Lubsza - szkoła ludowa i dom Józefa Lompy

[Karolina Kot]

Naprzeciwko kościoła w Lubszy, miejscowości położonej w powiecie lublinieckim, w gminie Woźniki, u zbiegu ulicy Józefa Lompy i Szkolnej, znajduje się zabytkowy budynek dawnej szkoły wiejskiej z przylegającym doń mieszkaniem nauczyciela.
to właśnie tu przez 30 lat mieszkał i nauczał słynny działacz i krzewiciel polskości na Śląsku, Józef Lompa.

Obiekt ten został wybudowany w 1707 roku i służył jako organistówka i budynek mieszkalny dla wiejskiego nauczyciela (warto zaznaczyć, że dawniej funkcję tę spełniała często jedna i ta sama osoba). W roku 1819, po powrocie z seminarium we Wrocławiu, posadę tę objął młodziutki Józef Lompa, który bardzo intensywnie zajął się swoimi obowiązkami, między innymi doprowadzając do modernizacji budynku szkoły: stary, drewniany obiekt wyburzono, zastępując go istniejącym do dziś, murowanym i organizując niewielki ogród botaniczny. Nauka w szkole ludowej musiała być ciekawą, gdyż szczytowym momencie na zajęcia lekcyjne uczęszczało nawet 250 dzieci!

W roku 1849 został dyscyplinarnie zwolniony przez władze pruskie za działalność narodową, pozbawiając Lompę (będącego głową wielodzietnej rodziny) mieszkania służbowego i prawa do emerytury. Niezłomny działacz wkrótce przeniósł się do sąsiednich Woźnik, gdzie, wykorzystując swoje umiejętności poligloty, podjął pracę jako tłumacz sądowy. Spoczął na woźnickim cmentarzu w roku 1863.

Powracając do budynku samej szkoły przyznać trzeba, ze służył on jeszcze długo lokalnemu szkolnictwu. W 1864 roku dobudowano doń jeszcze jedną część, w której urządzono mieszkanie dla drugiego nauczyciela.
Dopiero w latach 30. XX wieku, w związku z dalszym rozwojem Lubszy i wzrostem ilości mieszkańców, wybudowano nowy obiekt szkolny, przeznaczając całość pierwotnej placówki edukacyjnej na mieszkania dla nauczycieli. Nie zapomniano przy tym o samym Lompie, w roku 1931 umieszczając na fasadzie budynku tablicę poświęconą jego pamięci (została zdjęta na czas wojny, dzięki czemu ocalała).
Dziś budynek historycznej szkoły, chociaż wpisany do rejestru zabytków, nie jest wykorzystywany i niszczeje opustoszały.
Po drugiej stronie ulicy znajduje się replika pomnika, zburzonego przez Niemców w dniu 3 września 1939 roku.


Lokalizacja
Zdjęcia wykonałam w listopadzie 2017 roku.