Gdów - relikty grodziska

Posty: 2061
Rejestracja: czwartek 12 lut 2015, 22:58

Gdów - relikty grodziska

Postautor: Franek D. » sobota 14 lut 2015, 23:17

W Gdowie, przy rondzie na ul. Bocheńskiej (droga wojewódzka nr. 967), pomiędzy Galerią Gdowską, a Hotelem Oriza, w miejscu planowanego II odcinka obwodnicy są udokumentowane ślady po średniowiecznym grodzisku. W pierwszym tomie Monografii Tadeusza Rzebika "Gdów i okolica", zamieszczony jest naukowy opis grodziska oraz jego szkic sytuacyjny wyk. przez K. Kosteckiego. Według autora monografii, założony 1000 lat temu gród, stanowił ważny punkt w wyznaczonej przez króla Bolesława Chrobrego linii obronnej ówczesnej Polski. Położony u progu Karpat, miał bronić kraj przed bitnymi Madziarami. Gród rycerza Gedki (herbu Gryf) usytuowany był, na skrzyżowaniu traktu węgierskiego (N-S) oraz szlaku biegnącego doliną Raby (E-W). Był miejscem postoju w drodze z Krakowa do Koszyc. W czasach średniowiecza, trakt na Węgry biegł przez Gdów, gdzie pokonując bród na Rabie, wchodził w wyraźne obniżenie Karpat, prosto ku widocznej z daleka górze Kostrzy. (śladem owego traktu planuje się poprowadzenie linii kolejowej Podłęże – Piekiełko).
Drewniany gród Gedki dał początek osadzie o nazwie Gedków (Gdów) i funkcjonował do pierwszej połowy XIII w.
Później osada rozwijała się wokół kościoła, natomiast leżące na uboczu, zarośnięte chwastami grodzisko uległo zapomnieniu. W roku 1786, podczas budowy gościńca cesarskiego ze stolicy Galicji Lwowa (Lemberga) do stolicy Cesarstwa Wiednia, zniszczono pozostałości po grodzisku. Rozebrano ziemny kopiec po stołpie oraz zasypano fosę wokół majdanu. Miejsce po splantowanym kopcu nazwano „Bezwzgórzem”.
W latach 60-tych oraz 90-tych XX w. grodzisko w Gdowie było przebadane przez archeologów. Znaleziono fragmenty ceramiki glinianej, resztki drewnianych narzędzi rolniczych, skorodowane żelazne ostrza, krzemienne groty oraz odkryto ziemianki mieszkalne. Część eksponatów trafiło do Muzeum Żup w Wieliczce.
Załączniki
Grodzisko Gdów - widok od str. NE.JPG
Grodzisko Gdów - widok od str. NE.JPG (40.78 KiB) Przejrzano 13703 razy
Grodzisko Gdów - widok od str. S.JPG
Grodzisko Gdów - widok od str. S.JPG (34.82 KiB) Przejrzano 13703 razy
Szkic sytuacyjny grodziska.jpg
Szkic sytuacyjny grodziska.jpg (30.65 KiB) Przejrzano 13703 razy
Ostatnio zmieniony czwartek 19 lut 2015, 22:23 przez Franek D., łącznie zmieniany 1 raz.

Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Gdów - relikty grodziska

Postautor: Karolina Kot » sobota 14 lut 2015, 23:45

Archeologia lotnicza to naprawdę nieocenione źródło wiedzy.
Z góry widać lepiej nawet to, co - wydawałoby się - dawno przepadło w niepamięć.
Proszę, przymrużcie oczy i spójrzcie na zdjęcie lotnicze. Odmienny kolor ziemi? Czy to tylko moja wyobraźnia?

Lokalizacja na Wikimapii
Załączniki
Grodzisko w Gdowie.jpg
Grodzisko w Gdowie.jpg (186.36 KiB) Przejrzano 13698 razy
Grodzisko w Gdowie - wizualizacja.JPG
Grodzisko w Gdowie - wizualizacja.JPG (170.25 KiB) Przejrzano 13698 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 2061
Rejestracja: czwartek 12 lut 2015, 22:58

Re: Gdów - relikty grodziska

Postautor: Franek D. » środa 01 cze 2016, 23:49

Muszę dokonać niezwykle ważnej poprawki, dotyczącej genezy tzw. grodziska w Gdowie.

Właśnie rozmawiałem z p. Jadwigą Duda, z wykształcenia archeologiem, która podczas studiów oraz pierwszych lat swojej pracy zawodowej brała udział w badaniach archeologicznych opisanego w tym wątku miejsca.

Okazuje się, że przytoczony przeze mnie na początku opis średniowiecznego grodu Gedki (na podstawie Monografii Tadeusza Rzebika "Gdów i okolica"), jest oparty na fantazji autora monografii, którą wiernie powieliłem.

Przeprowadzone na tym terenie badania archeologiczne (1965 - Jodłowski; 1966 -Reguła; 1975 - PP PKZ; 1991 - Naglik) jednoznacznie wykazały relikty dużo starszej osady, datowanej na okres wpływów rzymskich. Miejsce to było zamieszkałe na przeł. starej i nowej ery. Odkryta osada pochodziła z czasów celtyckich i nie przypominała typowego dla XI w. średniowiecznego grodu.

Odkryte podczas wykopalisk eksponaty można zobaczyć w Muzeum na Zamku Żupnym w Wieliczce.
Załączniki
Osada z okresu rzymskiego - widok z ul. Obrytka.JPG
Osada z okresu rzymskiego - widok z ul. Obrytka.JPG (145.63 KiB) Przejrzano 13329 razy
Osada z okresu rzymskiego - widok z ul. Bocheńskiej.JPG
Osada z okresu rzymskiego - widok z ul. Bocheńskiej.JPG (88.3 KiB) Przejrzano 13329 razy
Osada z okresu rzymskiego - widok z ronda Karola Wojtyły.JPG
Osada z okresu rzymskiego - widok z ronda Karola Wojtyły.JPG (75.85 KiB) Przejrzano 13329 razy

Posty: 2061
Rejestracja: czwartek 12 lut 2015, 22:58

Re: Gdów - relikty grodziska

Postautor: Franek D. » sobota 16 lip 2016, 23:53


Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Gdów - relikty grodziska

Postautor: Karolina Kot » poniedziałek 14 sie 2017, 23:54

Teren, na którym znajdować się ma domniemane grodzisko, jest częściowo przekształcony. Mimo to archeologiczny dron uchwycił pewną drobną różnicę w zabarwieniu roślin.
Być może te zdjęcia to przypadek, być może za dużo mam wyobraźni. Na pewno trzeba będzie tę obserwację zweryfikować w innych porach roku, ale gdyby mnie dziś ktoś zapytał, gdzie powinno się założyć wykop sondażowy, to wybrałabym właśnie ten rejon.
Załączniki
Z lotu ptaka (1).jpg
Z lotu ptaka (1).jpg (99.95 KiB) Przejrzano 12057 razy
Z lotu ptaka (2).jpg
Z lotu ptaka (2).jpg (95.02 KiB) Przejrzano 12057 razy
Z lotu ptaka (3).jpg
Z lotu ptaka (3).jpg (94.61 KiB) Przejrzano 12057 razy
Ulica Grodzisko.jpg
Ulica Grodzisko.jpg (52.37 KiB) Przejrzano 10357 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 2061
Rejestracja: czwartek 12 lut 2015, 22:58

Re: Gdów - relikty grodziska

Postautor: Franek D. » wtorek 15 sie 2017, 09:24

Plan - Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Gdów - na opisanym w wątku terenie przedstawia dwa osobne stanowiska archeologiczne.
Załączniki
Dwa stanowiska archeologiczne.jpg
www.gdow.e-mpzp.pl
Dwa stanowiska archeologiczne.jpg (123.55 KiB) Przejrzano 12047 razy

Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Gdów - relikty grodziska

Postautor: Karolina Kot » wtorek 15 sie 2017, 10:21

Numer 1 zgadza się z lokalizacją uchwyconego z góry jaśniejszego placka wśród trawy. To prawdopodobnie majdan osady obronnej.
To drugie miejsce, sąsiadujące od strony wschodniej, mogłoby być podgrodziem.
Ale to tylko domysły, bez badań ani rusz.
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 2061
Rejestracja: czwartek 12 lut 2015, 22:58

Re: Gdów - relikty grodziska

Postautor: Franek D. » piątek 16 lut 2018, 23:46

Jak widać - podczas budowy obwodnicy badania odbyły się - film Tadeusz Kordula Aktualności Gdów.pl https://www.youtube.com/watch?v=6GfCKkpFBew


phpbb 3.1 styles demo

Wróć do „Województwo małopolskie”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 2 gości