Kraków – mury obronne Starego Miasta

Moderator: warschauer44

Posty: 1613
Rejestracja: czwartek 12 mar 2015, 15:19

Kraków – mury obronne Starego Miasta

Postautor: Mario » czwartek 29 paź 2015, 00:11

Spacerując całe 4 km wokół Starego Miasta - pięknymi o tej porze roku Plantami Krakowskimi - warto zapoznać się z odtworzonym w kilku miejscach zarysem przebiegu średniowiecznych murów obronnych, jak również z umieszczonymi płytami prezentującymi wygląd prawie wszystkich dawnych bram oraz baszt.
W zbiorach Archiwum Państwowego w Krakowie jest zachowany plan XVIII w. Krakowa, wyk. przez Klemensa Bąkowskiego, na którym zostały naniesione krakowskie mury, tuż przed ich wyburzeniem http://www.wawel.net/images/750-lat_lokacji/lokacja.htm .Od barbakanu (zgodnie z ruchem zegara), kolejne bramy oraz baszty są ponumerowane i wymienione obok. Na planie widnieje 8 bram oraz 45 baszt.
Większość murów obronnych Krakowa wyburzono z rozkazu austriackiego cesarza Franciszka I, w latach 1810–14. Później, za Rzeczypospolitej Krakowskiej, w 1817 r. prof. Radwański wywalczył decyzję o pozostawieniu dla potomnych niewyburzonego fragmentu murów - Bramy Floriańskiej z Barbakanem i basztami Ciesielską, Stolarską i Pasamoników. Tyle też pozostało do dziś po dawnych murach.
Jeszcze też na Gródku zobaczyć można zachowany zarys najstarszej krakowskiej bramy Rzeźniczej.
W 1820 r. po wyrównaniu wałów, zasypaniu fosy oraz splantowaniu rumowisk założono Planty.
Załączniki
Mury Krakowa - fragment planszy na trasie turystycznej Mury Obronne.JPG
Mury Krakowa - fragment planszy na trasie turystycznej Mury Obronne.JPG (87.55 KiB) Przejrzano 11208 razy
Mury Krakowa -zarys przebiegu muru.JPG
Mury Krakowa -zarys przebiegu muru.JPG (114.66 KiB) Przejrzano 11208 razy
Mury Krakowa - jedna z płyt w miejscu dawnej baszty.JPG
Mury Krakowa - jedna z płyt w miejscu dawnej baszty.JPG (113.06 KiB) Przejrzano 11208 razy
Bramy na planie Klemensa Bąkowskiego.JPG
Bramy na planie Klemensa Bąkowskiego.JPG (27.53 KiB) Przejrzano 11208 razy
Baszty na planie Klemensa Bąkowskiego.JPG
Baszty na planie Klemensa Bąkowskiego.JPG (62.36 KiB) Przejrzano 11208 razy
Mury Krakowa - Brama Rzeźnicza na Gródku.JPG
Mury Krakowa - Brama Rzeźnicza na Gródku.JPG (89.65 KiB) Przejrzano 11208 razy
Mury Krakowa -1.JPG
Mury Krakowa -1.JPG (83.04 KiB) Przejrzano 11208 razy
Mury Krakowa -2.JPG
Mury Krakowa -2.JPG (149.75 KiB) Przejrzano 11208 razy
Mury Krakowa -3.JPG
Mury Krakowa -3.JPG (141.17 KiB) Przejrzano 11208 razy
Ostatnio zmieniony piątek 30 paź 2015, 11:43 przez Mario, łącznie zmieniany 1 raz.

Posty: 1613
Rejestracja: czwartek 12 mar 2015, 15:19

Re: Kraków – mury obronne Starego Miasta

Postautor: Mario » czwartek 29 paź 2015, 10:07

Pierwszy odcinek (na wsch. od Bramy Floriańskiej oraz stojącej obok półokrągłej Baszty Pasamoników, zwanej też Basztą Szmuklerzy) ukazuje miejsca po dawnych basztach, na Plantach w okolicach Teatru Słowackiego.
Stały tu: sześcioboczna Baszta Karczmarzy, zwana też Basztą Kęszą, półokrągła Baszta Karczmarzy II, zwana też Strażnicą lub Jastrzębią, czworoboczna Baszta Prochowa II, ośmioboczna Baszta Grzebieniarzy, okrągła Baszta Przekupniów, Sadelników i Słoniniarzy oraz okrgła Baszta Barchanników.
Załączniki
1. Mury Krakowa.JPG
1. Mury Krakowa.JPG (78.89 KiB) Przejrzano 11174 razy
2. Mury Krakowa.JPG
2. Mury Krakowa.JPG (103.37 KiB) Przejrzano 11174 razy
2a. Mury Krakowa.JPG
2a. Mury Krakowa.JPG (80.73 KiB) Przejrzano 11174 razy
2b. Mury Krakowa.JPG
2b. Mury Krakowa.JPG (122.74 KiB) Przejrzano 11174 razy
3. Mury Krakowa.JPG
3. Mury Krakowa.JPG (91.61 KiB) Przejrzano 11174 razy
3a. Mury Krakowa.JPG
3a. Mury Krakowa.JPG (81.47 KiB) Przejrzano 11174 razy
4. Mury Krakowa.JPG
4. Mury Krakowa.JPG (94.41 KiB) Przejrzano 11174 razy
4a. Mury Krakowa.JPG
4a. Mury Krakowa.JPG (70.89 KiB) Przejrzano 11174 razy
5. Mury Krakowa.JPG
5. Mury Krakowa.JPG (75.61 KiB) Przejrzano 11174 razy
5a. Mury Krakowa.JPG
5a. Mury Krakowa.JPG (64.81 KiB) Przejrzano 11174 razy

Posty: 1613
Rejestracja: czwartek 12 mar 2015, 15:19

Re: Kraków – mury obronne Starego Miasta

Postautor: Mario » czwartek 29 paź 2015, 14:41

Średniowieczny układ krakowskich obwarowań można prześledzić na zachowanych fragmentach - tych między Bramą Floriańską a Basztą Pasamoników oraz tych na Gródku.

Wybudowanie solidnych murów dla Krakowa, było skutkiem wielkich zniszczeń, jakim uległo miasto podczas dwóch najazdów tatarskich w 1241 r. oraz w 1259 r. Podczas trzeciego najazdu w 1287 r. dzięki Leszkowi Czarnemu, miasto posiadało już masywne mury, przez co Mongołowie odeszli z niczym. Z pocz. XIV w. Kraków otoczony był już podwójnym murem oraz fosą. Ceglano-kamienny mur wewnętrzny miał 7 m wysokości i 2,5 m grubości. W nim umieszczone były wysokie na 10 m baszty, podlegające cechom rzemieślniczym. Do miasta prowadziły bramy, zamykane przed nocą wrotami i opuszczaną broną. Około 9 m przed murem wewnętrznym był wysoki na 2 m mur zewnętrzny. Oba mury otaczała wypełniona wodą fosą, która miała 10 m szerokości i była głęboka na 3,50 m.
Załączniki
11. Mury Krakowa.JPG
11. Mury Krakowa.JPG (121.75 KiB) Przejrzano 11167 razy
12. Mury Krakowa.JPG
12. Mury Krakowa.JPG (129.76 KiB) Przejrzano 11167 razy
13. Mury Krakowa.JPG
13. Mury Krakowa.JPG (106.79 KiB) Przejrzano 11167 razy
14. Mury Krakowa.JPG
14. Mury Krakowa.JPG (112.52 KiB) Przejrzano 11167 razy
15. Mury Krakowa.JPG
15. Mury Krakowa.JPG (94.99 KiB) Przejrzano 11167 razy
16. Mury Krakowa.JPG
16. Mury Krakowa.JPG (110.71 KiB) Przejrzano 11167 razy
17. Mury Krakowa.JPG
17. Mury Krakowa.JPG (91.69 KiB) Przejrzano 11167 razy
18. Mury Krakowa.JPG
18. Mury Krakowa.JPG (102.9 KiB) Przejrzano 11167 razy
19. Mury Krakowa.JPG
19. Mury Krakowa.JPG (85.16 KiB) Przejrzano 11167 razy
20. Mury Krakowa.JPG
20. Mury Krakowa.JPG (85.23 KiB) Przejrzano 11167 razy

Posty: 1613
Rejestracja: czwartek 12 mar 2015, 15:19

Re: Kraków – mury obronne Starego Miasta

Postautor: Mario » czwartek 29 paź 2015, 17:14

Drugi odcinek Plant, pomiędzy ul. Westerplatte, a odnogą ul. Św. Marka, ciągnący się aż do Gródka, prezentuje długi na ok. 60 m zrekonstruowany zarys muru wewnętrznego oraz dwu baszt: Barchanników i Czapników. Jest on wykonany w postaci niewysokiego, kamiennego murku.
Czworoboczna Baszta Czapników stała w sąsiedztwie zbudowanej w 1312 r. Bramy Mikołajskiej (otwierała ona ważny szlak handlowy, wiodący przez Sandomierz ku Rusi). Brama ta zastąpiła starszą Bramę Rzeźniczą, zwaną też Na Gródku, która w latach 1289 – 1312 była bramą warownej siedziby słynnego wójta Alberta, przywódcy buntu mieszczan krakowskich przeciwko księciu Łokietkowi. Po stłumieniu buntu, Gródek wójta Alberta został przebudowany na siedzibę starosty grodowego, a najstarsza brama średniowiecznego Krakowa została zamurowana.
Załączniki
21. Mury Krakowa.JPG
21. Mury Krakowa.JPG (63.87 KiB) Przejrzano 11162 razy
22. Mury Krakowa.JPG
22. Mury Krakowa.JPG (84.77 KiB) Przejrzano 11162 razy
23. Mury Krakowa.JPG
23. Mury Krakowa.JPG (66.77 KiB) Przejrzano 11162 razy
24. Mury Krakowa.JPG
24. Mury Krakowa.JPG (85.23 KiB) Przejrzano 11162 razy
25. Mury Krakowa.JPG
25. Mury Krakowa.JPG (74.91 KiB) Przejrzano 11162 razy
26. Mury Krakowa.JPG
26. Mury Krakowa.JPG (74.81 KiB) Przejrzano 11162 razy
27. Mury Krakowa.JPG
27. Mury Krakowa.JPG (70.14 KiB) Przejrzano 11162 razy
28. Mury Krakowa.JPG
28. Mury Krakowa.JPG (79.23 KiB) Przejrzano 11162 razy
29. Mury Krakowa.JPG
29. Mury Krakowa.JPG (66.76 KiB) Przejrzano 11162 razy
30. Mury Krakowa.JPG
30. Mury Krakowa.JPG (79.1 KiB) Przejrzano 11162 razy

Posty: 1613
Rejestracja: czwartek 12 mar 2015, 15:19

Re: Kraków – mury obronne Starego Miasta

Postautor: Mario » czwartek 29 paź 2015, 18:31

Ciąg dalszy drugiego odcinka, od Gródka (klasztoru Dominikanek) do wylotu ul. Siennej dalej wyznacza symboliczny murek. W jego zarysie stała okrągła Baszta Kurdybaników, a dalej najwyższa ze wszystkich baszt, również okrągła Baszta Prochowa III, zwana Kupiecką.
U wylotu Siennej była Brama Piekarzy, zbudowana dość późno, bo dopiero w 1395 r., przez co nazywano ją też Nową.
Załączniki
31. Mury Krakowa.JPG
31. Mury Krakowa.JPG (91.62 KiB) Przejrzano 11157 razy
32. Mury Krakowa.JPG
32. Mury Krakowa.JPG (97.53 KiB) Przejrzano 11157 razy
32a. Mury Krakowa.JPG
32a. Mury Krakowa.JPG (55.66 KiB) Przejrzano 11157 razy
33. Mury Krakowa.JPG
33. Mury Krakowa.JPG (107.74 KiB) Przejrzano 11157 razy
34. Mury Krakowa.JPG
34. Mury Krakowa.JPG (86.05 KiB) Przejrzano 11157 razy
35. Mury Krakowa.JPG
35. Mury Krakowa.JPG (119.41 KiB) Przejrzano 11157 razy
36. Mury Krakowa.JPG
36. Mury Krakowa.JPG (84.79 KiB) Przejrzano 11157 razy
37. Mury Krakowa.JPG
37. Mury Krakowa.JPG (66.54 KiB) Przejrzano 11157 razy
38. Mury Krakowa.JPG
38. Mury Krakowa.JPG (90.85 KiB) Przejrzano 11157 razy
39. Mury Krakowa.JPG
39. Mury Krakowa.JPG (62.18 KiB) Przejrzano 11157 razy

Posty: 1613
Rejestracja: czwartek 12 mar 2015, 15:19

Re: Kraków – mury obronne Starego Miasta

Postautor: Mario » czwartek 29 paź 2015, 19:12

W trzecim odcinku Plant, ciągnącym się wzdłuż ul. Św. Gertrudy, wyznaczone są miejsca po czterech czworobocznych basztach: Kowali, Siodlarzy, Pierścienników i Bednarzy. Dalej zachowany jest trzeci fragment średniowiecznych murów. Są to zarazem mury klasztoru Bernardynek. Przed nimi pod koniec średniowiecza wybudowano trzy rondle.
U wylotu traktu królewskiego, czyli ul. Grodzkiej, stała Brama Złotników z 1298 r. Bramę zwano częściej Grodzką.
Załączniki
41. Mury Krakowa.JPG
41. Mury Krakowa.JPG (59.96 KiB) Przejrzano 11152 razy
42. Mury Krakowa.JPG
42. Mury Krakowa.JPG (96.93 KiB) Przejrzano 11152 razy
42a. Mury Krakowa.JPG
42a. Mury Krakowa.JPG (60.41 KiB) Przejrzano 11152 razy
43. Mury Krakowa.JPG
43. Mury Krakowa.JPG (107.62 KiB) Przejrzano 11152 razy
43a. Mury Krakowa.JPG
43a. Mury Krakowa.JPG (66.2 KiB) Przejrzano 11152 razy
44. Mury Krakowa.JPG
44. Mury Krakowa.JPG (65.58 KiB) Przejrzano 11152 razy
45. Mury Krakowa.JPG
45. Mury Krakowa.JPG (94.29 KiB) Przejrzano 11152 razy
46. Mury Krakowa.JPG
46. Mury Krakowa.JPG (112.98 KiB) Przejrzano 11152 razy
47. Mury Krakowa.JPG
47. Mury Krakowa.JPG (96.73 KiB) Przejrzano 11152 razy
50. Mury Krakowa.JPG
50. Mury Krakowa.JPG (111.82 KiB) Przejrzano 11152 razy

Posty: 1613
Rejestracja: czwartek 12 mar 2015, 15:19

Re: Kraków – mury obronne Starego Miasta

Postautor: Mario » czwartek 29 paź 2015, 22:21

Ulice Grodzka i Kanonicza łączą miasto z zamkiem na Wawelu.
Na starym planie Krakowa Dominika Pucka z 1667 r. http://www.wawel.net/images/750-lat_lokacji/lokacja.htm zaznaczone są, wymienione wcześniej trzy rondle oraz Brama Grodzka. Natomiast u wylotu ul. Kanoniczej naniesiona jest wąska brama zwana Furtą Poboczną.
Idąc Plantami od Wawelu, równolegle do ul. Straszewskiego - współtwórcy krakowskich Plant – nie spotkamy reliktów fortyfikacji. W tym miejscu, do ul. Poselskiej stał mur klasztoru św. Michała, czyli dzisiejszego Muzeum Archeologicznego. Na obecnym murze ogrodowym widnieje tablica pamiątkowa z fragmentem apelu Przewodniczącego Rady Państwa PRL Henryka Jabłońskiego o ratowanie zabytków Krakowa.
Na terenie Muzeum Archeologicznego zachowane są ślady dwóch baszt: Murarzy oraz Kamieniarzy. W budynku dawnego więzienia św. Michała zobaczyć można panoramę średniowiecznego Krakowa – widok od strony zachodniej.
Idąc od Muzeum ku Franciszkanom, spotykamy miejsce lokalizacji czworobocznej Baszty Rymarzy oraz ośmiobocznej Baszty Prochowej I.
Załączniki
51. Mury Krakowa - wylot Kanoniczej.JPG
51. Mury Krakowa - wylot Kanoniczej.JPG (50.22 KiB) Przejrzano 11140 razy
53. Mury Krakowa.JPG
53. Mury Krakowa.JPG (100.03 KiB) Przejrzano 11140 razy
54. Mury Krakowa.JPG
54. Mury Krakowa.JPG (41.33 KiB) Przejrzano 11140 razy
55. Mury Krakowa.JPG
55. Mury Krakowa.JPG (72.13 KiB) Przejrzano 11140 razy
56. Mury Krakowa.JPG
56. Mury Krakowa.JPG (78.89 KiB) Przejrzano 11140 razy
57. Mury Krakowa.JPG
57. Mury Krakowa.JPG (88.66 KiB) Przejrzano 11140 razy
57a. Mury Krakowa.JPG
57a. Mury Krakowa.JPG (85.79 KiB) Przejrzano 11140 razy
58. Mury Krakowa.JPG
58. Mury Krakowa.JPG (66.61 KiB) Przejrzano 11140 razy
59. Mury Krakowa.JPG
59. Mury Krakowa.JPG (80.76 KiB) Przejrzano 11140 razy
Ostatnio zmieniony piątek 30 paź 2015, 11:46 przez Mario, łącznie zmieniany 1 raz.

Posty: 1613
Rejestracja: czwartek 12 mar 2015, 15:19

Re: Kraków – mury obronne Starego Miasta

Postautor: Mario » piątek 30 paź 2015, 09:24

Obok ul. Franciszkańskiej stała półokrągła Baszta Iglarzy.
20 lat temu, podczas renowacji Plant ustawiono kamienne postumenty z nazwami i rysunkami obrazującymi stojące w danym miejscu baszty. Pierwsze rysunki i podpisy wykonano na kamiennych płytach, kolejne na metalowych. Nie wszystkie prawidłowo zlokalizowano - np. Basztę Garncarzy. Na tym odcinku, w sąsiedztwie Pałacu Biskupów stały dwie czworoboczne baszty: Malarzy oraz Solarzy.
U wylotu ul. Jagiellońskiej, obok kapliczki słupowej stała Baszta Cyrulików.
Załączniki
61. Mury Krakowa.JPG
61. Mury Krakowa.JPG (73.58 KiB) Przejrzano 11126 razy
62. Mury Krakowa.JPG
62. Mury Krakowa.JPG (101.11 KiB) Przejrzano 11126 razy
62a. Mury Krakowa.JPG
62a. Mury Krakowa.JPG (79.15 KiB) Przejrzano 11126 razy
63. Mury Krakowa.JPG
63. Mury Krakowa.JPG (103.78 KiB) Przejrzano 11126 razy
64. Mury Krakowa.JPG
64. Mury Krakowa.JPG (95.4 KiB) Przejrzano 11126 razy
65. Mury Krakowa.JPG
65. Mury Krakowa.JPG (87.99 KiB) Przejrzano 11126 razy
66. Mury Krakowa.JPG
66. Mury Krakowa.JPG (94.57 KiB) Przejrzano 11126 razy
66a. Mury Krakowa.JPG
66a. Mury Krakowa.JPG (64.39 KiB) Przejrzano 11126 razy
69. Mury Krakowa.JPG
69. Mury Krakowa.JPG (70.53 KiB) Przejrzano 11126 razy
70. Mury Krakowa.JPG
70. Mury Krakowa.JPG (63.42 KiB) Przejrzano 11126 razy

Posty: 1613
Rejestracja: czwartek 12 mar 2015, 15:19

Re: Kraków – mury obronne Starego Miasta

Postautor: Mario » piątek 30 paź 2015, 09:52

Należy uzupełnić, że z boku Pałacu Biskupiego przy wylocie ul. Wiślnej stała kolejna z bram - zbudowana w 1310 r. Brama Kotlarzy i Ślusarzy, częściej nazywana po prostu Bramą Wiślną.

Na Plantach przed Collegium Novum spotkać można kolejne płyty. Stały tu: ośmiokątna Baszta Miechowników, czworokątna Kaletników i Farbiarzy oraz masywna Baszta Blacharzy.
Oczywiście murek cały czas odtwarza przebieg średniowiecznego muru wewnętrznego.
Załączniki
71. Mury Krakowa.JPG
71. Mury Krakowa.JPG (124.2 KiB) Przejrzano 11121 razy
71a. Mury Krakowa.JPG
71a. Mury Krakowa.JPG (64.6 KiB) Przejrzano 11121 razy
72. Mury Krakowa.JPG
72. Mury Krakowa.JPG (83.92 KiB) Przejrzano 11121 razy
72a. Mury Krakowa.JPG
72a. Mury Krakowa.JPG (59 KiB) Przejrzano 11121 razy
73. Mury Krakowa.JPG
73. Mury Krakowa.JPG (109.35 KiB) Przejrzano 11121 razy
74. Mury Krakowa.JPG
74. Mury Krakowa.JPG (91.79 KiB) Przejrzano 11121 razy
75. Mury Krakowa.JPG
75. Mury Krakowa.JPG (116.55 KiB) Przejrzano 11121 razy
76. Mury Krakowa.JPG
76. Mury Krakowa.JPG (121.46 KiB) Przejrzano 11121 razy
76a. Mury Krakowa.JPG
76a. Mury Krakowa.JPG (61.83 KiB) Przejrzano 11121 razy
77. Mury Krakowa.JPG
77. Mury Krakowa.JPG (120.87 KiB) Przejrzano 11121 razy

Posty: 1613
Rejestracja: czwartek 12 mar 2015, 15:19

Re: Kraków – mury obronne Starego Miasta

Postautor: Mario » piątek 30 paź 2015, 18:33

Przy dawnej Mennicy, w sąsiedztwie kościoła św. Anny była jakaś baszta, która zawaliła się w 1648 r.

Tam gdzie dawniej stały baszty, wystający z trawnika murek ma obrys prostokąta. Zaznaczone tak podstawy baszt, najczęściej zajmują skrawek wolnej przestrzeni Plant.
Uważam, że w obecnych czasach olbrzymiego napływu zagranicznych turystów do Krakowa, a także rosnącej wśród nas dumy z narodowych zabytków, warto zrekonstruować kilka baszt. Uważam, że taka stojąca, oryginalna baszta byłaby zdecydowanie większą atrakcją, niż mały i trudny do rozszyfrowania rysunek na płycie. Jej wąski kształt nie przysłaniałby sąsiedniej zabudowy, a stanowiłaby piękny element ogrodu parkowego, jakim są Planty.

Takim przykładem mogłyby być stojące dawniej w pobliżu wylotu ul. Szewskiej dwie baszty: Rusznikarzy i Nożowników. Obok była kolejna z 8 bram miejskich, zbudowana w 1313 r. Brama Białoskórników, znana później jako Brama Szewska.
Następna półokrągła Baszta Czerwonych Garbarzy, ozdobiona gotyckim reliefem, ulokowana jest we współczesnym ogródku piwnym.
Załączniki
78. Mury Krakowa.JPG
78. Mury Krakowa.JPG (110.04 KiB) Przejrzano 11101 razy
79. Mury Krakowa.JPG
79. Mury Krakowa.JPG (78.71 KiB) Przejrzano 11101 razy
80a. Mury Krakowa.JPG
80a. Mury Krakowa.JPG (87.48 KiB) Przejrzano 11101 razy
80b. Mury Krakowa.JPG
80b. Mury Krakowa.JPG (103.13 KiB) Przejrzano 11101 razy
80c. Mury Krakowa.JPG
80c. Mury Krakowa.JPG (76.9 KiB) Przejrzano 11101 razy
81a. Mury Krakowa.JPG
81a. Mury Krakowa.JPG (73.64 KiB) Przejrzano 11101 razy
81b. Mury Krakowa.JPG
81b. Mury Krakowa.JPG (68.11 KiB) Przejrzano 11101 razy
82a. Mury Krakowa.JPG
82a. Mury Krakowa.JPG (76.11 KiB) Przejrzano 11101 razy
82b. Mury Krakowa.JPG
82b. Mury Krakowa.JPG (69.66 KiB) Przejrzano 11101 razy
82c. Mury Krakowa.JPG
82c. Mury Krakowa.JPG (79.53 KiB) Przejrzano 11101 razy


phpbb 3.1 styles demo

Wróć do „Mury obronne i fortyfikacje dawnych miast”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 1 gość