Dubie - kamieniołom "Dubie"

Posty: 585
Rejestracja: piątek 04 lis 2016, 18:51
Lokalizacja: Bytom

Dubie - kamieniołom "Dubie"

Postautor: Velder » poniedziałek 17 kwie 2017, 13:52

W Dubiu, wsi należącej do gminy Krzeszowice, znajduje się czynna kopalnia odkrywkowa dolomitu o nazwie „Dubie”.
Kamieniołom prowadzi wydobycie od 1963 r. i należy do spółki Kopalnie Odkrywkowe Surowców Drogowych z siedzibą w Rudawie, gdzie mieści się też zakład przeróbczy kopalni. Od 2006 r. większościowym udziałowcem firmy jest Grupa Lafarge.

Dolomity wydobywane w kamieniołomie zaliczane są do środkowego dewonu (żywetu). Nazywane są „dolomitami ze Zbrzy” – od nazwy pobliskiego wąwozu, w którym można natrafić na ich wychodnie. Warto dodać, że są to najstarsze skały, występujące na powierzchni w regionie krakowskim. Ich cechą rozpoznawczą - podobnie jak innych węglanowych utworów dewonu - jest ciemnoszara, czasem nawet czarna barwa, spowodowana obecnością substancji bitumicznych oraz charakterystyczny zapach ropy naftowej, wydzielany pod wpływem uderzenia. Specyficznym wyróżnikiem dolomitów ze Zbrzy, jest również na ogół niewielka ilość lub nawet całkowity brak śladów skamieniałości.
W złożu „Dubie”, dolomity występują w postaci grubych ławic i posiadają bardzo dobre parametry techniczne i wytrzymałościowe, dzięki czemu doskonale sprawdzają się jako surowiec w budownictwie drogowym. Stosowane są m.in. do produkcji mas bitumicznych, warstw ściernych nawierzchni drogowych, betonu oraz jako kruszywo drogowe.

Kamieniołom w Dubiu znajduje się na stoku sporego wzniesienia.
W związku z tym, chcąc go sobie obejrzeć, obrałem za cel jego zachodnią stronę (gdzie zagęszczenie poziomic na mapie jest znacznie mniejsze ;)). Jak się potem okazało, nie była to do końca trafna decyzja - ale o tym za chwilę.
Droga prowadziła przez urokliwy las bukowy. Tak mi się spodobał w swojej wiosennej odsłonie, że zrobiłem tu nawet więcej zdjęć niż samego kamieniołomu :D. Po drodze mijam schron strzałowy z tabliczką, która informuje nas, że znaleźliśmy się w strefie rozrzutu odłamków skalnych kamieniołomu. Roboty strzałowe odbywają się w godzinach 10.00 – 15.00.

las bukowy (1).jpg
las bukowy (1).jpg (211.55 KiB) Przejrzano 12855 razy
las bukowy (2).jpg
las bukowy (2).jpg (216.52 KiB) Przejrzano 12855 razy
schron strzalowy.jpg
schron strzalowy.jpg (194.88 KiB) Przejrzano 12855 razy
dolomit poprzecinany zylkami dolomitu (mineralu).jpg
dolomit poprzecinany zylkami dolomitu (mineralu).jpg (179.15 KiB) Przejrzano 12855 razy

Dalej już nie było tak miło, bowiem okazało się, że kamieniołom to niezła „forteca”. Cała zachodnia część otoczona jest płotem, za którym są oczywiście chaszcze zasłaniające widok, a na drzewach wypatrzyłem nawet kamery! Nie było łatwo znaleźć miejsce, z którego byłoby cokolwiek widać, ale ostatecznie się udało.

Poniżej zdjęcia z maja 2016 r.:

kamieniolom Dubie (1).jpg
kamieniolom Dubie (1).jpg (76.05 KiB) Przejrzano 12855 razy
kamieniolom Dubie (2).jpg
kamieniolom Dubie (2).jpg (130.81 KiB) Przejrzano 12855 razy
kamieniolom Dubie (3).jpg
kamieniolom Dubie (3).jpg (93.9 KiB) Przejrzano 12855 razy
kamieniolom Dubie (4).jpg
kamieniolom Dubie (4).jpg (101.42 KiB) Przejrzano 12855 razy
kamieniolom Dubie (5).jpg
kamieniolom Dubie (5).jpg (115.3 KiB) Przejrzano 12855 razy
kamieniolom Dubie (6).jpg
kamieniolom Dubie (6).jpg (105.67 KiB) Przejrzano 12855 razy

Posty: 585
Rejestracja: piątek 04 lis 2016, 18:51
Lokalizacja: Bytom

Re: Dubie - kamieniołom "Dubie"

Postautor: Velder » poniedziałek 17 kwie 2017, 14:02

Na północnej ścianie można zauważyć niewielki uskok, o zrzucie wynoszącym zaledwie kilka metrów:

kamieniolom Dubie (7).jpg
kamieniolom Dubie (7).jpg (132.22 KiB) Przejrzano 12852 razy
kamieniolom Dubie (8).jpg
kamieniolom Dubie (8).jpg (152.08 KiB) Przejrzano 12852 razy
kamieniolom Dubie (9).jpg
kamieniolom Dubie (9).jpg (193.02 KiB) Przejrzano 12850 razy

Niestety, nie udało mi się wypatrzeć dwóch najciekawszych osobliwości geologicznych, związanych z tym kamieniołomem.
Jedną z nich jest żyła andezytu, przebijająca skały dolomitowe gdzieś w jego zachodniej części. Dajka ma szerokość do 3m, a jej przebieg daje się ponoć prześledzić w wyrobisku przez ok. 500m.
Nie jestem jednak pewien, czy ona nadal istnieje – w końcu kamieniołom stale się powiększa i mogła już zostać wybrana. Poniżej, zdjęcie tej żyły, które można znaleźć w Przewodniku... :

dajka andezytu w km. Dubie.jpg
dajka andezytu w km. Dubie.jpg (63.01 KiB) Przejrzano 12852 razy

Ponadto, we wschodniej części kamieniołomu odsłania się strefa przeobrażenia dolomitów, w skały barwy białej lub białoszarej.
Ich powstanie wiąże się z występowaniem tu innej, większej intruzji magmowej – tym razem porfiru – która znajduje się około 400 m pod powierzchnią ziemi. Jej obecność, a konkretnie wysoka temperatura intrudującej magmy, doprowadziła do metamorfizmu kontaktujących z nią dolomitów, przeobrażając je w marmury brucytowe. Dodatkowo, podczas stygnięcia intruzji, uwolnione zostały gorące roztwory, które przenikając przez szczeliny i pęknięcia w skale, wchodziły w reakcję z budującymi ją minerałami, tworząc nowe zespoły mineralne. Proces ten nazywamy metasomatyzmem. W wyniku tego procesu, kosztem pierwotnego dolomitu [CaMg(CO₃)₂], będącego głównym składnikiem tutejszych skał, powstał kalcyt [CaCO₃] i brucyt [Mg(OH)₂] - co makroskopowo objawiło się właśnie „wybieleniem” naszych dolomitów. W partiach silniej zmienionych spotkamy również zielone plamy i przebarwienia, spowodowane pojawieniem się minerałów z grupy serpentynu.
Chociaż wątpię, że te wszystkie zmiany byłyby dostrzegalne z daleka, ale rozejrzeć się zawsze można ;).

Na koniec, schematyczny przekrój geologiczny przez złoże dolomitu „Dubie”:

Przekrój przez złoże Dubie.jpg
źródło: Przewodnik - surowce skalne i chemiczne Małopolski
Przekrój przez złoże Dubie.jpg (124.19 KiB) Przejrzano 12852 razy

Źródła:

Posty: 2
Rejestracja: czwartek 10 sie 2017, 16:56

Re: Dubie - kamieniołom "Dubie"

Postautor: Reni_nn » czwartek 10 sie 2017, 17:07

Witam!Jestem mieszkanką Siedlca.Sfotografowany las przestanie istnieć związku z planowanym,ogromnym poszerzeniem działalności kopalni.Nikt nie liczy się z mieszkańcami-kopalnia ma się zbliżyć 200. do najbliższych domów-porażka.Próbujemy się temu jakoś przeciwstawić.Zainteresowało mnie zdjęcie przedstawiające dajkę.Kopalnia żadnej dajki nie zabezpieczyła poimo zaleceń w planie ochrony Parku Krajobrazowego Dolinki Krakowskie.Czy zdjęcie i informacja pochodzą z jakiejś książki?Będę wdzięczna za pomoc.Pozdrawiam,Renata Łęgowik

Posty: 585
Rejestracja: piątek 04 lis 2016, 18:51
Lokalizacja: Bytom

Re: Dubie - kamieniołom "Dubie"

Postautor: Velder » czwartek 10 sie 2017, 23:40

Witam na forum!
Przyznam szczerze, że nie znam najbliższych planów rozbudowy kopalni, ale jeżeli zna Pani szczegóły w tej sprawie to chętnie się czegoś dowiem ;)

Zerknąłem też na granicę złoża eksploatowanego przez kopalnię i faktycznie sięga ona dosyć blisko zabudowań Siedlca. Zdawało mi się jednak, że aktualnie kamieniołom będzie się poszerzać w kierunku północnym. Poniżej załączam mapkę pochodzącą z portalu CBDG.

zloze 'Dubie'.jpg
Legenda: kolor żółty - obszar górniczy, szary - granica złoża "Dubie", obszar zakreskowany - teren górniczy
zloze 'Dubie'.jpg (169.92 KiB) Przejrzano 12598 razy

Jeżeli chodzi o dajkę, to jej zdjęcie zaczerpnąłem z pierwszej pozycji, wymienionej w spisie źródeł.
Obecnie już wiem, że żyła nadal istnieje i wykonałem nawet kilka zdjęć, ale nie znalazłem jak dotąd czasu, żeby je opracować (mam nadzieję że uda mi się ten „proces” przyspieszyć ;)).
Dajkę można zaobserwować w południowo-wschodniej, obecnie nieeksploatowanej już części kamieniołomu. Z tego co przeczytałem we wspomnianym przez Panią planie ochrony, ma ona zostać objęta ochroną dopiero po zakończeniu wydobycia w kopalni.

Posty: 2
Rejestracja: czwartek 10 sie 2017, 16:56

Re: Dubie - kamieniołom "Dubie"

Postautor: Reni_nn » piątek 11 sie 2017, 07:15

Dzień dobry!Dziękuję za odpowiedź.Kamieniołom ma się rozszerzać najpierw w kierunku zachodnim,czyli w stronę Siedlca.Tam są najbardziej wartościowe złoża,bez domieszek wapienia.Stąd parcie na to,żeby eksploatować tą część.Nie wiem,czy dobrze zrozumiałam,ale dajka jest chyba w tej części właśnie.Wstyd mi ,że tak mało wiem na ten temat,ale ja jestem elementem napływowym z innej części Jury(Częstochowa) .Miejscowi nie wiedzą na ten temat nic kompletnie,a chcemy znaleźć argumenty przeciwko rozbudowie kopalni.Wwyznaczona przez nich np.strefa roozrzutu na 200 m. wydaje się być utopią,skoro już kamienie dolatują do granic posesji.A kopalnia masię zbiżyć jeszcze o 200m.Ma być 70 m.od granic Rezerwatu Dolina Racławki.Zamierzają przesadzać objęte ochroną storczyki,chociaż nie jest możliwe pzesadzenie ich we wszystkich stadiach rozwojowych,zamierzają wylesić 50ha na terenie Parku Krajobrazowego.Można jeszcze wymieniać.Sprawa trafi do sądu i szukamy właściwych argumentów.Nie wspomnieli o zabezpieczeniu dajki,więc może coś jest na rzeczy.Byłabym wdzięczna za jakieś sugestie.Będę mogła odpowiedzieć dopiero jutro(praca)Jeszcze raz bardzo dziękuję,Renata


phpbb 3.1 styles demo

Wróć do „Województwo małopolskie”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 4 gości