (2).JPG
Kafle z rozbitych pieców dworskich (2).JPG (33.6 KiB) Przejrzano 7330 razy
Kafle z rozbitych pieców dworskich (1).JPG
Kafle z rozbitych pieców dworskich (1).JPG (83.96 KiB) Przejrzano 7330 razy
Kafle z rozbitych pieców dworskich (4).JPG
Kafle z rozbitych pieców dworskich (4).JPG (78.89 KiB) Przejrzano 7330 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27858
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Kraków - Krzesławice, dwór Jana Matejki

Postautor: Karolina Kot » piątek 16 mar 2018, 00:13

Na zakończenie fotorelacji kilka zdjęć ogólnych, przedstawiających wnętrze Muzeum:
Załączniki
Wnętrze dworku (4).JPG
Wnętrze dworku (4).JPG (40.79 KiB) Przejrzano 7330 razy
Wnętrze dworku (3).JPG
Wnętrze dworku (3).JPG (42.94 KiB) Przejrzano 7330 razy
Wnętrze dworku (2).JPG
Wnętrze dworku (2).JPG (54.05 KiB) Przejrzano 7330 razy
Wnętrze dworku (1).JPG
Wnętrze dworku (1).JPG (42.25 KiB) Przejrzano 7330 razy
Wnętrze dworku (10).JPG
Wnętrze dworku (10).JPG (44.22 KiB) Przejrzano 7330 razy
Wnętrze dworku (9).JPG
Wnętrze dworku (9).JPG (62.93 KiB) Przejrzano 7330 razy
Wnętrze dworku (8).JPG
Wnętrze dworku (8).JPG (52.37 KiB) Przejrzano 7330 razy
Wnętrze dworku (7).JPG
Wnętrze dworku (7).JPG (70.47 KiB) Przejrzano 7330 razy
Wnętrze dworku (6).JPG
Wnętrze dworku (6).JPG (43.9 KiB) Przejrzano 7330 razy
Wnętrze dworku (5).JPG
Wnętrze dworku (5).JPG (43.89 KiB) Przejrzano 7330 razy
Wnętrze dworku (15).JPG
Wnętrze dworku (15).JPG (104.37 KiB) Przejrzano 7330 razy
Wnętrze dworku (14).JPG
Wnętrze dworku (14).JPG (85.98 KiB) Przejrzano 7330 razy
Wnętrze dworku (13).JPG
Wnętrze dworku (13).JPG (30.78 KiB) Przejrzano 7330 razy
Wnętrze dworku (12).JPG
Wnętrze dworku (12).JPG (48.07 KiB) Przejrzano 7330 razy
Wnętrze dworku (11).JPG
Wnętrze dworku (11).JPG (38.58 KiB) Przejrzano 7330 razy
Wnętrze dworku (21).JPG
Wnętrze dworku (21).JPG (61.41 KiB) Przejrzano 7330 razy
Wnętrze dworku (20).JPG
Wnętrze dworku (20).JPG (33.47 KiB) Przejrzano 7330 razy
Wnętrze dworku (19).JPG
Wnętrze dworku (19).JPG (36.46 KiB) Przejrzano 7330 razy
Wnętrze dworku (18).JPG
Wnętrze dworku (18).JPG (52.91 KiB) Przejrzano 7330 razy
Wnętrze dworku (17).JPG
Wnętrze dworku (17).JPG (53.59 KiB) Przejrzano 7330 razy
Wnętrze dworku (16).JPG
Wnętrze dworku (16).JPG (43.4 KiB) Przejrzano 7330 razy
Wnętrze dworku (23).JPG
Wnętrze dworku (23).JPG (59.49 KiB) Przejrzano 7330 razy
Poczet (2).JPG
Poczet (2).JPG (74.16 KiB) Przejrzano 7330 razy
Poczet (1).JPG
Poczet (1).JPG (83.65 KiB) Przejrzano 7330 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."


phpbb 3.1 styles demo

Wróć do „Kraków”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 1 gość