Kraków- kamieniołom Libana

reporter · Postautor: **reporter** » sobota 26 wrz 2015, 11:44

Dawne przedsiębiorstwo "Krakowskie Wapienniki i Kamieniołomy Ska Akc." (od nazwiska założyciela, potocznie nazywane "Libanem"),w okresie 1942- 44 stało się niemieckim, karnym obozem pracy dla Polaków i Ukraińców.
Półwieku później, na jego terenie wykonano zdjęcia do " Listy Schindlera" S. Spielberga. Do dnia dzisiejszego zachowały się liczne fragmenty scenografii w tym droga z macew, widoczna na jednych z poniższych zdjęć.

1/2

reporter · Postautor: **reporter** » sobota 26 wrz 2015, 11:44

Postautor: **Karolina Kot** » niedziela 27 wrz 2015, 23:00

Nieczynne wyrobisko zajmuje obszar o powierzchni około 18 hektarów.
Z geologicznego punktu widzenia usytuowano go na ostatnim w kierunku wschodnim fragmencie monokliny śląsko-krakowskiej, sterczącym wśród osadów zapadliska przedkarpackiego, reprezentowanego przez iły mioceńskie.
Występuje tu wapień uławicony wapień górnej jury oraz początkowe stadia dawnej rafy, zbudowane z nieuławicowanego wapienia skalistego. Ten ostatni, dzięki swej twardości i odporności na wietrzenie, tworzy w ścianie kamieniołomu wybrzuszenie.
W południowym odsłonięciu kamieniołomu występuje ponadto fragment zachowanych osadów marglistych górnej kredy. W wyrobisku widoczne są także zasypane wtórnym materiałem studnie krasowe, utworzone w okresie lądowym paleocenu, eocenu i oligocenu.

Nazwa kamieniołomu pochodzi od jego właściciela, krakowskiego przemysłowca żydowskiego pochodzenia, Bernarda Libana, który w roku 1873 założył firmę zajmującą się produkcją wapna budowlanego i nawozowego. Do tego samego przedsiębiorcy należała również fabryka cementu portlandzkiego w Bonarce i fabryka sody w Borku Fałęckim, którą później wykupił koncern belgijskiego przemysłowca, Ernesta Solvaya.
W krótkim czasie zbudowano zespół budynków przemysłowych i doprowadzono bocznicę kolejową. Około roku 1895 postawiono pod wschodnią ścianą kamieniołomu system pieców pierścieniowych i pieców Rumforda, a na jego środku potężną halę. Firma "Kamieniołomy i wapienniki Libana i Ehrenpreisa" była w końcu XIX wieku najważniejszym przedsiębiorstwem w branży materiałów budowlanych w Krakowie.
Nic dziwnego, że Bernard Liban stał się postacią zasłużoną dla rozwoju Podgórza.

Niestety, dziś możemy zobaczyć jedynie resztki stalowych pieców wapienniczych i transporterów, w większości zapewne już powojennych - wapiennik funkcjonował bowiem aż do roku 1986.

Miejsce to ma także swoją tragiczną kartę. W latach 1942 - 44 w kamieniołomie zlokalizowano karny obóz pracy dla Polaków - Obóz Karny Służby Budowlanej.

Źródło informacji
Lokalizacja
Moje zdjęcia pochodzą ze stycznia 2015 roku.

Postautor: **Karolina Kot** » niedziela 27 wrz 2015, 23:03

Zachowane do dziś urządzenia dawnego kamieniołomu:

Postautor: **Karolina Kot** » niedziela 27 wrz 2015, 23:11

Droga wykonana z betonowych atrap macew, na potrzeby filmu:

Postautor: **Karolina Kot** » niedziela 27 wrz 2015, 23:19

Pozostałości wzniesionych na potrzeby filmowe słupów i drutów kolczastych.
Są tak realistyczne, że osobiście, zwłaszcza ze względu na przeszłość tego miejsca, nie usuwałabym ich.

Postautor: **Karolina Kot** » wtorek 15 mar 2016, 21:32

Oto kilka dość mrocznych zdjęć kamieniołomu ze scenografią do "Listy Schindlera".
Powstały one w marcu 2016 roku:

Postautor: **Karolina Kot** » wtorek 15 mar 2016, 21:49

Tym razem dokładniej przyjrzałam się pozostałościom machin, które nadal można podziwiać na terenie kamieniołomu.
Ogromne, żelazne, steampunkowe konstrukcje powstały już po II Wojnie Światowej, w latach 1971 - 1972.
Zastąpiono wówczas stare, kręgowe piece wapiennicze nowoczesnymi, szybowymi.
W tym czasie roczne wydobycie w "Libanie" - bo tak nadal nieoficjalnie nazywano ten historyczny zakład - wynosiło około 250 tysięcy ton kamienia wapiennego.
Krakowski Kombinat Cementowo-Wapienniczy funkcjonował do roku 1986, zamknięto go z powodu wyeksploatowania złoża.

Piece szybowe:

Postautor: **Karolina Kot** » wtorek 15 mar 2016, 22:15

Tajemnicza konstrukcja, znajdująca się w dolnej części kamieniołomu, była zapewne niegdyś załadownią wapienia. Z powodu wahań poziomu wód gruntowych dziś bardzo często otacza ją spora kałuża wody.

Franek D. · Postautor: **Franek D.** » wtorek 15 mar 2016, 22:21

Żyd Bernard Liban był radnym Miasta Podgórze. Jako przedsiębiorca oraz chemik z wykształcenia, założył fabryki: gipsu i cementu portlandzkiego na Bonarce, nawozów sztucznych i sody amoniakalnej w Borku Fałęckim oraz opisane w tym wątku wielkie kamieniołomy w Podgórzu.

Kamieniołom Spółki Liban i Ehrenpreis, oprócz eksploatacji kamienia budowlanego i fundamentowego oraz produkcji szutru brukowego, wytwarzał wapno budowlane oraz wapno nawozowe.
W przeciwieństwie do innych (opisywanych na Forum) małych wapienników, produkcja wapna w Libanie odbywała się na skalę przemysłową.
Na zachowanych winietach z pocz. XX w., Bernard Liban i Spółka szczycił się posiadaniem tzw. Pierwszej Krajowej Fabryki Wapna z nowoczesnym systemem pieców pierścieniowych oraz pieców konwekcyjnych Rumforda. Wyburzono je w 1972 r. (na zdjęciach widać późniejsze piece szybowe).