Ujazd - zamek "Krzyżtopór"

Posty: 644
Rejestracja: sobota 30 cze 2018, 15:29

Ujazd - zamek "Krzyżtopór"

Postautor: Gatoma » czwartek 27 cze 2019, 09:56

We wsi Ujazd w powiecie opatowskim można zobaczyć pozostałości po jednej z najwspanialszych barokowych rezydencji magnackich w Polsce. Bogaty z urodzenia magnat z rodu Ossolińskich, wzbogacony dodatkowo na dostawach wojennych oraz dzięki posagom swoich trzech żon, wojewoda sandomierski Krzysztof Ossoliński postanowił wznieść w swoim majątku Iwaniska wielkopańską rezydencję, przyćmiewającą rozmachem i przepychem wszystkie inne w Polsce. Rezydencja miała być nie tylko przedmiotem podziwu, ale także symbolem prestiżu rodu.

Wzniesiono ją, głównie z miejscowego kamienia, w latach 1627-1644 jako zamek w typie włoskiego palazzo in forteca. Prawdopodobnie fundator zobaczył taki zamek w czasie swoich licznych podróży dyplomatycznych do Włoch i postanowił na nim się wzorować.

Za autora całego założenia uważa się włoskiego architekta Lorenco Senesa, wymienionego w 1633 roku w dokumencie, znajdującym się w Archiwum Krakowa. Zapis ten nie potwierdza jednak wprost, że artysta był autorem projektu. Przypuszcza się, że raczej sprawował nadzór nad budową.

Rezydencję usytuowano na cyplu wzgórza a całe założenie składało się z trzech części: pałacowej, fortyfikacji typu bastionowego oraz części ogrodowej.

Rezydencja ma plan regularnego pięcioboku z umieszczonymi na narożach bastionami. W skrzydle północno-zachodnim, mającym formę kurtyny umieszczono okazałą bramę wjazdową z zegarem i ogromnymi płaskorzeźbami „ krzyża”- symbolu wiary fundatora i „topora” – herbu Ossolińskich. Brama wjazdowa usytuowana została na osi całego założenia podobnie jak dziedziniec wewnętrzny na planie trapezu, który następnie przechodzi w kolejny dziedziniec na planie eliptycznym. Oś kończy bastion z ośmioboczną wieżą. Trzon pałacu, na planie prostokąta, składa się z trzech kondygnacji i skupiony jest wokół eliptycznego dziedzińca. Część reprezentacyjna z wielką salą znajdowała się na osi za eliptycznym dziedzińcem. Dziedziniec trapezowy otaczały skrzydła boczne pałacu, zakończone wieżami.

Założenie pałacowo-obronne w Ujeździe było największą tego typu realizacją w Europie, przed budową Wersalu. Budowa pochłonęła kilka milionów złotych i omal nie zrujnowała fundatora, który na dodatek cieszył się nią w pełni tylko przez rok, umierając w roku 1645.

Po śmierci Krzysztofa Ossolińskiego dobra wraz z rezydencją odziedziczył jego syn Krzysztof Baldwin. Ale on także szybko zmarł, zabity w bitwie z Tatarami pod Zborowem. Po Ossolińskich zamek przeszedł na własność rodu Kalinowskich. Wtedy został rozgrabiony ( ale nie zniszczony) przez wojska szwedzkie podczas Potopu. Przez następne wieki rezydencja, jeszcze nadająca się do zamieszkania, przechodziła na własność różnych rodów, ale nie była modernizowana ani remontowana. Jedynie Jan Michał Pac, w połowie XVIII wieku odrestaurował południową część i w niej zamieszkał. Jednak w czasie konfederacji barskiej ( której był zwolennikiem) zamek został zniszczony i odtąd pozostawał w ruinie.

Ostatnimi, do wybuchu drugiej wojny światowej, właścicielami ruin dawnej rezydencji była rodzina Orsettich, która jednak w nią nie inwestowała.

Po wojnie całe założenie przeszło na własność Skarbu Państwa i obecnie jest trwałą ruiną, przystosowaną do zwiedzania, chociaż od czasu do czasu pojawiają się plany odbudowy ;) .
Załączniki
Ujazd zamek widok ogolny.JPG
Ujazd zamek widok ogolny.JPG (140.72 KiB) Przejrzano 6429 razy
Ujazd zamek -zdjęcie Fotopolska.jpg
Ujazd zamek -zdjęcie Fotopolska.jpg (126.86 KiB) Przejrzano 6429 razy
Ujzad zamek 1937 - zdjęcie Fotopolska.jpg
Ujzad zamek 1937 - zdjęcie Fotopolska.jpg (142.48 KiB) Przejrzano 6429 razy
Ujazd zamek panorama.JPG
Ujazd zamek panorama.JPG (136.04 KiB) Przejrzano 6429 razy
Ujazd zamek umocnienia.JPG
Ujazd zamek umocnienia.JPG (143.47 KiB) Przejrzano 6429 razy
Ujazd zamek widok od poludnia.JPG
Ujazd zamek widok od poludnia.JPG (167.91 KiB) Przejrzano 6429 razy
Ujzad zamek żródło.JPG
Ujzad zamek żródło.JPG (126.63 KiB) Przejrzano 6429 razy
Ostatnio zmieniony czwartek 27 cze 2019, 10:07 przez Gatoma, łącznie zmieniany 1 raz.

Posty: 644
Rejestracja: sobota 30 cze 2018, 15:29

Re: Ujazd - zamek " Krzyżtopór"

Postautor: Gatoma » czwartek 27 cze 2019, 10:02

Założenie pałacowo-forteczne w Ujeździe zdumiewało swoim przepychem. Uważano także, że na wygląd całości miało wpływ zamiłowanie Krzysztofa Ossolińskiego do symboliki i astrologii. I dlatego pałac miał podobno tyle okien ile rok dni, tyle sal ile miesięcy oraz tyle komnat ile tygodni. Na elewacjach budowli znalazło miejsce wiele elementów symbolicznych, między innymi olbrzymia płaskorzeźba krzyża- nawiązująca do wiary fundatora ( był gorliwym katolikiem, walczącym z reformacją i arianami), hieroglif w kształcie litery W- symbol kabały oznaczający wieczne trwanie- co nie uchroniło jednak rezydencji przed upadkiem - istniała w pełni przepychu tylko kilkanaście lat ;) , topór- herb rodu. O dumie rodowej, charakterystycznej wśród magnaterii tych czasów, miała świadczyć galeria portretowa przodków na ścianach pałacu.

Słynnym był też gabinet właściciela ( czasem uważa się, że była to jadalnia) nakryty szklanym sufitem, stanowiącym dno gigantycznego akwarium. Legendy krążyły o lustrach i marmurowych żłobach w stajniach.

Jakby tego było mało na północ od zamku rozciągały się piękne ogrody włoskie.
Załączniki
Ujazd zamek widok na wieze wjazdowa.JPG
Ujazd zamek widok na wieze wjazdowa.JPG (148.8 KiB) Przejrzano 6427 razy
Ujazd zamek brama zegarowa.JPG
Ujazd zamek brama zegarowa.JPG (100.32 KiB) Przejrzano 6427 razy
Ujazd zamek data budowy bramy zegarowej.JPG
Ujazd zamek data budowy bramy zegarowej.JPG (183.02 KiB) Przejrzano 6427 razy
Ujazd zamek portal wjazdowy.JPG
Ujazd zamek portal wjazdowy.JPG (160.4 KiB) Przejrzano 6427 razy
Ujazd zamek dziedziniec wewn.JPG
Ujazd zamek dziedziniec wewn.JPG (146.29 KiB) Przejrzano 6427 razy
Ujzad zamek skrzydlo polnocne.JPG
Ujzad zamek skrzydlo polnocne.JPG (161.76 KiB) Przejrzano 6427 razy
Ujazd zamek widok na palac.JPG
Ujazd zamek widok na palac.JPG (167.85 KiB) Przejrzano 6427 razy
Ujzad zamek dziedziniec eliptyczny.JPG
Ujzad zamek dziedziniec eliptyczny.JPG (173.21 KiB) Przejrzano 6427 razy
Ujazd zamek widok z dziedzinca eliptycznego.JPG
Ujazd zamek widok z dziedzinca eliptycznego.JPG (146.9 KiB) Przejrzano 6427 razy
Ujazd zamek mury palacu.JPG
Ujazd zamek mury palacu.JPG (220.91 KiB) Przejrzano 6427 razy
Ostatnio zmieniony czwartek 27 cze 2019, 10:06 przez Gatoma, łącznie zmieniany 2 razy.

Posty: 644
Rejestracja: sobota 30 cze 2018, 15:29

Re: Ujazd - zamek " Krzyżtopór"

Postautor: Gatoma » czwartek 27 cze 2019, 10:05

Jeszcze kilka ujęć wnętrz pałacu i detali.
Załączniki
Ujazd zamek jedna z sal palacu.JPG
Ujazd zamek jedna z sal palacu.JPG (193.99 KiB) Przejrzano 6426 razy
Ujazd zamek korytarz.JPG
Ujazd zamek korytarz.JPG (180.71 KiB) Przejrzano 6426 razy
Ujazd zamek wnetrze wieży.JPG
Ujazd zamek wnetrze wieży.JPG (111.23 KiB) Przejrzano 6426 razy
Ujazd zamek pomieszczenia przyziemia.JPG
Ujazd zamek pomieszczenia przyziemia.JPG (166.94 KiB) Przejrzano 6426 razy
Ujazd zamek wieza wieloboczna.JPG
Ujazd zamek wieza wieloboczna.JPG (145.91 KiB) Przejrzano 6426 razy
Ujazd zamek fragment boniowania.JPG
Ujazd zamek fragment boniowania.JPG (145.38 KiB) Przejrzano 6426 razy
Ujazd zamek okno.JPG
Ujazd zamek okno.JPG (144.78 KiB) Przejrzano 6426 razy
Ujazd zamek pozostałość galerii portretowej dziedzinca eliptycznego.JPG
Ujazd zamek pozostałość galerii portretowej dziedzinca eliptycznego.JPG (103.69 KiB) Przejrzano 6426 razy
Ujazd zamek pozostalosci balkonu.JPG
Ujazd zamek pozostalosci balkonu.JPG (164.52 KiB) Przejrzano 6426 razy

Posty: 2019
Rejestracja: wtorek 19 kwie 2016, 08:20
Lokalizacja: Ruda Śląska

Re: Ujazd - zamek "Krzyżtopór"

Postautor: tom1977 » poniedziałek 15 sie 2022, 20:00

Stan obecny tj. 15.08.2022
Załączniki
20220815_122922.jpg
20220815_122922.jpg (97.1 KiB) Przejrzano 2279 razy
20220815_124917.jpg
20220815_124917.jpg (101.26 KiB) Przejrzano 2279 razy
20220815_124622.jpg
20220815_124622.jpg (106.95 KiB) Przejrzano 2279 razy
20220815_124509.jpg
20220815_124509.jpg (56.81 KiB) Przejrzano 2279 razy
20220815_123542.jpg
20220815_123542.jpg (91.01 KiB) Przejrzano 2279 razy
20220815_125113.jpg
20220815_125113.jpg (106.74 KiB) Przejrzano 2279 razy
20220815_124940.jpg
20220815_124940.jpg (125.2 KiB) Przejrzano 2279 razy
20220815_124927.jpg
20220815_124927.jpg (151.53 KiB) Przejrzano 2279 razy
20220815_125743.jpg
20220815_125743.jpg (104.32 KiB) Przejrzano 2279 razy
20220815_125218.jpg
20220815_125218.jpg (149.16 KiB) Przejrzano 2279 razy
Tomasz Zamysłowski
Facebook - Górnośląskie Zabytki Militarne

Posty: 2019
Rejestracja: wtorek 19 kwie 2016, 08:20
Lokalizacja: Ruda Śląska

Re: Ujazd - zamek "Krzyżtopór"

Postautor: tom1977 » poniedziałek 15 sie 2022, 20:01

...
Załączniki
20220815_130527.jpg
20220815_130527.jpg (104.06 KiB) Przejrzano 2279 razy
20220815_130130.jpg
20220815_130130.jpg (107.54 KiB) Przejrzano 2279 razy
20220815_125754.jpg
20220815_125754.jpg (91.3 KiB) Przejrzano 2279 razy
20220815_132059.jpg
20220815_132059.jpg (62.55 KiB) Przejrzano 2279 razy
20220815_131622.jpg
20220815_131622.jpg (78 KiB) Przejrzano 2279 razy
20220815_131246.jpg
20220815_131246.jpg (134.02 KiB) Przejrzano 2279 razy
20220815_130607.jpg
20220815_130607.jpg (99.51 KiB) Przejrzano 2279 razy
20220815_134616.jpg
20220815_134616.jpg (87.39 KiB) Przejrzano 2279 razy
20220815_133925.jpg
20220815_133925.jpg (96.53 KiB) Przejrzano 2279 razy
20220815_132715.jpg
20220815_132715.jpg (99.86 KiB) Przejrzano 2279 razy
Tomasz Zamysłowski
Facebook - Górnośląskie Zabytki Militarne

Posty: 2019
Rejestracja: wtorek 19 kwie 2016, 08:20
Lokalizacja: Ruda Śląska

Re: Ujazd - zamek "Krzyżtopór"

Postautor: tom1977 » poniedziałek 15 sie 2022, 20:02

z tej perspektywy prezentuje się najlepiej
Załączniki
Photo_6619238_DJI_102_jpg_4290000_0_2022815122050_photo_original.jpg
Photo_6619238_DJI_102_jpg_4290000_0_2022815122050_photo_original.jpg (118.1 KiB) Przejrzano 2279 razy
Photo_6619229_DJI_93_jpg_4438358_0_2022815121942_photo_original.jpg
Photo_6619229_DJI_93_jpg_4438358_0_2022815121942_photo_original.jpg (90.07 KiB) Przejrzano 2279 razy
Tomasz Zamysłowski
Facebook - Górnośląskie Zabytki Militarne


phpbb 3.1 styles demo

Wróć do „Województwo świętokrzyskie”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 3 gości