Wilno (Litwa) - Cmentarz Na Rossie

[Franek D.]

W Wilnie, do czasu II wojny światowej, Polacy stanowili 2/3 wszystkich mieszkańców. Ludność polska dominowała nad kolejnymi w mieście Żydami, Rosjanami i Białorusinami. Litwini stanowili wówczas ok. 1%. O polskości ówczesnego Wilna świadczą dziś jego cmentarze.

Cmentarz Na Rossie uznany jest jako jedna z 5-u Polskich Narodowych Nekropolii. Jest zaliczany do najpiękniejszych cmentarzy w Europie.

[Franek D.]

Nazwa prawdopodobnie pochodzi od właścicieli tutejszych gruntów. Są też inne podania, mówiące że miejsce to otrzymało nazwę od odbywanego tu w czasach pogańskich święta na cześć bogini Rasy. W Encyklopedii Powszechnej Orgelbranda można przeczytać: "Rossa – miejsce w górzystych okolicach Wilna położone, gdzie lud tamtejszy od czasów pogańskich zbiera się w wigilię św. Jana, ażeby kwiat paproci szczęście dający otrzymać".

[Franek D.]

8 maja 1801 r., na oddanym i poświęconym cmentarzu pochowano pierwszego nieboszczyka - burmistrza miasta Jana Millera. Ta pierwsza część tzw. Starej Rossy obejmowała dolinkę oraz trzy wzgórza. W 1814 r. nabyto kolejną działkę, nazwaną z czasem "Górką Literacką". W 1847 r. za wschodnim murem cmentarza założono tzw. Cmentarz Sierocy, który z czasem nazwano Nową Rosą. Pomiędzy obu cmentarzami biegnie ulica Sukileliu. Oba cmentarze zajmują ok. 11 ha powierzchni.

[Franek D.]

W latach 1801 - 1965, od założenia cmentarza, do jego zamknięcia pochowano na nim wielu znanych i zasłużonych dla kultury narodowej mieszkańców miasta. Spoczywają tu profesorowie uniwersytetu, artyści, pisarze, uczestnicy powstań narodowych.

Najpiękniejszym pomnikiem nagrobnym jest Czarny Anioł Śmierci, unoszący się nad grobem młodej dziewczyny Izy Salmonowiczówny, zmarłej na serce w 1901 r. Smukła postać anioła, połączona jest z cokołem jedynie fałdą szaty.

[Franek D.]

Na Rossie codziennie spotkać można wycieczki z Polski.
Zwiedzanie Rossy rozpoczynają od polskiego cmentarzyka wojskowego oraz mauzoleum Marszałka Józefa Piłsudskiego.