Przemyśl - mezuzy i ślady po nich

Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Przemyśl - mezuzy i ślady po nich

Postautor: Karolina Kot » sobota 19 lis 2016, 22:09

Wątek ten poświęcony jest śladom po mezuzach, niewielkich pojemniczkach, kryjących we wnętrzu zwitek z fragmentami Tory, mocowanych skośnie na prawej framudze drzwi żydowskich domów. Na terenie Przemyśla zachowało się kilka reliktów tego typu. Wiele z nich zostało opisanych na stronie mezuzy.eu, jednak brakło nam czasu (a w dodatku potwornie zmarzliśmy), by dotrzeć do większości z nich. Może uda się innym razem.

Nasz spacer po mieście zaczniemy od ulicy Basztowej. Pod numerem 4 zachował się tutaj interesujący nas ślad, a dodatkowo - przedwojenny napis.
Załączniki
Ulica Basztowa 4 (1).JPG
Ulica Basztowa 4 (1).JPG (69.96 KiB) Przejrzano 13277 razy
Ulica Basztowa 4 (2).JPG
Ulica Basztowa 4 (2).JPG (72.17 KiB) Przejrzano 13277 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Przemyśl - mezuzy i ślady po nich

Postautor: Karolina Kot » sobota 19 lis 2016, 22:12

Przy tej samej ulicy, pod numerem 6, również znajdowała się mezuza. Ślad po niej jest jednak bardzo słabo czytelny.
Załączniki
Ulica Basztowa 6 (1).JPG
Ulica Basztowa 6 (1).JPG (32.16 KiB) Przejrzano 13276 razy
Ulica Basztowa 6 (2).JPG
Ulica Basztowa 6 (2).JPG (39.43 KiB) Przejrzano 13276 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Przemyśl - mezuzy i ślady po nich

Postautor: Karolina Kot » sobota 19 lis 2016, 22:13

Za to po sąsiedzku, na ulicy Basztowej 8, znajdziemy aż dwie pozostałości po mezuzach oraz starą tabliczkę ubezpieczeniową:
Załączniki
Ulica Basztowa 8 (3).JPG
Ulica Basztowa 8 (3).JPG (49.21 KiB) Przejrzano 13274 razy
Ulica Basztowa 8 (2).JPG
Ulica Basztowa 8 (2).JPG (27.61 KiB) Przejrzano 13274 razy
Ulica Basztowa 8 (1).JPG
Ulica Basztowa 8 (1).JPG (25.84 KiB) Przejrzano 13274 razy
Ulica Basztowa 8 (4).JPG
Ulica Basztowa 8 (4).JPG (28.07 KiB) Przejrzano 13274 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Przemyśl - mezuzy i ślady po nich

Postautor: Karolina Kot » sobota 19 lis 2016, 22:28

Ulica Władycze 17 to adres który przeszedł do historii. To właśnie tutaj, dzięki spostrzegawczości pani Hanny Merlak oraz państwu Helenie Czernek i Aleksandrowi Prugar, tworzących pracownię Mi Polin, odkryto i ocalono autentyczny, przedwojenny klaf, czyli pergamin wkładany do wnętrza mezuzy.

FUTRYNA W PRZEMYŚLU PRZEZ PONAD 70 LAT STRZEGŁA TAJEMNICY

Niecodziennego odkrycia dokonali wczoraj właściciele Mi Polin – studia projektowego zajmującego się żydowskim designem. Na drzwiach starej kamienicy w Przemyślu znaleźli zwitek pergaminu z mezuzy.

Pracownię Mi Polin tworzą Helena Czernek i Aleksander Prugar. Ci młodzi ludzie mają w swoim dorobku wiele ciekawych projektów, m. in. mezuzę dla niewidomych czy papierowego żonkila, rozdawanego w różnych krajach w rocznicę Powstania w Getcie Warszawskim. Od pewnego czasu przygotowują wystawę poświęconą śladom po mezuzach. Znajdą się na niej odlewy nielicznych już zagłębień po przedwojennych mezuzach oraz informacje o ludziach, którzy mogli ich dotykać.
Niedawno informację o śladzie po mezuzie w Przemyślu przekazała im Hanna Merlak. Zauważyła, że przy wejściu do kamienicy przy ul. Władycze tkwi ukośnie przymocowana blaszka.

Helena Czernek i Aleksander Prugar próbowali wykonać odcisk tej mezuzy, jednak nieoczekiwanym przeciwnikiem okazała się aura. Niska temperatura sprawiała, że masa używana do robienia odcisków niemal zamarzała w rękach.
– Byliśmy załamani. Specjalnie w tym celu 10 godzin jechaliśmy z Warszawy do Przemyśla – mówi Aleksander Prugar – Próbowaliśmy urabiać masę w środku samochodu, a szpachelkę ogrzewać nad wentylatorem. W końcu udało się.
Hanna Merlak podejrzewała, że blaszka to nie jedyny ślad po mezuzie. Za zgodą właścicielki budynku wyciągnięto z blaszki gwoździe. Okazało się, że w nacięciu drzwi wciąż tkwi pergamin z błogosławieństwem.
– Klaf wydaje się być znakomicie zachowany – mówi Helena Czernek – Zaopiekowali się nim konserwatorzy z Muzeum Narodowego w Warszawie. Razem zastanowimy się co zrobimy z tym cennym judaikiem.

Karol Bielawski
Wirtualny Sztetl

Uśmiechnęłam się, czytając tę relację. Dziwnym zbiegiem okoliczności to właśnie przed tymi drzwiami z rozpaczą stwierdziłam, że mój aparat fotograficzny się zepsuł. Z jakiegoś niezrozumiałego powodu nagle przestał, skubaniec jeden, robić zdjęcia.
Dopiero po chwili dotarło do mnie, iż po prostu z zimna tak zdrętwiały mi palce, że nie mogłam w żaden sposób efektywnie nacisnąć na wyzwalacz migawki. :)
Załączniki
Widok ogólny domu.JPG
Widok ogólny domu.JPG (82.19 KiB) Przejrzano 13271 razy
Ulica Władycze 17 (2).JPG
Ulica Władycze 17 (2).JPG (63.64 KiB) Przejrzano 13271 razy
Ulica Władycze 17 (1).JPG
Ulica Władycze 17 (1).JPG (63.59 KiB) Przejrzano 13271 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Przemyśl - mezuzy i ślady po nich

Postautor: Karolina Kot » sobota 19 lis 2016, 22:39

Ale nie bylibyśmy sobą, nie dorzucając czegoś nowego w temacie tego budynku.
Zajrzeliśmy do środka.

A tam czekało na nas takie coś:
Załączniki
Ślad pierwszy (3).JPG
Ślad pierwszy (3).JPG (57.49 KiB) Przejrzano 13267 razy
Ślad pierwszy (2).JPG
Ślad pierwszy (2).JPG (51.92 KiB) Przejrzano 13267 razy
Ślad pierwszy (1).JPG
Ślad pierwszy (1).JPG (46.62 KiB) Przejrzano 13267 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Przemyśl - mezuzy i ślady po nich

Postautor: Karolina Kot » sobota 19 lis 2016, 22:39

I takie:
Załączniki
Ślad drugi (3).JPG
Ślad drugi (3).JPG (61.65 KiB) Przejrzano 13267 razy
Ślad drugi (2).JPG
Ślad drugi (2).JPG (49.22 KiB) Przejrzano 13267 razy
Ślad drugi (1).JPG
Ślad drugi (1).JPG (48.86 KiB) Przejrzano 13267 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Przemyśl - mezuzy i ślady po nich

Postautor: Karolina Kot » sobota 19 lis 2016, 22:41

I jeszcze taki relikt, bardzo słabo czytelny.
Zdjęcia wyszły mi fatalnie, bo ledwie poruszałam palcami. Mam nauczkę na przyszłość, żeby nie zapominać o rękawiczkach w mroźne dni.
Załączniki
Ślad trzeci.JPG
Ślad trzeci.JPG (60.48 KiB) Przejrzano 13267 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Przemyśl - mezuzy i ślady po nich

Postautor: Karolina Kot » sobota 19 lis 2016, 22:48

Przy ulicy Mikołaja Kopernika, położonej po drugiej stronie przemyskiego dworca kolejowego, zachowało się kilka domów, zamieszkiwanych niegdyś przez ludność pochodzenia żydowskiego. W tym rejonie w czasie II Wojny Światowej Niemcy zorganizowali getto.
Niestety, rzuciliśmy okiem na zabudowania tylko pobieżnie.

Opisywany na wspomnianej wyżej stronie mezuzy.eu relikt spod numeru 2 przeszedł już, niestety, do historii - framugę wymieniono na nową. Na domu z numerem trzecim dostrzegliśmy jedynie takie, słabo czytelne pozostałości:
Załączniki
Ulica Mikołaja Kopernika 3.JPG
Ulica Mikołaja Kopernika 3.JPG (57.05 KiB) Przejrzano 13264 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Przemyśl - mezuzy i ślady po nich

Postautor: Karolina Kot » sobota 19 lis 2016, 22:55

A to kamienica z numerem 12, znajdująca się przy ulicy Mikołaja Kopernika.
Na jej drzwiach wejściowych przetrwał do dziś ładny ślad po mezuzie, a na bocznej ścianie - relikty hebrajskiego napisu.

Zdjęcia wykonaliśmy w listopadzie 2016 roku. Czemu jesienne dni są takie krótkie, zimne i mokre?
Już nie mogę się doczekać, by wrócić do Przemyśla i zajrzeć w kilka zakamarków z aparatem fotograficznym.
Załączniki
Ulica Mikołaja Kopernika 12 (1).JPG
Ulica Mikołaja Kopernika 12 (1).JPG (88.53 KiB) Przejrzano 13264 razy
Ulica Mikołaja Kopernika 12.JPG
Ulica Mikołaja Kopernika 12.JPG (56.37 KiB) Przejrzano 13264 razy
Ulica Mikołaja Kopernika 12 (2).JPG
Ulica Mikołaja Kopernika 12 (2).JPG (65.95 KiB) Przejrzano 13264 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."

Posty: 27835
Rejestracja: niedziela 08 lut 2015, 20:46
Lokalizacja: Frankenstein

Re: Przemyśl - mezuzy i ślady po nich

Postautor: Karolina Kot » poniedziałek 05 lis 2018, 00:54

Okazało się, że przyszło poczekać aż całe dwa lata na kolejną wizytę w Przemyślu!
Ulica Chmielna 3.

Zdjęcia wykonałam w listopadzie 2018 roku.
Lokalizacja
Załączniki
Ulica Chmielna 3 (1).JPG
Ulica Chmielna 3 (1).JPG (116.4 KiB) Przejrzano 11660 razy
Ulica Chmielna 3 (6).JPG
Ulica Chmielna 3 (6).JPG (61.1 KiB) Przejrzano 11660 razy
Ulica Chmielna 3 (7).JPG
Ulica Chmielna 3 (7).JPG (43.97 KiB) Przejrzano 11660 razy
Ulica Chmielna 3 (8).JPG
Ulica Chmielna 3 (8).JPG (52.72 KiB) Przejrzano 11660 razy
Ulica Chmielna 3 (9).JPG
Ulica Chmielna 3 (9).JPG (29.5 KiB) Przejrzano 11660 razy
"Wiele zabytków przeszłości, co jeszcze wczoraj istniały, jutro zniknie bezpowrotnie. (...) Obowiązkiem żyjących jest zebrać te ułomki i okruchy najdroższych pamiątek przeszłości i w pamięci przyszłych pokoleń zapisać..."


phpbb 3.1 styles demo

Wróć do „Mezuzy i ślady po mezuzach”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 3 gości