W lesie na wzgórzu wznoszącym się nad małopolską wsią Jawczyce, leżącą przy drodze prowadzącej
z Wieliczki do Łapanowa, znajduje się niepozorna grupa kilkunastu kurhanów, pochodzących z epoki neolitu
i przypisywanych kulturze pucharów lejkowatych.
Odkryte zostały przez pana Piotra Galasa (1887-1975) w 1948 roku.
Największy z kopczyków, o średnicy wynoszącej ponad 20 metrów i wysokości jedynie 2 metrów, został przebadany przez archeologów.
Zbadano wówczas wewnątrz dwie jamy grobowe, datowane na epokę neolitu lub wczesnego brązu.
Położony nieco dalej, mniejszy kopiec, który również przebadano, zawierał pochówek szkieletowy, pochodzący prawdopodobnie z XI wieku. Pozostałości szkieletu miały głowę skierowaną na wschód.
Według danych zachowały się fragmenty mózgoczaszki, pojedyncze zęby oraz resztki obu kości udowych - czyli najtrwalsze części szkieletu.
Ekspertyza antropologiczna przeprowadzona w Zakładzie Antropologii Uniwersytetu Jagiellońskiego wykazała, że były to najpewniej szczątki mężczyzny w starszym wieku.
W jamie grobowej, obok górnej części prawego uda zmarłego, leżał denar krzyżowy z XI wieku. Przy lewym udzie odkryto natomiast pozostałości przedmiotu żelaznego z tulejką i ostrzem.
W obrębie tego kopca znaleziono ponadto fragmenty górnej części naczynia wczesnośredniowiecznego z ornamentem w postaci poziomych żłobień.
Miejsce jest mroczne, trafić tam nie jest łatwo - kiedyś były kierunkowskazy, ale przegrały one w nierównej walce z czasem i wandalami.
Generalnie z głównej drogi prowadzącej do Łapanowa należy skręcić w Jawczycach w lewo. Gdy po prawej stronie pojawi się las, skręcamy dla odmiany w prawo, w polną drogę szutrową (mój Archimedes nie miał problemów z dojazdem).
Potem, pośród lasu, na rozwidleniu, znowu kierujemy się w prawo...
i wypatrujemy...takich niepozornych pagórków... w lesie... po prawej stronie. Dla ułatwienia dorzucam lokalizację na Wikimapii.
Jesienią rosną tam wspaniałe kurki (sprawdzilim i nie otrulim się).
Widok na LIDARze Geoportalu.