Moszczenica koło Bochni - tajemniczy kopiec

Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Moszczenica koło Bochni - tajemniczy kopiec

Postautor: Karolina Kot » środa 16 wrz 2015, 15:47

Na zachodnim krańcu miejscowości Moszczenica (gmina Bochnia), przy Górnym Gościńcu, prastarym szlaku kupieckim, znanym także jako Via Regia Antiqua, znajduje się interesujący kopiec, który nie został jeszcze przebadany archeologicznie.
Według legendy kurhan usypano nad mogiłą szwedzkiego oficera, poległego w czasie Potopu.

Wielokrotnie spotkałam się jednak z ciekawą skłonnością do przypisywania wszystkich dziwnych okopów i innych ziemnych budowli Szwedom. Niejedno grodzisko średniowieczne nazwane jest "Szwedzkimi Wałami".
Kto wie, może tajemniczy kurhan z Moszczenicy ma dużo starszy rodowód, niż chce tego legenda?

Zdjęcia wykonałam w grudniu 2012 roku.
Lokalizacja
Załączniki
Tablica.jpg
Tablica.jpg (50.58 KiB) Przejrzano 11152 razy
Widok ogólny.jpg
Widok ogólny.jpg (54.87 KiB) Przejrzano 11152 razy
Kopiec.jpg
Kopiec.jpg (67.91 KiB) Przejrzano 11152 razy
Kopiec (2).jpg
Kopiec (2).jpg (50.14 KiB) Przejrzano 11152 razy
Kopiec (1).jpg
Kopiec (1).jpg (57.18 KiB) Przejrzano 11152 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 1
Rejestracja: niedziela 14 lut 2016, 12:07

Re: Moszczenica koło Bochni - tajemniczy kopiec

Postautor: GustavBecker » niedziela 14 lut 2016, 12:13

Być może jest to kopiec usypany jako "słup graniczny" pomiędzy posiadłościami ziemskimi, co dawniej było dość powszechne (np. Jaślany pow. Mielec,Podkarpacie.

Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Moszczenica koło Bochni - tajemniczy kopiec

Postautor: Karolina Kot » niedziela 14 lut 2016, 19:51

Słuszne spostrzeżenie, trzeba mieć na uwadze także taką możliwość. Mamy już w zbiorach naszego Forum kilka kopców granicznych - są bardzo różnej wielkości.
Poniżej zdjęcia ze stycznia 2017 roku:
Załączniki
Kurhan w styczniu 2017 roku (1).JPG
Kurhan w styczniu 2017 roku (1).JPG (118.45 KiB) Przejrzano 9907 razy
Kurhan w styczniu 2017 roku (4).JPG
Kurhan w styczniu 2017 roku (4).JPG (100.9 KiB) Przejrzano 9907 razy
Kurhan w styczniu 2017 roku (3).JPG
Kurhan w styczniu 2017 roku (3).JPG (84.45 KiB) Przejrzano 9907 razy
Kurhan w styczniu 2017 roku (2).JPG
Kurhan w styczniu 2017 roku (2).JPG (130.17 KiB) Przejrzano 9907 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Moszczenica koło Bochni - tajemniczy kopiec

Postautor: Karolina Kot » środa 13 cze 2018, 23:10

Czyżby w nieodległej okolicy znajdował się jeszcze jeden tajemniczy kopiec, znacznie starszy metryką od obiektu omawianego w tym wątku?
Oto bardzo ciekawy artykuł autorstwa pana Janusza Paproty, zamieszczony na stronie bochenskiedzieje.pl.
Pozwolę sobie zacytować jego fragmenty, ale polecam przeczytanie całości!

Na granicy Moszczenicy i Siedlca, na wzgórzu o wysokości 258 m n.p.m stał kiedyś duży kopiec ziemny. Trudno dziś określić czy był to słowiański kurhan czy mogiła szwedzkiego dowódcy poległego pod Kamionną - jak chce profesor Fischer. Cyfrowa edycja wojskowych map austriackich pozwala natomiast zlokalizować miejsce gdzie znajdował się ten tajemniczy obiekt.
W 1880 r. A. H. Kirkor w trakcie swojej wycieczki archeologicznej w okolicy Łapczycy oglądał i planował przebadanie w przyszłości m.in. okolicznych kopców ziemnych, w tym dużego kopca w Moszczenicy. Kopiec, ten był na tyle wyróżniającym się w krajobrazie okolicy obiektem, że został zaznaczony na austriackiej mapie wojskowej (tzw. Mapie Miega) z lat 1779 – 1783.
Widać go również na kolejnej mapie austriackiej sprzed 1864 r., na której określono wysokość tego miejsca na 103 sążnie austriackie. Na kolejnej mapie z lat 1869 – 1887 sporządzonej w skali 1:75000 zaznaczone jest wzniesienie o wysokości 263 metry.

Następne informacje o zagadkowym obiekcie mamy dopiero z 1930 r. Badający kopce ziemne w okolicach Bochni członkowie Koła Krajoznawczego im. W. Pola przy Gimnazjum w Bochni zamieścili w czasopiśmie „Orli lot” następujący opis:

"O kopcu w Moszczenicy trudno dziś coś powiedzieć, bo tylko małe resztki z niego pozostały. A przecież był to wyniosły kopiec, który jadącym drogą do Bochni zdaleka wpadał w oko. Na austriackiej mapie wojskowej w podziałce 1:750000 jest on wyraźnie zaznaczony. Przed wojną był kopiec pod opieką ówczesnych władz. Niestety w czasie wielkiej wojny (I wojny światowej – przyp. J. P) właściciel J. Samek skopał go, podobno za zezwoleniem władzy politycznej; tylko od strony południowej i wschodniej zostały ślady po nim, mianowicie części ścian wysokości 1 m. Reszta jest tak zrównana, że zwłaszcza od zachodu bez trudu można tam wjechać z pługiem. Bliższych wiadomości o pochodzeniu kopca brak. Opowiadają tylko, że mieli go usypać tamtejsi mieszkańcy z wdzięczności jakiemuś dowódcy, nazwiskiem Moszczyński."

Zniszczenie kopca w Moszczenicy i przeznaczenie terenu pod uprawę potwierdza również w swoim Sprawozdaniu z inwentaryzacji i planowania grodzisk w okolicy Krakowa z 1933 r. G. Leńczyk. O kopcach ziemnych pisze:

"Jedne z nich zachowały przynajmniej swą zewnętrzną całość, jak kopiec Wandy i Krakusa, dzięki swej wielkości […], inne zostały już częściowo uszkodzone, jak kopiec w Krakuszowicach, reszta rozpisana po uprawnych polach, niknie pod pługiem lub już nie istnieje, jak zniesiony a tak piękny kopiec w Moszczenicy."


Informacje te oczywiście zafascynowały mnie bardzo, zwłaszcza, że po tym domniemanym obiekcie zachował się całkiem czytelny ślad widoczny na geoportalowym LIDARze oraz lokalna nazwa "Pod Kopcem", odnotowana w Państwowym Rejestrze Nazw Geograficznych, a i mnie samej obiła się kilka lat temu o uszy opowieść o kurhanie z Siedlca.
Na dokładkę pan Paprota przytacza w swoim artykule taką informację:
Badający na początku lat 90. XX w. w ramach programu Archeologiczne Zdjęcie Polski archeolodzy A. Cetera i J. Okoński nie skojarzyli stanowiska nr 14 w Moszczenicy, z miejscem po dawnym kopcu. Zaznaczyli jednak uwagę: "na stanowisku ślad po rozoranym obiekcie, natomiast na kulminacji prostokątny nasyp o wym. 6 x 4 m i wys. 1,2 m". Na stanowisku tym odkryli 18 fragmentów naczyń z okresu wpływów rzymskich.


Przeanalizowałam te wszystkie informacje dokładnie i jestem przekonana, że tam rzeczywiście coś kiedyś istniało. I mam nadzieję, że przy odrobinie szczęścia w ciągu kilku najbliższych miesięcy uda się nam rzucić okiem na to miejsce.
Doświadczenie pokazuje, że rozorane kurhany są całkiem wdzięcznymi obiektami dla archeologii lotniczej, chociaż z poziomu ludzkich oczu widać niewiele, albo nic.
Przykłady:
Proszowice - rozorany kurhan
Moczydło - rozorany kopiec
Rosiejów - kurhany

Trzymam kciuki, żeby i tym razem się udało.
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Moszczenica koło Bochni - tajemniczy kopiec

Postautor: Karolina Kot » sobota 15 wrz 2018, 08:07

Odwiedziliśmy ostatnio wzniesienie, w którym miał znajdować się wspomniany kopiec.
Wygląda to bardzo interesująco
Postanowiłam poświecić tej sprawie osobny wątek.
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."


phpbb 3.1 styles demo

Wróć do „Województwo małopolskie”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 2 gości